H3 Grammatica Zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Heb je een c- of een d-boek? 

Lesdoelen

- Je weet hoe je een zin kunt ontleden en je kunt dat correct doen.

- Je kent de vragen voor zinsontleding en kunt doe toepassen. 

Welke uitspraak over de persoonsvorm is waar?
I. Je vindt het onderwerp door de vraag te stellen: 'Wie/wat?'
II. De persoonsvorm hoort niet bij het werkwoordelijk gezegde (wg).

1. Alleen zin I is juist
2. Alleen zin II is juist
3. Beide zinnen zijn juist
4. Beide zinnen zijn onjuist

Wat is de persoonsvorm in deze zin?

'In het voorjaar kochten de toeristen een bosje tulpen.'

1. In het voorjaar
2. kochten
3. de toeristen
4. een bosje tulpen

De woorden in grote letters vormen samen één compleet zinsdeel?
'Mijn vader bakt DE LEKKERSTE APPELTAARTEN van de wereld.'

1. Juist
2. Onjuist

'Vandaag maak ik eindelijk mijn presentatie af.'

In deze zin is 'maak' het werkwoordelijk gezegde.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het werkwoordelijk gezegde (wg) in de volgende zin:

Ondanks de tegenvaller zou je niet zo teleurgesteld moeten zijn.

Om te onthouden

wg = alle werkwoorden

   - Als er voor een werkwoord te of aan het staat hoort dat bij het  werkwoordelijk gezegde

-  Neem het hele werkwoord: let op de splitsbare ww's: Ik maak me op.

-  Soms één ww, soms twee, soms meer. Kijk dus goed! 

              

Hij is met zijn vrienden aan het vissen bij de haven.
wwg = is aan het vissen

waar

niet waar

Hij zit met zijn vrienden aan het water bij de haven.
wwg = zit aan het water

waar

niet waar

Gekke uitzondering!

Bij een zin met de gebiedende wijs is er geen onderwerp.

Haal een glas cola voor mij. 

Wie / wat haalt? 

Onthoud:

1. Gebruik de tijdproef of de persoonsvorm te vinden.  

2. Er is altijd een onderwerp, behalve bij gebiedende wijs.

3. Het wg = alle werkwoorden + aan het/te als dat voor het ww staat.

4. Er hoeft geen lv te zijn. Een lv begint nooit met een voorzetsel

5. Als er geen lv is, dan is er ook geen mv.

6. Een bwb kan ontbreken, kan er één zijn, kunnen er meer zijn. 

H3 - Grammatica Zinsdelen

Het lijdend voorwerp

Naast de persoonsvorm (pv), het onderwerp (ow) en het werkwoordelijk gezegde (wg) kan een zin een lijdend voorwerp (lv) bevatten. 

LET OP: Niet in elke zin zit een lijdend voorwerp!

Het lijdend voorwerp kun je vinden door de vraag: 'Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?' te stellen. 

H3 - Grammatica Zinsdelen

Het lijdend voorwerp

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

1. Je zoekt de persoonsvorm. 
2. Vervolgens zoek je het onderwerp (Wie/Wat + pv?)
3. Je noteert het werkwoordelijk gezegde

-> Stel de vraag: Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

Het antwoord op deze vraag is het lijdend voorwerp. 

Wat is het onderwerp?

gekeken.

Het onderwerp

We 

hebben

vanavond

een serie 

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

gekeken.

Het werkwoordelijk gezegde

We 

hebben

vanavond

een serie 

Wat is het lijdend voorwerp?

gekeken.

Het lijdend voorwerp

We 

hebben

vanavond

een serie 

Wat is het lijdend voorwerp?

altijd 

Het lijdend voorwerp

Waar

zet

jij 

jouw racefiets

neer?

Wat is het lijdend voorwerp in de volgende zin:

'Mijn moeder zit een skypegesprek te voeren met haar zus in Spanje.'

1. mijn moeder
2. een skypegesprek
3. met haar zus
4. met haar zus in Spanje

H3 Grammatica Zinsdelen - Het lijdend voorwerp 

Het lijdend voorwerp kun je dus vinden door de vraag: 'Wat/wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?'

Let op: het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel (aan, achter, bij in, langs, met, naast, onder, op, over, voor enz.)

2D huiswerk dinsdag 29/11

- Leer het blad van zinsontleden + de aantekeningen van vandaag.

- Maak h. 3 opdracht 1, 2, 3 en 5. 

Deze les

NL Online

H3 Grammatica: Lijdend voorwerp

opdrachten maken bij je leerroute

Klaar?

Rechterkolom 'trainen' grammatica zinsdelen

Leesboek lezen

Noteer de persoonsvorm (pv), het onderwerp (ow),
het werkwoordelijk gezegde (wg) en het lijdend voorwerp (lv) van de volgende zin:

Helaas zal Jinthe haar verjaardagsfeest voorlopig moeten uitstellen.

Wat is het lijdend voorwerp in onderstaande zin?

Na de overwinning schaatste Sven een ererondje.

1. Na de overwinning
2. schaatste
3. Sven
4. een ererondje.

Huiswerk volgende les

H3 grammatica: lijdend voorwerp