2.3 Ontleding

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

2.3 Ontleding

Deze les

• Nabespreken practicum
• Uitleg H2.3


• Maken 18, 20, 22
• Nabespreken tekenopdracht

Leerdoelen

• Je leert dat er drie typen ontledingsreacties bestaan: thermolyse, elektrolyse en fotolyse.
• Je leert wat het verschil is tussen een verbranding en een ontleding.
• Je leert om een reactieschema op te stellen van een ontledingsreactie.

• Je leert twee aantoningsreacties kennen, om waterstof en zuurstof aan te tonen.
• Je leert wat exotherm en endotherm is en je kunt minimaal 2 voorbeelden noemen van zowel een exotherm als endotherm proces.

Wat is er gebeurt met het vlees?

Stoffen verhitten

• Fase-overgang (sublimeren, smelten, verdampen)
• Scheiden (destilleren/indampen)
• Verbranden
• Ontleden (thermolyse)

Verbranden

brandstof + zuurstof -> verbrandingsproducten

Ontleden

• Chemische reactie met één beginstof (dus zonder zuurstof).
• Reactie stopt als je stopt met verhitten.
• Je ziet geen vuur en er ontstaat geen warmte.
• Moleculen veranderen blijvend.

Reactieschema

Beginstof --> ontledingsproducten

Voorbeeld reactieschema

Een propje papier wordt in een reageerbuis sterk verhit zonder dat er lucht bij kan. Tijdens het verhitten ontstaat een zwarte vaste stof (koolstof), condens (water) en een brandbaar gas.

Reactieschema ontleding

Papier --> koolstof + water + gas

Drie typen ontledingen

• Thermolyse (met warmte)
• Elektrolyse (met elektriciteit)
• Fotolyse (met licht)

Dus de vorige dia's gingen alleen over een thermolyse!

Filmpje: thermolyse

Reactieschema:

suiker -> koolstof + water + brandbare gassen

Filmpje: elektrolyse van water 

(toestel van Hoffmann)

Reactieschema: 

water -> zuurstof + waterstof

Aantoningsreacties

Zuurstof wordt aangetoond door een gloeiend stukje hout (gaat fel branden).

Waterstof wordt aangetoond door het aan te steken (je hoort een plop geluid).

Filmpje: fotolyse van zilverchloride

Reactieschema: 

zilverchloride -> zilver + chloor

Aan de slag

• Maken 18, 20, 22
  
• Nabespreken tekenopdracht

3 fasen in het deeltjesmodel

Mengsels in het deeltjesmodel

Mengsels in het deeltjesmodel

Destilleren op microniveau

• water en alcohol vormen een homogeen mengsel
• alcohol kookt bij een lagere temperatuur dan water
• de alcoholmoleculen vormen het destillaat 

Extractie op microniveau

• Bekerglas met oplosmiddel: 1 soort moleculen.
• Links: oplossing met 2 soorten moleculen.
• Rechts: 1 soort moleculen (blauw) mengt met de moleculen van het oplosmiddel, de andere moleculen niet (geel).