H2: grammatica ZD naamwoordelijk gezegde

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Grammatica

Programma

• Lesson Up herhaling zinsdeel naamwoordelijk gezegde (nwg)
• Uitleg bij Blok 5, spelling
• Werken aan opdrachten

Lesdoelen

• Je kunt het naamwoordelijk gezegde benoemen bij het ontleden van zinnen.
• Je weet het verschil tussen de directe rede en de indirecte rede.
• Je kunt op een juiste manier (met gebruik van de spellingsregels) de directe rede noteren.

Soorten werkwoorden

1. zelfstandige werkwoorden (zww)  = wwg

2. koppelwerkwoorden (kww) = nwg

• zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen (heten, dunken, voorkomen) 
  
• koppelt het onderwerp aan het naamwoordelijk deel ('ond=nw.deel')

3. hulpwerkwoorden (hww) = extra werkwoord in de zin

Regel: "Bij twee of meer werkwoorden in de zin is de persoonsvorm ALTIJD een hulpwerkwoord (hww)."

In een schema

Noem een koppelwerkwoord

Koppelwerkwoorden:

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen

(heten, dunken en voorkomen)

Een naamwoordelijk gezegde bevat altijd een koppelwerkwoord

1. juist
2. onjuist

Nwg bestaat uit:

werkwoordelijk deel = kww + eventuele hww 

naamwoordelijk deel = waaraan het onderwerp gekoppeld wordt

Verschil wwg en nwg:

Werkwoordelijk gezegde  zegt wat iemand of iets doet. 

Naamwoordelijk gezegde zegt wat iemand of iets is of wordt . 

Naamwoordelijk gezegde

'Mijn zus is vervelend.'
Deze zin heeft een:

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

'De baby wordt groot.'
Deze zin heeft een:

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

'Het jongentje loopt naar school.'
Deze zin heeft een:

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk deel

Het werkwoordelijk deel (ww.deel) bevat alle werkwoorden uit de zin. 

Een van die werkwoorden is een 

koppelwerkwoord (kww). 

Naamwoordelijk deel

Het naamwoordelijk deel (nw.deel) bevat een bijvoeglijk of zelfstandig naamwoord dat een eigenschap (streng, docent beeldende kunst) van het onderwerp (De hockeycoach, Sien) geeft. 

Het koppelwerkwoord koppelt de eigenschap aan het onderwerp.

Welk van de onderstaande woorden is geen koppelwerkwoord.

1. zijn
2. blijken
3. kijken
4. schijnen

Naamwoordelijk gezegde?

Mijn vader is op zijn studeerkamer

pv = is, o = mijn vader, bwb = op zijn studeerkamer (waar?)

"Wie of wat is mijn vader?" = geen antwoord. Is = geen koppelwerkwoord, maar een zelfstandig werkwoord.

Deze zin heeft dus geen naamwoordelijk gezegde. Een naamwoordelijk gezegde neemt een toestand of eigenschap van het onderwerp aan.

'Het gebouw wordt afgebroken.'
Deze zin heeft een:

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

'Mijn vriend wordt leraar.'
Deze zin heeft een:

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de volgende zin:
'De afwas blijft vervelend.'

1. Blijft
2. afwas blijft
3. afwas blijft vervelend
4. Blijft vervelend

'Hij gaat komende vrijdag weer naar huis.'
Deze zin heeft een:

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Welk gezegde?
'Het openbaar vervoer is voor studenten ideaal.'

1. wwg
2. nwg

Welk gezegde?
'Pablo is vorige week ingeënt tegen corona.'

1. wwg
2. nwg

Welk gezegde?
'Joep gaat elke dag met de bus naar school.'

1. wwg
2. nwg

Welk gezegde?
'Het diploma wordt vanmiddag uitgereikt.'

1. wwg
2. nwg

Welk gezegde?
'Jij bakt een lekkere chocoladecake.'

1. wwg
2. nwg

Welk gezegde?
'Jouw chocoladecake is heel lekker geworden.'

1. wwg
2. nwg

Welk gezegde?
'Met de patiënt is gelukkig alles in orde.'

1. wwg
2. nwg

Naamwoordelijk gezegde

In zinnen met een naamwoordelijk gezegde zit nooit een lijdend voorwerp!