5.3 Opbrengsten en kosten

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

             

                 Kosten en opbrengsten

Wat gaan we leren komende les?

- Wat is produceren?

- Wat zijn productiefactoren?

- Wat voor kosten kan een bedrijf hebben?

- Wat is het verschil tussen variabele en vaste

  kosten?

Voor we aan de slag gaan moeten we eerst iets weten over:

produceren = het toevoegen van waarde aan een 

                           product

Ieder bedrijf voegt extra waarde toe door het product te bewerken. 

Zo wordt het geschikt gemaakt voor consumptie

                            Een voorbeeld

De aardappelboer (oerproducent):verkoopt aardappels voor € 10,- aan de chipsfabrikant

   - voegt € 10,- aan waarde toe

 De chipsfabrikant: koopt voor € 10,- de aardappels, bewerkt deze tot

  chips, en verkoopt zijn product voor € 35,-. aan de supermarkt

  - Voegt € 25,- aan waarde toe.

De supermarkt: koopt de zakken chips in voor € 35,- 

en verkoopt ze aan de consument voor € 50,-.

Toegevoegde waarde van de detailhandel = € 15,

In totaal is er  € 50,- aan waarde toegevoegd te weten:

   € 10,- + € 25,- + € 15,-

€ 10

 € 35

€ 50

Bereken hoeveel waarde er per bedrijf wordt toegevoegd.

De graanboer verkoop een hoeveelheid graan aan de meelfabriek voor €20 

De meelfabriek bewerkt het graan en verkoopt het meel aan de broodfabriek voor €50

De broodfabriek maakt er brood van en verkoopt dit aan de supermarkt voor €150

de supermarkt verkoopt het brood voor €200

oplossing:

€20+€30+€100+€50=

€200

produceren of het toevoegen van waarde doen bedrijven met behulp van de productiefactoren

We gebruiken KANO als geheugensteuntje 

Kosten

Welke kosten kan een bedrijf volgens jou hebben?

De kosten die een bedrijf bij het produceren heeft kunnen we onderverdelen in 

1. vaste kosten:

2. variabele kosten

Vaste kosten / constante kosten

kosten die niet mee veranderen als er meer of minder wordt produceren.

bijvoorbeeld:

- Huurkosten van het gebouw

- verzekeringspremies

In een grafiek:

de totale vaste kosten zijn onafhankelijk van de productie

Totale variabele kosten:

kosten die wel veranderen als je meer of minder gaat produceren.

bijvoorbeeld:

grondstoffen

gas en elektriciteit

transport

Hier zijn de variabele kosten steeds € 20 per product.

Elk product dat je méér maakt, zorgt er dus voor dat je totale kosten weer met € 20 stijgen.

Als de verkoopprijs moet worden bepaalt zullen in ieder geval de kosten terug moeten worden verdiend.

Hiervoor moet de kostprijs per product worden vastgesteld. 

Dit zijn de kosten om één product te maken

formule:

        Kostprijs=  variabele + vaste kosten

                             aantal producten

Hier boven op komt nog een opslag voor de winst.

Soorten kosten

• Constante kosten of vaste kosten = kosten die niet afhankelijk zijn van de grootte van de productie of de afzet. Afschrijvingen, huur, reclame. 
• Variabele kosten = kosten die wel afhankelijk zijn van de grootte van de productie of afzet. Inkoopwaarde, grondstoffen, energie. 

• Variabele kosten + constante kosten = totale kosten

TVK + TCK = TK

Formule voor kosten

Bakker bakt brood.

• vaste kosten zijn € 140,- (bv huur, energie, salaris).
• variabele kosten zijn € 0,22 per gebakken brood (bv meel en gist).
• Aantal gebakken broden = afzet = q

 

TK (totale kosten) = 0,22q+ 140.

De variabele kosten bedragen $35,- per product. De totale constante kosten bedragen $30.000. De verkoopprijs is $ 75,- per product. De juiste TK functie:

1. TK= 75q+ 30.000
2. TK = 30.000
3. TK = 35q + 30.000
4. TK = 40q + 30.000

Bereken de kostprijs van een muismatje

De vaste kosten zijn in een jaar € 13 miljoen, 

De variabele kosten € 2 miljoen.

De jaarproductie is 3 miljoen muismatjes.

 Kostprijs/ GTK = TVK + TCK

                             aantal producten

 De kostprijs is ? 

Hoe bereken je de totale kosten van een ondernemer?

1. werkelijke productie x variabele kosten
2. opbrengst - kosten
3. constante kosten x productiecapaciteit
4. constante kosten + variabele kosten

Bereken de kostprijs van een muismatjes

De vaste kosten zijn in een jaar € 13 miljoen, 

De variabele kosten € 2 miljoen.

De jaarproductie is 3 miljoen muismatjes.

 Kostprijs= variabele + vaste kosten

                          aantal producten

De kostprijs is ? (€ 13 mln + € 2 mln) ÷ 3 mln = € 5 per matje.

Formule afschrijving

Afschrijving per jaar=

aanschafprijs-restwaarde

aantal gebruiksjaren

Voorbeeld

A)Jaarlijkse afschrijving= aanschafprijs : aantal gebruiksjaren

Jaarlijkse afschrijving = € 64.800 : 6  = € 10.800

B) Maandeljkse afschrijving= € 10.800 : 12 = € 900