Les 17 - 4H - 22/23 - Grondrechten (§ 2.2)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Kenmerken rechtsstaat

De aanwezigheid van grondrechten.
Grondrechten zijn niet absoluut. Beperking hiervan is dus mogelijk

De machtenscheiding of Trias Politica.
De macht is verdeeld in drie verschillende machten die elkaar controleren. In Nederland is van volledige machtenscheiding echter geen sprake.

Het legaliteitsbeginsel.
1) de overheid moet zich aan de rechtsregels houden
2) je kunt alleen gestraft worden voor iets dat in de wet strafbaar gesteld is ten tijde van de overtreding

Onafhankelijke rechtspraak. Rechters worden voor het leven benoemt. Ze baseren hun uitspraak onder andere op de vier rechtsbronnen (zie volgende slide).

Grondwet

De Nederlandse Grondwet

Art. 1: Gelijkheidsbeginsel

Art. 4: Kiesrecht, iedereen mag stemmen

Art. 5: Petitierecht

Art. 6: Vrijheid v Godsdienst en levensovertuiging

Art. 7: Vrijheid van meningsuiting, waaronder vrijheid van drukpers

Art. 8: Vrijheid van vereniging

Art. 9: Vrijheid van vergadering en betoging

Art. 23: Onderwijs, waaronder vrijheid van onderwijs

Art. 17: Vrije toegang tot rechter

Art. 42: onschendbaarheid koning en ministeriële verantwoordelijkheid

Art. 50: Er is een volksvertegenwoordiging

Art. 53: geheime verkiezingen

Art. 114: De doodstraf kan niet worden opgelegd

Geel = Gelijkheidsrecht     Paars = Sociaal grondrecht

Blauw = Politiek recht       Groen = Vrijheidsrechten

Grondrechten kunnen soms botsen...

Bijvoorbeeld:

Waarom is het lastig te bepalen waar de vrijheid van meningsuiting ophoudt?