80-minutendidactiek (de basis)

• Communicatie
• HBO
• Beroepsopleiding
• Studiejaar 1-4

Tekst

Naam van de Trainer

80-minutendidactiek (de basis)

Naam School

Datum

Wat hoop je deze training te leren?

Inventariseer hier de behoefte van de docent. Laat ze eventueel een eigen leerdoel formuleren. Iets als: wanneer vind dit een geslaagde training? Wat heb je dan geleerd?

Doelen

Aan het einde van de module:

• Kun je een effectieve lesopbouw bij een 80-minutenrooster beschrijven
• Kun je uitleggen waarom je voor jouw lesopbouw gekozen hebt
• Kun je drie (nieuwe) activerende werkvormen benoemen
• Heb je ervaring opgedaan in je les met een lesopbouw voor een 80-minutenrooster

Uitleg over module opbouw benoemen:

Aan het einde van de module:

• Heb je een training gehad
• Heb je een les voorbereid
• Heb je een les gegeven
• Ervaringen gedeeld met elkaar

Een module

Aan het einde van de module:

• Heb je een training gehad
  
• Heb je een les voorbereid
  
• Heb je feedback gekregen v/d trainer
  
• Heb je een les gegeven
  
• Heb je ervaringen gedeeld met elkaar
  

Uitleg over module opbouw benoemen:

Aan het einde van de module:

• Heb je een training gehad
• Heb je een les voorbereid
• Heb je een les gegeven
• Ervaringen gedeeld met elkaar

Inhoud training

• Over een 80-minutenles
• De lesopbouw
• Theorie

Pauze

• Energizer(s)
• Diverse (act.) werkvormen
  
• Aan de slag
• Afronding

Een 80-minutenles

Wat hoop je dat een 80-minutenrooster je gaat opleveren?

Of: wat is het doel van het switchen naar een 80-minutenrooster?

Doelen...

• Meer rust in de school
• Ruimte voor maatwerk
• Tijd voor verdieping
• Meer ruimte voor feedback
  
• Aandacht voor de leerling

Link met eindopdracht

Duidelijk de link met de school positioneren. Inclusief benoemen eindopdracht.

• Waarom deze training/module?
  
• Aanleiding van de school
  
• Doelen van de school
  
• Eindopdracht

De punten in de sheet aanvullen met punten vanuit de school (of punten weghalen als deze niet van toepassing zijn).

Werkvorm:

'Denken, delen & uitwisselen'

Bedreigingen en kansen

Werkvorm voor het uitwisselen van nadelen (bedreigingen) en voordelen (kansen) van het 80-minutenrooster. 

Docenten bedenken individueel ±2 minuten alle bedreigen die zij zien voor 80-minutenrooster. Daarna bedenken docenten ±2 minuten alle kansen van een 80-minutenrooster. 

Na de individuele denktijd worden de bedreigingen en kansen met één collega uitgewisseld en bedenken ze een gezamenlijke topdrie van kansen en een topdrie van bedreigingen. 

De topdrie bedreigingen en kansen worden plenair uitgewisseld. Bij voorkeur wordt dit ook vastgelegd. Bijvoorbeeld door middel van post-its of digitaal. 

Bedreigingen

Bedreigingen

• Veel missen bij afwezigheid
• Lastig(er) lesstof plannen
• Niet benutten van de extra tijd (meer van hetzelfde doen)
• Te veel zelfstandig werken

Kansen

Kansen

• Meer rust in de school
• Meer tijd voor interactie
• Meer tijd voor verdieping
• Actievere betrokkenheid
• Verschillende instructievormen
• Verbeterde docent-leerling relatie

Stelling: 

Het 80-minutenrooster gaat voor meer rust in de school zorgen

Bijvoorbeeld werkvorm: "zoek iemand die..."

Klik hier voor een voorbeeld.

Stelling: 

Het 80-minutenrooster gaat voor meer inhoudelijke verdieping tijdens de les zorgen

Stelling: 

Het 80-minutenrooster gaat voor meer variatie tijdens de lessen zorgen

De lesopbouw

Werkvorm:

'De diepgaande verkenning'

Een effectieve lesopbouw

(±30 minuten) 

Werkvorm voor het ontwikkelen van een (gezamenlijke) lesopbouw. Kan in groepjes van 3 á 4 (2 of 5 kan ook). 

De (open) vraag die centraal staat: Hoe ziet de lesopbouw eruit bij een 80-minutenrooster (inclusief globale tijdsaanduiding). En waarom op deze manier?

De docenten krijgen ±20 minuten om gezamenlijk tot een lesopbouw te komen. Dit beelden ze (ongeveer laatste 5 minuten) uit in beelden (symbolen, tekeningen, afbeeldingen). Ze pitchen hun opbouw in circa drie minuten aan de rest van de groep aan de hand van de beelden. 

Tot slot vat jij (of een van de groepjes) de bevindingen samen en kun je nog extra informatie toevoegen.

(dit kan op papier, maar kan ook digitaal met Padlet of met MS Whiteboard)

Hoe ziet de lesopbouw eruit bij een 80-minutenrooster (inclusief globale tijdsaanduiding)? 

En waarom deze opbouw?

Twee voorbeelden

Een praktijkvoorbeeld

Geef als een trainer een voorbeeld uit je eigen lespraktijk. Hoe pak je zo'n les aan? Welke fases zitten in je les? Welke leeractiviteiten gebruik je? 

Theorie

Leeractiviteiten

Welke leeractiviteiten zijn er? Welke elementen zitten er in een goede les?

Directe Instructie-model

Stockard et al. (2018)

Voorkennis ophalen

Wijze lessen

‘Als ik de hele onderwijspsychologie tot één principe moest herleiden, zou ik dit zeggen: de belangrijkste factor die het leren beïnvloedt, is wat de leerling al weet.'

David Ausubel (1968)

Zie ook het ebook Wijze lessen, pagina 35

Herhaling als basis van het leren

Vergeetcurve (Ebbinghaus)

Korte instructie

Pauze

Pauze

Energizers

Jelle Jolles

Energizer Woosh... (zie werkvormenboek)

Of 'Zoek iemand die' die vind je hier...

Waar wil jij meer aandacht aan besteden?

Introductie

Voorkennis

Instructie

Inoefenen

Energizers

Zelfstandig verwerken

Afsluiten

Instructie en lesstof

Eruit?

Heb je meer of minder contactmomenten dan in het 'oude rooster'?

1. Meer
2. Minder
3. Evenveel
4. Weet ik (nog) niet

Minder tijd?

Hoe vul je je lessen? Welke inhoud behandel je en welke niet? Moet je keuzes maken in de lesstof die je behandeld? Ga je hierin keuzes maken met de vakgroep?

Activerende werkvormen

Een activerende werkvorm is...

Bedenk een definitie en schrijf deze voor jezelf op.

[Voorkennis activeren]

Een activerende werkvorm is een werkvorm waarbij alle leerlingen een rol of taak krijgen die cognitieve activiteit stimuleert eventueel in combinatie met fysieke of sociale activiteiten. Hiermee verwerken leerlingen zélf informatie. Dit vraagt dus van een actieve houding van leerlingen in plaats van een passieve houding. 

Er zijn veel verschillende type werkvormen. Die kunnen verschillen van coöperatieve werkvormen naar fysieke opdrachten gekoppeld aan lesinhoud. 

Praktijkopdracht

• Maak groepjes van 3-4
• Kies in je groepje één les(-activiteit). 
• Kies de fase van de les die je gaat verrijken met een werkvorm
• Bedenk voor deze les en lesfase een geschikte en (creatieve) activerende werkvorm
• Pitch deze werkvorm aan de overige groepjes en leg hem uit

Inspiratieloos?

Inspiratieloos? Kies dan één van de standaard voorbeelden...

Voorbeeld van een Aardrijkskunde les: https://www.lessonup.com/nl/lesson/nATSJhBvzMgCHYBk7/xdhKjCdbC72TNTTNn

Voorbeeld van een Geschiedenis les: 

https://www.lessonup.com/nl/lesson/gMYxCbwePgLzSg8MZ/EwJNhWytb5NDNczk2

Voorbeeld van een Wiskunde les:

https://www.lessonup.com/nl/lesson/ixWtXqd8otCfvJN4J/uEXnK5mKyohLrHjd7

Voorbeeld van een Scheikunde les

https://www.lessonup.com/nl/lesson/AeqcHMcaR645FQnEa/MQS5mgPQE7FoBCZNN

Voorbeeld van een Franse les:

https://www.lessonup.com/nl/lesson/x5Ff5YkndJxopFwNH

Eindopdracht

Het ontwikkelen van een standaard lesopbouw bij het 80-minutenrooster. Daarna geef je de les aan de hand van je eigen opbouw. Als afronding van deze module lever je je eigen lesopbouw in, inclusief een korte reflectie daarop. 

De docent beschrijft de lesopbouw die hij/zij wil hanteren tijdens een 80-minutenrooster. Deze lesopbouw wordt vervolgens gebruikt bij het voorbereiden en geven van de les. Tijdens deze les wordt minimaal één activerende werkvorm gebruikt. Daarna wordt op de lesopbouw én activerende werkvorm gereflecteerd. De lesopzet wordt, indien nodig, aangescherpt. De aangescherpte versie van de lesopzet levert de docent in, inclusief een korte reflectie. 

Verder leren

Magazine: Leerling2020 - Rooster

Artikel: Lesstof checken

Artikel: Hoe lang duurt de ideale les?

E-book: De lerende leering

E-book: Wijze lessen

De docent beschrijft de lesopbouw die hij/zij wil hanteren tijdens een 80-minutenrooster. Deze lesopbouw wordt vervolgens gebruikt bij het voorbereiden en geven van de les. Tijdens deze les wordt minimaal één activerende werkvorm gebruikt. Daarna wordt op de lesopbouw én activerende werkvorm gereflecteerd. De lesopzet wordt, indien nodig, aangescherpt. De aangescherpte versie van de lesopzet levert de docent in, inclusief een korte reflectie. 

Afronding en vragen

Klik hier voor de afsluitende opdracht 

Bedankt en succes!