Woordsoorten vwo

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat heb je nodig?

Pen/potlood/papier

Talent boek B

Programma

Bespreken huiswerk

Instructie 

Zelfstandig werken

Lesafsluiting

Lesdoel

Je kent de volgende woordsoorten: hulpwerkwoord, zelfstandig werkwoord, zelfstandig naamwoord, lidwoord, bijvoeglijk naamwoord, voorzetsel.

Maken

Betaal de rekening op tijd!

De Officier van Justitie wil dat man met hamer behandeld wordt.

Terugblik:

Werkwoorden: hulpwerkwoord of zelfstandig werkwoord

Lidwoord: de, het, een

Zelfstandig naamwoord: woord voor mens, dier, plant, ding

Bijvoeglijk naamwoord: zegt iets over zelfstandig naamwoord

Voorzetsel: Geef een plaats, tijd of oorzaak aan

Lidwoorden

Bepaalde lidwoorden: de, het.

Onbepaald lidwoord: een.

Let op:

• het is geen lidwoord als het niet bij een zelfstandig naamwoord staat: Het is hier geweldig!
• een is geen lidwoord als je het als uitspreekt als het cijfer 1: Een van de deelnemers viel af.

Zelfstandig naamwoorden

Woorden voor mensen, dieren, planten en dingen.

• Je kunt er een lidwoord voor zetten.
  
• Je kunt het meestal in meervoud zetten.
  
• Je kunt er meestal een verkleinwoord van maken.
  
• Ook eigennamen zijn zelfstandig naamwoorden: Hannah, Jan-Willem, Emmen, Jumbo, Oranjekanaal, Wildlands.
  

Bijvoeglijk naamwoord

• Benoemt een eigenschap of kenmerk van een zelfstandig naamwoord.
• Staat meestal voor het zelfstandig naamwoord, maar kan er ook los van staan.

      De rode auto -> De auto is rood.

• Heeft een vorm met -e en zonder -e.
  Het goedkope hotel -> Een goedkoop hotel.

Bijvoeglijk naamwoord

Je kunt op bijvoeglijk naamwoorden vaak de trappen van vergelijking toepassen.

oud-ouder-oudst

mooi-mooier-mooist

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

• Eindigen meestal op -en
• Veranderen niet van vorm

 Een gouden ketting -> De gouden ketting

Een leren voetbal -> De leren voetbal

Maar ook een plastic tuinstoel, een nylon jas.

Voorzetsel

• Geeft een plaats, tijd of oorzaak aan.
• Kun je plaatsen vóór de kast of de vakantie.
• Staat bijna altijd aan het begin van een zinsdeel.

Voor, in, tussen, onder, boven, aan, met de kast.

In, tijdens, gedurende, vanwege, door de vakantie.

Werkwoord

Hulpwerkwoord

Zelfstandig werkwoord.

Staat er één werkwoord in de zin, is dit altijd een zelfstandig werkwoord.

Ik fiets naar school

Werkwoord

Hulpwerkwoord(hww)

Zelfstandig werkwoord(zww)

Staan er meerdere werkwoorden in een zin, is één werkwoord het zelfstandig werkwoord, de rest zijn hulpwerkwoorden.

Ik wil naar school fietsen.

Werkwoord

Staan er meer werkwoorden in de zin, dan is de persoonsvorm, altijd een hulpwerkwoord.

Het zelfstandig werkwoord is het werkwoord met een duidelijke betekenis.

Wij zullen morgen naar school gaan fietsen.

Maken

Maak het werkblad.

Maken

Betaal de rekening op tijd!

De Officier van Justitie wil dat man met hamer behandeld wordt.

Werkwoorden

1. Beïnvloedt (zww)

2. Blijken (hww) slapen (zww)

3. Werden (hww) opgesloten (zww)

4. Verbleven (zww)

5. Belandden (zww)

Bijvoeglijk naamwoorden

1. Plantaardige                     8. Hippe

2. zoete                                   9. Warme

3. Belgische                        10. Ouderwetse

4. Zuurder                            11. Moderne

5. Romige                            12. Plastic

6. Zaanse                             13. Glazen

7. Gele

Maken

Hoofdstuk 2.8 opdracht 1 & 2,

daarna 4 t/m 10

Huiswerk

5a.

Een oud huis. -> Het huis is oud.

Een lieve oma. -> De oma is lief.

Een duur mobieltje, -> Het mobieltje is duur.

Een onaardige tandarts. -> De tandarts is onaardig.

Een bronzen medaille. -> De medaille is van brons.

Een glazen plafond. -> Het plafond is van glas.

Een verbrande tosti. -> De tosti is verbrand.

Huiswerk

9.

a Een voorzetsel staat vaak aan het begin van een zinsdeel.

b Het kan ook aan het begin van een deel van een zinsdeel staan.

c Buitenlanders hebben vaak moeite met voorzetsels.

d Niet alle voorzetsels kun je namelijk op een logische manier begrijpen.

e Sommige staan in een combinatie van bijvoorbeeld een werkwoord met een zelfstandig naamwoord.

f Een voorbeeld van zo’n combinatie staat in zin c van deze opdracht.

 

Lidwoorden

Let op:

• het is geen lidwoord als het niet bij een zelfstandig naamwoord staat.
• een is geen lidwoord als je het als uitspreekt als het cijfer 1.

Het gaat niet goed met de bij.

Jij bent me er een!

Zelfstandig naamwoorden

• Je kunt er een lidwoord voor zetten.
• Je kunt het meestal in meervoud zetten.
• Je kunt er meestal een verkleinwoord van maken.
• Ook eigennamen zijn zelfstandig naamwoorden: Hannah, Jan-Willem, Emmen, Jumbo, Oranjekanaal, Wildlands.

hww of zww

Hoeveel eieren zouden er in Nederland gegeten zijn?

Morgen gaan wij winkelen in het nieuwe winkelcentrum.

Het is mogelijk dat hij de toets moet inhalen.

Haar ouders zullen dit jaar zonder haar op vakantie gaan.

We zouden volgende week jouw verjaardag kunnen vieren.

Ik heb daar lang op moeten wachten.