Wat wil je nu echt zeggen?

• Communicatie
• HBO
• Studiejaar 1

Wat wil je nu echt zeggen? 

Geweldloze Communicatie hoofdstuk 6 en 7

Communiceren hoofdstuk 3 en 9

Het Grote Vaardighedenboek hoofdstuk 4

Verbaal en non-verbaal

Een boodschap dragen we niet alleen uit in woorden. 

Zorg dat de verbale en non-verbale boodschap met elkaar overeenkomen!

Verbale communicatie	Non-verbale communicatie
In woorden	In lichaamstaal
Makkelijk(er) voor te bereiden	Moeilijk(er) voor te bereiden
Makkelijk(er) te verbeteren	Moeilijk(er) te verbeteren
Makkelijk(er) mee te liegen	Moeilijk(er) mee te liegen
Wordt slechter onthouden	Wordt beter onthouden

Het belang van non-verbale communicatie

Het succes van een verbale boodschap hangt af van de non-verbale signale die je meegeeft. 

- Stem

- Uiterlijk

- Lichaamshouding

- Gebaren

- Gezichtsuitdrukkingen

Voorwaarden van non-verbale communicatie

- Duidelijk zijn

- Verbale communicatie ondersteunen

- Niet overheersen

- Verbale communicatie niet tegenspreken

Blijf altijd jezelf! 

Het medium: Communicatiemiddelen

Twee opties: Mondeling of schriftelijk

Mondelinge communicatie heeft een groter effect, maar is ook tijdrovender en duurder. Je moet het dus zeker gebruiken, maar doseer dit goed en zorg ook voor een goede voorbereiding. 

Schriftelijk communicatiemiddel

Mondelinge communicatiemiddel

Heeft een bewaarfunctie

Bevat veel feitelijke informatie

Is sterk zakelijk gericht

Roept nieuwe vragen op

Vraagt om non-verbale ondersteuning

Bij persoonlijk getint of emotionele boodschappen

Hoeft niet persé bewaard te worden

4 Specifieke communicatiemiddelen

1. Persoonlijk gesprek

2. Telefoongesprek

3. Persoonlijke brief

4. E-mail

De taal van het lichaam

Woorden - geven inhoud van de boodschap

Lichaamstaal - gevoel- en relatieboodschappen

Objecttaal - laten zien zien we we willen zijn

Metataal - bedoelingen verbergen achter woorden

Welke taal gaat over gevoel- en relatieboodschappen

1. Objecttaal
2. Lichaamstaal
3. Metataal
4. Stemtaal

Lichaamshouding

Insluiting - uitsluiting

Dominantie - onderdanigheid

Genegenheid - afkeer

Gespannenheid - ontspannenheid

Gebaren

Embleemgebaren - cultuurverschillen

Status en sekse

Leeftijd - verkort gebaar

Gebaren met handen - handpalm en macht

Gezichtsuitdrukking

Herkennen

Aangeboren en cultureel bepaald

Oogcontact

Aandachtssignalen

Stemtaal

SOFTEN

Video 

Welke gebaren en gezichtsuitdrukkingen ontdek je in de volgende video?

Welke gebaren en gezichtsuitdrukkingen heb je gezien?

Aanrakingsgedrag

Meest intens

Wat mag?

Meer-mindere rol

Nabijheidsgedrag

Intieme zone (0-45 cm)

Persoonlijke zone (45-120 cm)

Sociale zone (120-360 cm)

Publieke zone (360-750 cm)

Meer-mindere rol

Ruimtelijke oriëntatie

Macht aan tafel

Verschil man-vrouw in ruimtelijk oriëntatie

Vreemde en plaatsing

Macht aan tafel

3.7 Gelijke concurrentie

3.8 Leider positie en concurrent A-B

3.9 Leider 1 of 2

3.10 Samenwerken 2-3

         hoekpositie vriendschappelijk 1-2

         defensief 2-4

         Leider en concurrent 1-5

Uitnodigingen die aangenomen worden

Gebruik dubbel perspectief

Wees concreet

Begin klein

Doe je uitnodiging tussen neus en lippen door

Als je 'nee' als antwoord krijgt

Geweldloze Communicatie 

3 elementen: 

- waarnemen

- voelen 

- nodig hebben

- wat we anderen zouden willen verzoeken 

Hoofdstuk 6 Verzoeken om datgene wat het leven kan verrijken 

Verzoek doen

- gebruik van positieve actietaal

- bewust verzoek doen

- vragen om een reflectie in eigen woorden

- vragen om eerlijkheid

- een verzoek doen aan een groep

- verzoeken vs eisen

- weten met welk doel je een verzoek doet

Verzoek doen 

Gebruik van positieve actietaal

Wat wil je WEL. 

Niet wat wil je niet:

- negatief = weerstand

- onduidelijkheid wat er precies wordt gevraagd

vage taal = innerlijke verwarring.

Verzoek doen 

Bewust verzoek doen

uiten van gevoelens =  soms niet duidelijk wat we willen

Vragen om een reflectie in eigen woorden

In eigen woorden laten herhalen.

Verzoek doen 

Vragen om eerlijkheid 

Eerlijkheid over 3 aspecten:

- wat gesprekspartner voelt

- wat gesprekspartner denkt  specifiek vragen wat je wil horen

- of de ander bereid is om bepaalde actie te ondernemen

Verzoek doen 

Een verzoek doen aan een groep

Duidelijk zijn over het soort begrip of eerlijkheid dat we terug willen. 

Tijd effectief besteden.

Verzoeken vs eisen

schuld of straf als gevolg = eis 

kritiek of oordeel = eis

ander schuldig laten voelen = eis

empathisch inleeft in de behoefte van ander = verzoek

reactie op een eis = rebelleren of onderwerpen 

Verzoek doen 

Weet met welk doel je een verzoek doet

doel = relatie gebaseerd op eerlijkheid en empathie. 

Een eerlijk verzoek en geen gecamoufleerde eis.

Wat past NIET bij een verzoek doen?

1. verzoek in zelf in eigen woorden herhalen
2. vragen om eerlijkheid
3. wat wil je wel
4. zonder oordelen

Wat is een specifiek verzoek naar een handeling?

1. Ik zou je graag beter willen leren kennen.
2. Ik zou willen dat je mij meer vertrouwt.
3. Wil je de maximumsnelheid in acht nemen?
4. Zou je vaker willen koken?

Hoofdstuk 7 Met empathie ontvangen 

2 onderdelen van Geweldloze Communicatie 

1. je eerlijk uiten

2. empathisch luisteren 

Wat doet Sadness waardoor de olifant wel weer door wil?

Empathisch luisteren 

- aanwezigheid: doe niet zomaar iets

- je afstemmen op de gevoelens en behoeften van de ander

- parafraseren

- met empathie blijven reageren

Aanwezigheid

Doe niet zomaar iets, wees bewust aanwezig.

empathie = ons hoofd leeg maken en luistern met ons hele wezen

- vooringenomenheid en vooroordelen ontdoen

- tijd en ruimte geven 

Afstemmen 

Ongeacht wat de ander zegt, horen we alleen wat ze

1. waarnemen

2. voelen

3. nodig hebben

4. verzoeken 

Luister naar wat mensen nodig hebben i.p.v. wat ze van ons denken. 

Parafraseren

In vragende vorm:

- wat de ander waarneemt

- hoe de ander zich voelt en de behoefte achter die gevoelens

- wat de ander verzoekt

Met empathie blijven reageren 

Niet gelijk zoeken naar het verzoek.

Voldoende empathie ontvangen als:

- er opluchting te bespeuren valt

- de ander stil valt

Als pijn ons vermogen tot empathie blokkeert

We hebben empathie nodig om empathie te kunnen geven.

Tentamenvraag 1

1. Welk soort medium (mondeling of schriftelijk) zou je kiezen om de volgende boodschappen over te brengen en waarom?

a) Een vriend vraagt naar het recept van het gerecht dat je hebt gemaakt en dit wil je graag delen.

b) Als directie van een school wil je de docenten toelichting geven over de keuze van het nieuwe roostermodel voor de onlinelessen.

c) Jouw collega levert vaak zijn of haar werk laat in en je wilt duidelijk maken dat je dit niet prettig vindt.

Tentamenvraag 2

Wat is het verschil tussen verbale en non-verbale communicatie?

Welke waarde ken je toe aan verbale en non-verbale communicatie?

Tentamenvraag 3

Beschrijf hoe je jouw lichaamstaal inzet in een gesprek en benoem het effect hiervan.

Tentamenvraag 4 

3. Geweldloze Communicatie bestaat uit twee onderdelen:

- je eerlijk uiten

- empathisch luisteren

Noem drie manieren van empathisch luisteren.

Mr. Bean gebruikt veel lichaamstaal. Wat zien we?

Hoe reageert de mijnheer naast Mr.Bean?