Persoonlijkheidsstoornissen: Begrijpen en Behandelen

Persoonlijkheidsstoornissen: Begrijpen en Behandelen

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je verschillende vormen van persoonlijkheidsstoornissen herkennen, de symptomen begrijpen en de behandelingsopties bespreken.

Wat weet je al over persoonlijkheidsstoornissen?

Wat zijn persoonlijkheidsstoornissen?

Persoonlijkheidsstoornissen zijn langdurige patronen van denken, voelen en gedrag die problemen veroorzaken in verschillende aspecten van iemands leven.

Gedrag wijkt ernsitig af van normen en waarden die gelden in het "leefgebied"

Cluster A: Paranoïde, Schizoïde en Schizotypische persoonlijkheidsstoornissen

Deze cluster omvat persoonlijkheidsstoornissen die gekenmerkt worden door excentriek gedrag, sociale terugtrekking en beperkte emotionele expressie.

Cluster B: Borderline, Narcistische, Antisociale en Histrionische persoonlijkheidsstoornissen

Deze cluster omvat persoonlijkheidsstoornissen die gekenmerkt worden door instabiele emoties, impulsiviteit en problemen met interpersoonlijke relaties.

Cluster C: Vermijdende, Afhankelijke en Dwangmatige persoonlijkheidsstoornissen

Deze cluster omvat persoonlijkheidsstoornissen die gekenmerkt worden door angst, perfectionisme en problemen met zelfvertrouwen.

Oorzaken

Erfelijkheid speelt een rol bij een aantal vormen

Omgevingsfactoren zoals een onstabiel jeugd, misbruik en verwaarlozing

Problemen in de ontwikkeling in de hersenen (neurobiologische factoren) 

Diagnose van persoonlijkheidsstoornissen

Elke stoornis heeft eigen criteria; staan beschreven in de DSM 5

Behandeling: Therapie

Therapie, zoals cognitieve gedragstherapie en dialectische gedragstherapie, kan helpen bij het verbeteren van de symptomen en het aanleren van nieuwe copingvaardigheden.

Behandeling: Medicatie

Sommige persoonlijkheidsstoornissen kunnen baat hebben bij medicatie, zoals stemmingsstabilisatoren of antipsychotica, om symptomen te verminderen.

Zelfhulp en ondersteuning

Psycho-educatie

Steungroepen

Strategieën 

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.

Belang van vroege interventie

Het vroegtijdig herkennen en behandelen van persoonlijkheidsstoornissen kan de prognose verbeteren en het leed verminderen.