apostrof, uitleg samenstelling + oefenen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

- Uitleg samenstelling + aaneenschrijven + oefenen

- Maken Spelling: Paragraaf 3; Tussenletters in samenstellingen, blz. 194-195

Lesdoelen

Spelling algemeen:

- Je weet wanneer je een apostrof (hoge komma) gebruikt.

- Je weet hoe je samenstellingen maakt en wanneer je een tussenletter gebruikt.

- Je kunt samenstellingen met en zonder tussenletter -(e)n op de juiste manier spellen.

- Je kunt samenstellingen met en zonder tussenletter -s op de juiste manier spellen.

Kies de juiste spelling.

1. accus
2. accu's

Kies de juiste spelling.

1. Maxs pen
2. Max pen
3. Max' pen
4. Max's pen

Kies de juiste spelling.

1. Logés
2. logé's
3. loges
4. loge's

Kies de juiste spelling.

1. babys
2. baby's

Wat is een
samenstelling?

Samenstellingen

Een samenstelling is het aan elkaar plakken van twee (of meer) woorden:

Telefoon + oplader = telefoonoplader

Playstation + console = Playstationconsole

Dorp + straat = dorpsstraat

Maan + schijn = maneschijn

Wat zijn de regels bij tussenletters?

Er zijn diverse vormen van samenstellingen:

- Geen tussenletter                     telefoonhoesje - tafelpoot

- Tussenletters -en-                    bloemenwinkel - leerlingenraad

- Tussenletter -e-                         apetrots - gemeentebestuur

- Tussenletters -s-                       koningszoon - personeelschef

Belangrijk: het eerste deel van de samenstelling bepaalt de regel!

Je schrijft de tussenletter -(e)n-:

Als het eerste deel van de samenstelling een znw is dat alleen meervoud op -n of -en heeft.

rozenstruik

eendenkooi

getuigenverklaring

Je schrijft een tussenletter -e-:

- Als het eerste deel geen meervoud heeft

rijstepap, ereplek

- Als het eerste deel alleen een meervoud op -s heeft

horlogemaker

- Als het eerste deel een meervoud op -s en -n heeft

secondewijzer

Je schrijft een tussenletter -e-:

- Als het eerste deel een werkwoord of versterkend woord is

dronkelap, beresterk

- Als het eerste deel een uniek persoon of een unieke zaak is

zonnescherm, Koninginnedag

- Als het woord niet meer herkenbaar is als samenstelling

ellepijp, schattebout

Je schrijft een tussenletter -s-:

- als je die klankt hoort

Tip: hoor je de klank niet, omdat het tweede woorddeel begint met een s-klank?  Verander dan het tweede woorddeel en je hoort de tussenletter duidelijker.

Station+ chef - stationsplein ......... dus stationschef

Soms schrijven we samenstellingen verkeerd...

omdat we bij het Engels gewend zijn samenstellingen los te schrijven.

Doen:

1. Hoofdstuk 2: Aan elkaar of los - Start op sterniveau!
2. Hoofdstuk 3: Tussenletters - Start op sterniveau!