Besturingstechniek - Les 5 - Elektrische besturing

• Voeding
• MBO
• Studiejaar 2

Besturingstechniek - Les 5

Besturingstechniek - les 5

Planning lessen Besturingstechniek - AlmVt3.2 - Periode 3

14 januari - Les 1 - Inleiding, kennismaking besturingstechniek in het algemeen   

21 januari - Les 2 - Uitvoeringsorganen en toepassingen in de praktijk

28 januari - Les 3 - Signaalgevers en toepassingen in de praktijk

4 februari - Les 4 - Pneumatische besturing

11 februari - Les 5 - Elektrische besturing

18 februari - Les 6 a - Combinaties +  Les 6b - PLC

04 maart - Les 7 - Volgorde processen + Les 8a - Vragen - Kennis testen

Week 10 - Toets Besturingstechniek   

Besturingstechniek - Les 5

Wat weet je nog van de vorige les?

Welke 4 pneumatische basis-schakelingen zijn er?

Geef uitleg van deze functie

Maak een waarheidstabel van deze pneumatische schakelingen

Pneumatische besturing - JA

Voorbeeld van een pneumatische ja-functie is de automatische opening van een deur. Drukknop indrukken, deur gaat open, knop los laten dan wordt contact onderbroken en gaat de deur weer dicht.

Voorbeeld 'roldeuren' tussen productieafdelingen. Deze zijn te openen door druk op de knop of 'ruk' aan touw. Deur sluit weer automatisch.

Besturingstechniek - Les 5

Leerdoelen les 5 - Elektrische besturing

• Jij kunt de elektrische basis-schakelingen onderscheiden
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'ja-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'niet-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'en-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'of-functie'
• Jij kunt een 'waarheidstabel' van een schakeling maken

Elektrische besturing

Wat is elektriciteit?

In ons dagelijks leven is elektriciteit onmisbaar geworden.

Veel installaites bestaan uit elektrische componenten. Ook besturingen van installaties zijn vaak elektrisch.

Elektriciteit is een vorm van energie.

Elektrische besturing

Spanning

Tussen de + en de - van een voeding

staat een elektrische spanning, 

uitgedrukt in volt (V).

Elektrische besturing

Stroom

Als de lamp brandt, loopt er een

elektrische stroom door de draden. 

De eenheid van stroom is ampère 

(afgekort: A).

Elektrische besturing

Om iets te laten werken op elektriciteit is een gesloten stroomkring nodig.

Elektrische besturing

Gelijkstroom en wisselstroom

Als stroom steeds in dezelfde richting door 

de stroomkring loopt spreken we van 

gelijkstroom. Een accu en baterij zijn 

hier voorbeelden van.

Bij wisselstroom wisselt de + en de - telkens. 

Bij de gewone 220 V-aansluiting wisselt de

stroomrichting 100 keer per seconde, er zijn

dan dus 50 periodes per seconde (50 Hertz)

Elektrische besturing

Elektromagneet

Als een elektrische stroom door een 

spoel, spiraalvormig gewonden koper-

draad, loopt blijkt dat de spoel 

magnetisch zal worden en dus metalen

voorwerpen kan aantrekken.

Zonder stroom door de windingen is er

geen magnetisch veld.

Fietsdynamo

https:

UITLEG werking dynamo = spoel.

Met een spoel kun je een spanning opwekken. Een toepassing hiervan is de elektrische generator . Dit apparaat wekt elektriciteit op door het magnetisch veld in een spoel te veranderen wanneer je hem ronddraait.

Een voorbeeld hiervan is de dynamo die je op fietsen ziet (afbeelding 1) . In de dynamo zit een permanente magneet en een spoel (afbeelding 2). De permanente magneet draait met het wiel mee. De spoel blijft op zijn plek. Hierdoor veranderd het magnetisch veld in de spoel als het fietswiel draait. Met de opgewekte stroom kan de fietslamp branden. Er zijn ook dynamo 's waarbij de permanente magneet stil staat en de spoel draait. Tegenwoordig vind je de fietsdynamo vaker in de as van het voorwiel (afbeelding 3). Dit werkt volgens hetzelfde principe. De dynamo wordt steeds meer vervangen door de LED lamp. Dit kost namelijk geen energie bij het fietsen en de kosten zijn veel lager

https://www.4nix.nl/elektrische-generator.html#:~:text=Een%20voorbeeld%20hiervan%20is%20de,een%20spoel%20(afbeelding%202).&text=Er%20zijn%20ook%20dynamo%20's,het%20voorwiel%20(afbeelding%203).

Elektrische besturing

Elektrische signaalgevers en uitvoerorganen

Elektrische signaalgevers en uitvoerorganen hebben steeds twee mogelijke schakelstanden. Deze standen worden gecodeerd met 0 en 1.

Elektrische besturing - Ja

JA-functie

Een maakcontact maakt contact als het bediend wordt.

De schakeling werkt als volgt:

- schakelaar s niet bediend   --> lamp L UIT

- schakelaar s wel bediend    --> lamp L AAN

Elektrische besturing - Ja

JA-functie

De waarheidstabel en schakelformule van de JA-functie.

Elektrische besturing - NIET

NIET-functie

Een verbreekcontact verbreekt het contact als het bediend wordt.

De schakeling werkt als volgt:

- schakelaar p niet bediend --> lamp L  AAN

- schakelaar p wel bediend  --> lamp L UIT

Elektrische besturing - NIET

NIET-functie

De waarheidstabel van de NIET-functie.

p	L
0	1
1	0

Elektrische besturing - EN

EN-functie

De elektrische schakeling heeft twee
maakcontacten in serie (achter elkaar) geschakeld. 

De werking is als volgt: 

Alléén als we beide contacten (a èn b) bedienen,

dan is de stroomkring gesloten en is de lamp AAN. 

In de andere drie gevallen blijft de lamp UIT.

Elektrische besturing - EN

EN-functie

De waarheidstabel en schakelformule van de EN-functie. 

Elektrische besturing - OF

OF-functie

De elektrische schakeling heeft twee maakcontacten parallel (naast elkaar)
geschakeld. 

De signaallamp L brandt als één van beide maak-

contacten wordt bediend, of als beide contacten

worden bediend. 

De lamp is alléén uit als géén van beide  contacten

wordt bediend. 

Elektrische besturing - OF

OF-functie

De waarheidstabel en schakelformule van de OF-functie.

Elektrische besturing

Bonussheet

Hotelschakeling is dus

niet vergelijkbaar met 

OF-functie.

Besturingstechniek - Les 5

Zijn er nog vragen over deze les?

Besturingstechniek - Les 5

Check - Leerdoelen les 5 - Elektrische besturing

• Jij kunt de elektrische basis-schakelingen onderscheiden
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'ja-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'niet-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'en-functie'
• Jij kunt uitleg geven over de werking van de 'of-functie'
• Jij kunt een 'waarheidstabel' van een schakeling maken