4.1 Woonplaatsen en werklaatsen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Welkom!

Neem rustig plaats en leg je boeken alvast op tafel

Geschiedenis

Maris College - Klas 1 - vmbo 

H4 Steden en Staten

Vandaag

Algemene informatie

Lesdoelen

Platteland en stad

Meer geld

Aan de slag!

Afsluiting

Algemene informatie

Hoofdstuk 4

4.1 Woonplaats en werkplaats

4.3 Kerk en geloof

4.4 De macht van vorsten

Toetsing

• SO H4 (4.1/4.3/4.4)
• PW H3 + H4
• 
  

Woordweb

Wat ga je doen?

Je schrijft op een wisbordje wat je nog allemaal weet van H3

• Wat heb je geleerd?
• Welke personen weet je nog?
• Welke gebeurtenissen weet je nog?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je uitleggen

• hoe in Europa weer een landbouw stedelijke samenleving ontstond
  
  
• hoe de economie zich ontwikkelde
  
  
• hoe ambachtslieden en handelaren samenwerkten

Platteland en stad

Rond het jaar 1000 worden er twee veranderingen in de landbouw ingevoerd

Verandering 1

• Heren willen een groter landbouw gebied
• Ze laten boeren sloten graven in het moerasachtige gebied
• Door de sloten liep het water weg en droogde de grond
• Deze grond kon gebruikt worden voor landbouw
  
  

Verandering 2

• Boeren verbeterde ook hun landbouwtechnieken
• Ze gebruikten een andere ploeg om de grond te woelen
• Daardoor groeide er minder onkruid en mengde het mest zich beter

Platteland en stad

• Door deze twee veranderingen bracht de landbouw meer oogst op
• Met meer voedsel leefden mensen langer en gezonder en daardoor groeide de bevolking
• Zo verdubbelde de Europese bevolking tussen 1000 en 1300
  
  

Veel boeren produceerden meer voedsel dan ze zelf nodig hadden

• Wat ze over hadden verkochten ze op een markt
• Hierdoor groeide de handel
• Door de bevolkingsgroei ging ook een deel van de boeren werken in de nijverheid ( Ze maakten producten thuis, in een werkplaats of op een bouwplaats)

Platteland en stad

• Steeds meer handelaren en ambachtslieden gingen bij een markt wonen
  
• Daardoor groeiden sommige marktplaatsen uit tot steden
  
  
• In Europa ontstond zo weer een landbouw stedelijke samenleving
  
  
• Verstedelijking: het ontstaan en de groei van steden

Aan de slag!

1sA

Opdracht: 1 en 2

Bladzijde: 62

1sB, 1sC, 1sD

1, 2 en 3

Bladzijde: 8 en 9

Klaar?

• Maak een begrippenlijst van 4.1
• De betekenis van de begrippen schrijf je op in je eigen woorden

Afsluiting

• Door welke twee veranderingen groeide de opbrengst van de landbouw?
• Hoe ontstond er in Europa weer een landbouw stedelijke samenleving?
• Wat betekent verstedelijking?

Huiswerk

zie magister

Volgende les

Verder met 4.1

Welkom!

Neem rustig plaats en leg je boeken alvast op tafel

Geschiedenis

Maris College - Klas 1 - vmbo 

H4 Steden en Staten

Vandaag

• Terugblik vorige les
• Lesdoelen
• Meer geld
• Samenwerking
• Aan de slag!
• Afsluiting

Terugblik vorige les

• Door welke twee veranderingen groeide de opbrengst van de landbouw?
  
  
  
• Hoe ontstond er in Europa weer een landbouw stedelijke samenleving?
  
  
  
• Wat betekent verstedelijking?

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je uitleggen

• hoe in Europa weer een landbouw stedelijke samenleving ontstond

• hoe de economie zich ontwikkelde
  

• hoe ambachtslieden en handelaren samenwerkten

Meer geld

• Er was veel handel op de markten
• Boeren verkochten er groenten en kochten producten van ambachtslieden, zoals gereedschap

• Er was veel vraag (wat iemand wilt kopen) en aanbod (wat iemand wilt verkopen)
• Door de groeiende handel gingen mensen meer geld gebruiken
• Handelaren verdienden door het maken van winst (het geld dat ze overhielden na de koop en verkoop van producten)

Meer geld

• In deze tijd (tijd van steden en staten) had elke stad zijn eigen munt
• Daarom werkte op elke markt een geldwisselaar
• Bij hem kon je vreemde munten ruilen tegen munten van de stad

• Sommige geldwisselaars gingen ook geld uitlenen en bewaren voor anderen 
• Zo ontstonden banken

• Banken verdienen geld door het laten betalen van rente
  (een vergoeding voor het lenen van geld)

Samenwerking

• Een ambachtsman mocht niet zomaar verkopen wat hij wilde
• Hij moest lid zijn van een gilde (beroepsvereniging van de stad)

• Gilde voor timmermannen, schoenmakers etc.
  
  
• Ambachtslieden werkten samen in gilden om erop te letten dat iedereen op dezelfde manier goede producten maakte
• Een schoenmaker mocht allee schoenen verkopen die goedgekeurd waren door de gilde
  
  
• Het gilde zorgde ook voor de opleiding

schooltv.nl

Samenwerking

• Op de markten was handel van producten uit de omgeving maar ook van veel verder weg
• Nederlanders deden volop mee aan de handel tussen verschillende volken
• Internationale handel

• Om dit te bevorderen werkte de handelaren aan de Noordzee en de Oostzee samen in een verbond: de Hanze

• De Hanzesteden maakte gebruik van tol
• Op de manier ontstond er in Noord-Europa een levendige handel in producten zoals bont, vis, graan, textiel en zout

schooltv.nl

Aan de slag!

1sA

Opdrachten: 3, 4, 5 en 6

Bladzijde 62-63

1sB, 1sC, 1sD

Opdrachten: 4, 6,7, 9 en 10 

Bladzijde: 9-10-11

Klaar?

Afsluiting

• Hoe gingen ambachtslieden en handelaren samenwerken?
  
• Wat is een gilde?

Huiswerk

Volgende les

Verder met 4.1