Les 7 - 4 vwo

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Als de timer is afgelopen heb je...

• Tas op de grond
• Leer- en opdrachtenboek op tafel
• Telefoon in je tas of telefoontas

Telefoon in telefoontas of eigen tas

https://classroom.google.com/w/MTM5MzIyODg3MzY2/t/all

Vandaag

• Startopdracht (herhaling §1 - §8)
• PO-opdracht risico-analyse
• Uitleg en herhaling  §5 -  §8
• Oefenen examentraining opgave 5 met leerdoelen
• Volgende les: in les een D-toets (H1.1 - 1.10) maken en deze bespreken om te bepalen aan welke onderdelen je extra aandacht moet geven voor SE-1

Startopdracht

• Wat?  Maken stencil startopdracht.
• Klaar? Lezen en samenvatten H1

Bespreken startopdracht 

Huiswerk bespreken: 

SE 1.7 & 1.8 bladzijde 22, 23 werkboek

Herhalen

Herhalingsvragen

1. Leg het verschil uit tussen de formele- en informele sector.
2. Leg het verschil tussen bevolkingsspreiding- en dichtheid uit.
3. Wat is het verschil tussen welzijn en welvaart?
4. Wat is het verschil tussen BBP en BNP?
5. Noem een probleem van het meten van welvaart? Wat is het nadeel? 
6. Leg het verschil tussen sociale- en regionale ongelijkheid uit.
7. Geef drie verklaringen voor de mondiale ongelijke spreiding van de bevolking. 
8. Leg uit wat we bedoelen met de term diffusie.
9. Uit welke drie landen bestaat het wereldsysteem?

§1.5 & §1.6

• Op welke twee manieren vindt bevolkingsgroei plaats?

• Waarom hebben armere landen een hoger geboortecijfer dan rijkere landen?

• Welk verband bestaat er tussen welvaart en demografische ontwikkeling van landen? 

• Wat is het verschil tussen verstedelijkingsgraad en verstedelijkingstempo?

• Wat zijn de belangrijkste drie oorzaken van de groei in steden in derde wereld landen?

Theorie §5

Samenhang: ontwikkeling en demografie 

Op welke twee manieren vindt bevolkingsgroei plaats?

Hoe bereken je bevolkingsgroei?

Bevolkingsgroei

Natuurlijk: geboorte - sterfte

Sociaal: immigratie - emigratie

Mondiaal ook sociaal? 

Groei wereldbevolking

1. De groei gaat steeds sneller
2. De groei gaat niet overal even snel

Vruchtbaarheidscijfer: hoe hoe regel?

Ontwikkeling wereldbevolking

Ontwikkeling wereldbevolking

• Wereldbevolking groeit steeds sneller
• Groei vooral in sterke landen
• Relatieve groei daalt, maar absolute groei neemt nog toe.

Verschillen in bevolkingsgroei

Redenen:

1. Demografisch
2. Onderwijs
3. Religie
4. Cultuur
5. Gezondheidssituatie
6. Armoede

Theorie §6

Samenhang: ontwikkeling en verstedelijking

Wat valt op?

Meer dan de helft van de mensen woont in de stad

Verstedelijkingstempo

Patroon

• Centrumlanden verstedelijking hoogst
• Periferie ligt verstedelijkingstempo hoger

Manieren waarop steden in periferie groeien?

1. Trek van platteland naar stad
2. Uitbreiding van de stad
3.  Natuurlijke bevolkingsgroei

Steden in welvarden landen groeien minder snel dan arme landen, waarom?

1. Betere infrastructuur
2. Toegenomen mobiliteit
3. Mensen kunnen huis in het groen betalen

§1.7 & §1.8

• Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen in de productie, handel en consumptie van voedsel in de afgelopen vijftig jaar?

• Waarom bestaan er regionale verschillen in voedselvoorziening, en hoe zal dit zich tot 2050 ontwikkelen?

• Waarom is de exportlandbouw zo sterk toegenomen? 

• Welke gevolgen heeft deze toename op de voedsellandbouw van nu en de toekomst?

Historisch: relatie voedselproductie en bevolkingsdichtheid. 

Tegenwoordig: verband minder groot. Waarom?

Onderscheid:

Voedselgewassen - in land verbouwd en verbruikt

Handelsgewassen - speciaal voor land geteeld

Interactietheorie Ullman

1. Complementariteit
2. Transporteerbaarheid
3. Geen tussenliggende mogelijkheden

 

Interactie theorie van Ullman

Tot stand komen handel en voedsel, 3 voorwaarden Ullman.

1. Complementariteit: Japan produceert te weinig rijst, Thailand juist veel

2. Transporteerbaarheid.

Vervoer is eenvoudig/goedkoop: relatieve afstand is gering.

3. Geen tussenliggende mogelijkheden: voor dezelfde kwaliteit en prijs. 

Voedselcrisis: waarom stijgen de voedselprijzen?

Gevolg: twee soorten honger.

Kwalitatief en kwantitatief

Casus:

Rond de hoofdstad van Ethiopië is de voedselvoorziening voldoende. In de rest van het land vaak niet.

Verklaar de regionale verschillen m.b.v. theorieUllman

Comparatieve voordelen

Elk land heeft wel unieke kenmerken die een voordeel bieden ten opzichte van een ander land

Bijvoorbeeld:

1. Laag loon

2. Geen arbeidswetgeving

3. Belastingvoordelen

Etc..

Centrumlanden verstrekken de meeste subsidie, maar..

Twee valkuilen voor zeer arme landen waar exportlandbouw opkomt:

• Minder grond beschikbaar voor voedsellandbouw
• Traditionele landbouw kan de concurrentie met veel hogere productiviteit per hectare en per persoon van exportlandbouw niet aan.

Wie kunnen profiteren van de technologische ontwikkelingen?

• Grote bedrijven met investeringskracht

• Gevolg: sociale ongelijkheid platteland groeit. 

§1.9 & §1.10

• Wat wordt bedoeld met draagkracht of carrying capacity?

• Wat is bodemdegradatie?

• Wat is droogresistentie?

• Welke interne- en externe factoren beïnvloeden de voedselzekerheid?

Er is grote sociale ongelijkheid in de voedselvoorziening. In rurale gebieden, daarbinnen de allerarmsten

De carrying capacity is het aantal mensen dat in een gebied kan leven zonder de omgeving schade te berokkenen. 

Wat is het verband tussen productiviteit per hectare, bevolkingsdichtheid en carrying capacity?

• Bij lage productiviteit per hectare kan stijgende bevolkingsdichtheid leiden tot overschrijding van de carrying capacity

In welke gebieden is de kans op overschrijding van de carrying capacity het grootst?

• Droge gebieden: Savanne, Steppe 

Wat is het gevolg van het overschrijden van de carrying capacity?

De bodem raakt uitgeput, waardoor de opbrengst terugloopt:

bodemdegradatie.

Om bodemdegradatie tegen te gaan moeten boeren de droogresistentie van de bodem vergroten. dat kan door:

• Minder ploegen
• • Goed irrigeren
  • • Erosie tegengaan
    • • Minder kunstmest gebruiken

Welke soorten hulporganisaties proberen de voedselzekerheid wereldwijd te verbeteren? 

• Internationale organisaties (zoals de FAO) 
• Gourvermentele organisaties
• Niet-gouvermentele organisaties (ngo's)

Welke drie soorten hulp zijn er? 

• Noodhulp
• Projecthulp
• Programmahulp

Nadeel:

• Afhankelijkheid

Even oefenen

Aan de slag: individueel uitwerken (Zs)

1. Maak Opdrachten SE 1.9 en 1.10 bladzijde 24 werkboek

2. Klaar? Maken schematische samenvatting 1.9 / 1.10