introductie WB doornemen + UL 6.1

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

planning

• voorkennis klas 1 + 2 ophalen thema 6
• PW inhalers thema 3 +5 inplannen (nog niet bespreken)
• uitleg ingevulde kennis - vaardigheden - houding
• uitleg leerdoelen 6.1
• uitleg 6.1 zelf
• huiswerk opgeven + maken

Open boek 3B op blz. 68-69

en

maak daar 

´Wat weet je al over ecologie?´

opdracht 1 t/m 5

intussen inhalers PW thema 3 + 5 inplannen 

Ruil je boek met je buren

Kijk de gemaakte opdrachten 1 t/m 5 na van je buren en verbeter waar nodig!

opdracht 1A

• roofdieren = biotisch

• soortgenoten = biotisch

• temperatuur = abiotisch

• water =abiotisch

• waterplanten = biotisch

• wind =abiotisch

• ziekteverwekkers =biotisch

1B

1e = biotisch

2e = abiotisch en biotisch

opdracht 2A

relatie tussen een groep individuen van dezelfde soort = populatie
 
relatie tussen één organisme en de omgeving =individu
 
relaties tussen alle populaties in een bepaald gebied =levensgemeenschap
 
relaties tussen levende wezens en abiotische factoren = ecosysteem

 

opdracht 2B

1 individu

2 populatie

3 levensgemeenschap

4 ecosysteem

opdracht 3

A = 6

B = 5

C = buizerd - vleeseter

kip -alleseter

ringslang -vleeseter

 spitsmuis - vleeseter
sprinkhaan -planteneter
 vos -vleeseter

opdracht 4

1  Een voedselketen begint altijd met een plant. Planten zijn producenten.

2 De 2de en alle volgende schakels in een voedselketen zijn consumenten .

3 Als een organisme doodgaat, worden de resten opgeruimd door         

   reducenten.

opdracht 5

1 Waterdieren zijn gestroomlijnd zodat ze beter kunnen bewegen .

2 De lange tong van een miereneter is een aanpassing voor zijn voeding .

3 Een braam heeft stekels om zich te verdedigen tegen vijanden.

4 De schutkleur van een octopus is een aanpassing voor zijn verdediging.

5 Een brandnetel heeft brandharen om zich te kunnen verdedigen.

6 Een vetplant met kleine, dikke bladeren is aangepast aan een droge  

    omgeving.

uitleg ingevulde kennis - vaardigheden - houding

Dit gaan ik niet klassikaal voor de klas doen, ik kom zo bij iedereen persoonlijk langs om het daar over te hebben. 

Leerdoelen 6.1

• Ik kan beschrijven dat bij fotosynthese energierijke stoffen worden gevormd uit energiearme stoffen, en hoe bij verbranding die energie weer vrijkomt.

• Ik kan de de voedselrelaties tussen organismen beschrijven. 

voedselketen

                                      Voedselketen

• Een voedselketen is een reeks soorten, waarbij elke soort wordt gegeten door de volgende soort.
• Een voedselketen begint met een organisme dat bladgroenkorrels heeft. (Meestal is dit een plant, maar er zijn ook bacteriën  met bladgroenkorrels). 
• De 2de en volgende schakels zijn altijd dieren . 

VOEDSELWEB

Alle voedselrelaties (voedselketens) uit een gebied samen = voedselweb.

Elk gebied heeft zijn eigen voedselweb, doordat elk gebied zijn eigen soorten heeft. 

Fotosynthese

Planten nemen koolstofdioxide op uit de lucht.

Met hun wortels halen ze water uit de bodem.

Van koolstofdioxide en water maakt de plant glucose en zuurstof.

Dit proces heet fotosynthese.

Fotosynthese vindt plaats in de bladgroenkorrels.

Voor fotosynthese is energie nodig. Die energie haalt de plant uit zonlicht.

Bij fotosynthese ontstaan zuurstof en glucose. 

Fotosynthese

Fotosynthese vindt plaats in de bladgroenkorrels. 

Nodig voor fotosynthese:

1. Koolstofdioxide
2. Water
3. Zonlicht

Producten van fotosynthese:

1. Glucose
2. Zuurstof

Fotosynthese 

Energiearme stoffen

Energierijke stoffen

Energiearme stoffen

Afkomstig uit levenloze natuur

Bijvoorbeeld: water, zuurstof,

koolstofdioxide, ijzer en zouten.

Zit weinig energie in!

fotosynthese en verbranding

Bij fotosynthese verbruikt een plant de energiearme stoffen (CO2 +water). 

Bij fotosynthese ontstaan glucose en zuurstof. 

Bij fotosynthese wordt de lichtenergie vastgelegd in glucose.

Van glucose en mineralen maakt een plant de energierijke stoffen waaruit hij 

bestaat (koolhydraten, vetten, eiwitten). 

De mineralen (voedingszouten) zijn energiearme stoffen uit de bodem, die de plant opneemt via hun wortels.

Verbranding bij organismen

Ieder levend organisme doet altijd aan verbranding!

Verbranding is niet altijd even hoog; als je beweegt verbrand je meer/sneller.

Verbranding schematisch

Glucose + Zuurstof        Water + Koolstofdioxide + Energie

Wist jij dat....

Verbranding Mens

Verbranding Plant

Glucose + Zuurstof        Water + Koolstofdioxide + Energie

Verbranding

• Bij fotosynthese wordt de lichtenergie vastgelegd in glucose.

• Bij verbranding van glucose in organismen (dus ook planten) komt die energie weer vrij.

• Organismen (dus ook planten) gebruiken die energie bijvoorbeeld voor groei en om te bewegen. 

Producenten 

Alleen organismen met bladgroenkorrels kunnen energiearme stoffen omzetten in energierijke stoffen. 

Daarom noem je deze organismen producenten

Consumenten

Dieren kunnen zelf geen

energierijke stoffen maken. Ze moeten deze stoffen binnenkrijgen via hun voedsel. 

Dieren zijn consumenten.

(dieren die leven van energierijke stoffen die gemaakt zin door producenten)

Planteneter             Alleseter               Vleeseter

EN afvaleters

• Er zijn ook planten en dieren die sterven zonder te worden opgegeven. 

• Allerlei afvaleters eten van deze dode organismen. 

Producenten-consumenten-afvaleters-reducenten

afvaleters

Reducenten maken de kringloop compleet

De resten die de afvaleters achterlaten, worden verder afgebroken door bacteriën en schimmels. 

Bacteriën en schimmels zijn reducenten.  

Reducenten maken de kringloop compleet

 Reducenten zetten de energierijke stoffen om in energiearme stoffen (CO2, water, mineralen).

Planten kunnen deze energiearme stoffen weer opnemen. 

huiswerk voor volgende les =

Maak in je werkboek 3b (vanaf blz. 73)

van thema 6

van basisstof 6.1

opdracht 1 t/m 7