Week 39 Vaste Tekststructuren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Vaste tekststructuren

Hoofdstuk 1 - Lezen

Doelen

- Je kunt in eigen woorden formuleren wat vaste tekststructuren zijn..

- Je kunt de meest voorkomende vaste tekststructuren herkennen in een tekst..

- Je kunt een tekst indelen in een inleiding, middenstuk en slot..

Dezen doelen helpen jou om de opbouw van een tekst beter te begrijpen

Taaldoel: je kunt jouw antwoorden formuleren in lopende hele zinnen. 

Welke tekststructuur herken je door tijdsaanduidingen in de tekst?

1. Verleden/heden (toekomst) structuur
2. Argumentatiestructuur
3. Voor/nadelenstructuur
4. Aspectenstructuur

Hoe heet de volgende tekststructuur?

Inleiding: onderwerp

Middenstuk: diverse onderdelen van het onderwerp

Slot: samenvatting

1. ASPECTENSTRUCTUUR
2. ONDERWERP STRUCTUUR
3. VOOR- EN NADELEN STRUCTUUR
4. VRAAG- EN ANTWOORD STRUCTUUR

Welke tekststructuur eindigt met de beste oplossing?

1. Vraag-antwoordstructuur
2. Probleem-oplossingsstructuur
3. Argumentatiestructuur
4. Verklaringsstructuur

Welke vaste tekststructuur is zeker niet geschikt voor een uiteenzetting?(informatieve tekst)

1. Een aspectenstructuur
2. Een vraag-antwoord-structuur
3. Een argumentatie-structuur
4. Een verklaringstructuur

Welke tekststructuur past niet bij het betoog?

1. probleem-oplossingsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. verklaringsstructuur
4. aspectenstructuur

7 vaste tekststructuren

1. aspectenstructuur

2. verleden/heden/toekomststructuur

3. voor-en nadelenstructuur

4. vraag-antwoordstructuur

5. argumentatiestructuur

6. probleem/oplossingstructuur

7. verklaringsstructuur

H 1: Vaste tekststructuren

• aspectenstructuur: Tekst met onderwerp & diverse verschillende aspecten
• verleden/heden/toekomst structuur: Tekst met onderwerp & vroeger, nu, toekomst
• voor- en nadelenstructuur: Tekst met onderwerp & voor- en nadelen
• vraag/antwoordstructuur: Tekst met vraag & antwoord

 Argumentatiestructuur

1. Je start met een stelling, mening of standpunt
2. Je geeft argumenten voor de stelling en je geeft ook tegenargumenten (die je gelijk onderuit haalt)
3. Je concludeert dat jouw stelling of standpunt op zijn plaats is

 Probleem/oplossingstructuur

1. Je start met een probleem
2. Je geeft oorzaken, gevolgen en oplossingen


3. Je eindigt met de beste oplossing

 Verklaringsstructuur

1. In je inleiding presenteer je een bepaald verschijnsel
2. Je geeft kenmerken / voorbeelden 
3. Je presenteert verklaringen en oorzaken


4. Je eindigt met een samenvatting

Welke zin is de kernzin?

Onze zalen zijn zeer geschikt voor de bijeenkomsten die u wilt houden. De vier zalen die wij hebben, kunnen door flexibele wanden geschikt gemaakt worden voor groepen van elke grootte. Alle apparatuur voor het houden van presentaties is aanwezig.

1. eerste zin
2. tweede zin
3. laatste zin

Welke zin is de kernzin?

Op 20 december jl. heb ik een laptop bij u besteld. Dat is nu vijf maanden geleden en ik heb nog niets ontvangen. Ook reageert u niet op mijn telefoontjes en e-mails. Daarom annuleer ik mijn bestelling.

1. eerste zin
2. tweede zin
3. laatste zin

Doelen

- Je kunt in eigen woorden formuleren wat vaste tekststructuren zijn..

- Je kunt de meest voorkomende vaste tekststructuren herkennen in een tekst..

- Je kunt een tekst indelen in een inleiding, middenstuk en slot..

Dezen doelen helpen jou om de opbouw van een tekst beter te begrijpen

Taaldoel: je kunt jouw antwoorden formuleren in lopende hele zinnen. 

......................structuur?

inleiding	probleem (+gevolgen)
middenstuk	gevolgen (waardoor is het een probleem? wat merk je ervan?)
	oorzaken
	oplossingen
slot	de beste oplossing

probleem-oplossingsstructuur

inleiding	probleem (+gevolgen)
middenstuk	gevolgen (waardoor is het een probleem? wat merk je ervan?)
	oorzaken
	oplossingen
slot	de beste oplossing

...................structuur?

inleiding
middenstuk
	samenvatting of conclusie

inleiding	verschijnsel
middenstuk	kenmerken / voorbeelden
	verklaringen / oorzaken / redenen
slot

verklaringsstructuur

inleiding
middenstuk
	samenvatting of conclusie

inleiding	verschijnsel
middenstuk	kenmerken / voorbeelden
	verklaringen / oorzaken / redenen
slot

.........................structuur ?

inleiding
middenstuk

inleiding	introductie onderwerp
middenstuk	situatie vroeger
	situatie nu / ontwikkeling vroeger-nu
slot	conclusie of toekomstvoorspelling

verleden-heden-(toekomst)structuur 

inleiding
middenstuk

inleiding	introductie onderwerp
middenstuk	situatie vroeger
	situatie nu / ontwikkeling vroeger-nu
slot	conclusie of toekomstvoorspelling

H1 - Schrijven (blz.18)

Aan het eind van de les...

... weet je welke functies een inleiding heeft
... ken je verschillende manieren om een tekst af te ronden
... kun je een inleiding en slot schrijven en inhoudelijke verbanden aangeven met signaalwoorden

De opbouw van een tekst

• Een goed geschreven tekst heeft een overzichtelijke opbouw (= structuur).
  
• Als je de opbouw van een tekst herkent, begrijp je de inhoud beter.
  
• Die opbouw bestaat uit drie tekstdelen: inleiding, kern (of middenstuk) en slot.
  
• Elk tekstdeel heeft zijn eigen functie/doel.
• De tekstdelen worden vaak gescheiden door een witregel.

Vragen:

1. Wat doet een schrijver in de inleiding?  Welk doel heeft de inleiding?
2. Wat wordt er beschreven in de kern van een tekst?
3. Hoe sluit een schrijver een tekst af? Welke functies heeft een slot?

Zet de tekstonderdelen in de juiste volgorde.

1.

2.

3.

4.

kern

titel

slot

inleiding

Tekstopbouw

Aan de opmaak kun je vaak de tekstopbouw al zien. Je hoeft de taal van de tekst niet eens te kunnen lezen.

Welke tekstonderdelen zie je in deze tekst?

Wat hoort bij inleiding, kern of slot? Sleep de blokken naar het juiste tekstonderdeel.

Inleiding

Kern

Slot

de aandacht van de lezer trekken

voor- en nadelen

voorbeelden

conclusie

herhaling mening

samenvatting

vraag of stelling

Welke twee functies heeft een inleiding?

Noem twee manieren om de aandacht van de lezer te trekken

Noem een manier om het onderwerp te introduceren

Het slot

Hoofdgedachte: antwoord op de hoofdvraag, oplossing van probleem, herhaling van standpunt
Vaak: conclusie, soms met aanbeveling of toekomstverwachting
Signaalwoorden: daarom, kortom, al met al, dus
Uitsmijter