Meewerken voorwerp/ bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Les 4 zinsontleding 

Meewerkend voorwerp en bijwoordelijke bepaling

Benoem het lijdend voorwerp:
De kok had de gasten een heerlijke maaltijd bereid.

Opdracht

Ontleed de volgende zin:

De ouders van Jolijn hopen een hoog bedrag te ontvangen. 

Het meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp

-> degene die/hetgeen dat betrokken is bij de actie in de zin.

-> is vaak een persoon, instantie of dier.

-> let altijd op het werkwoord:

Geven: je geeft aan iemand. 

Zingen: je zingt voor iemand. 

Het meewerkend voorwerp

Maar hoe vind je het meewerken voorwerp?

Aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp (+ lijdend voorwerp)? 

Wat is het meewerkend voorwerp in de volgende zin?

Mijn oma heeft mij afgelopen zondag wel tien berichtjes gestuurd. 

Het meewerkend voorwerp

Maar hoe vind je het meewerken voorwerp?

Aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp (+ lijdend voorwerp)? 

Mijn oma heeft mij afgelopen zondag wel tien berichtjes gestuurd. 

Aan wie heeft mijn oma wel tien berichtjes gestuurd? 

Antwoord: (aan) mij. 

Bijwoordelijke bepaling

Bijwoordelijke bepaling

Alle zinsdelen benoemd? Dan blijven er vaak een paar over.

-> geven extra informatie (bijv. waar, wanneer en hoe)

-> Kijk of de bijwoordelijke bepaling antwoord geeft op de vragen.

-> er kunnen meerdere bwb's in één zin staan, ook achter elkaar!  

Bijwoordelijke bepaling

Morgenavond gaan mijn moeder en ik naar de bioscoop. 

Morgenavond = wanneer

naar de bioscoop = waar

Noteer het meewerkend voorwerp en de bijwoordelijke bepaling:
Gistermiddag heeft mijn zus haar vriend een boeket bloemen gegeven.

Oefenen!

Begin met deze opdracht. 

Werk vervolgens aan de extra opdrachten in het boekje over ontleden (opdracht 1 t/m 8). 

Extra uitleg?

meewerkend voorwerp        bijwoordelijke bepaling

MV en BWB

meewerkend voorwerp

->betrokkene bij actie in zin

-> persoon, instantie of dier 

bijwoordelijke bepaling

-> overige zinsdelen (geven antwoord op vragen als waar, wanneer en hoe)

Wat is het onderwerp?
Jouw vriend staat 's zaterdags op de markt toch groente te verkopen?

1. Jouw vriend
2. staat
3. 's zaterdags
4. op de markt

Hoe noemen we het zinsdeel 'te verkopen'?
Jouw vriend staat 's zaterdags op de markt toch groente te verkopen?

1. niet-werkwoordelijke rest
2. werkwoordelijk gezegde
3. werkwoordelijke rest
4. gemengde rest

Benoem de bijwoordelijke bepaling(en):
Dirk heeft vanmorgen zes eieren in de stal geraapt.