Humanistische stromingen en geloofsoorlogen

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Inleveren Magister

14 april 

16:00

Vandaag: Humanistische stromingen en geloofsoorlogen

Voor de toets week

- De vijf slogans?

- Hoe zien we de vijf slogans terug in onze cultuur?

Leerdoel

Aan het einde van deze les kun je de verschillende stromingen in het humanisme herkennen: liberaal, sociaal en evolutionair. Je kunt ook de humanistische geloofsoorlogen uitleggen.

Introduceer het leerdoel van de les en leg kort uit wat de leerlingen aan het einde van de les zullen kunnen.

Wat weet je al over de verschillende stromingen in het humanisme en de humanistische geloofsoorlogen?

Wat is humanisme?

Humanisme is een filosofie die gericht is op de menselijke waardigheid, vrijheid, onafhankelijkheid en verantwoordelijkheid. Het stelt de mens centraal en niet een god of religie.

Centrale thema's: atheïsme, vrijdenken, de scheiding van moraal en religie en het ideaal van de religieus neutrale staat.

Leg kort uit wat humanisme is en waar het zich op richt.

De humanistische religie verklaart de mens heilig en verwacht van de mens dat hij de rol speelt die God in het christendom en de islam speelde en de natuurwetten in het boeddhisme en hindoeïsme vervullen.

 

belangrijke rol spelen. atheïsme, vrijdenken, de scheiding van moraal en religie en het ideaal van de religieus neutrale staat.

Liberaal humanisme

Liberaal humanisme stelt individuele vrijheid en autonomie centraal. Het gelooft dat mensen vrij moeten zijn om hun eigen keuzes te maken en niet beperkt moeten worden door autoriteit of traditie.

Leg kort uit wat liberaal humanisme is en welke waarden het vertegenwoordigt.

Vrijheid en autonomie

Liberaal: het draait om de vrijheid van de mens

De mens is een individu

Paul Cliteur: voorzitter van sociaal-liberale denktank Liberalis

‘Ieder mens heeft de vrijheid om te denken wat hij wilt’ (museum beledigende kunst)

De mens staat op zichzelf, het gaat om de individuele ervaringen

Sociaal humanisme

Sociaal humanisme richt zich op sociale rechtvaardigheid en gelijkheid. Het gelooft dat iedereen gelijke kansen moet hebben en dat de samenleving voor iedereen moet zorgen.

Leg kort uit wat sociaal humanisme is en welke waarden het vertegenwoordigt.

- Ontstaan als tegenreactie op het liberaal humanisme

centraal: 

rechtvaardigheid en gelijke kansen voor iedereen, niemand heeft eigen bezit, alles is gezamenlijk. de overheid zorgt ervoor dat alles eerlijk wordt verdeelt

De mens als collectief staat centraal

Communisme is extreme variant met als stichter Karl Marx

Oprichting van veel collectieve instellingen, zoals het Humanistisch verbond

Evolutionair humanisme

Evolutionair humanisme stelt de wetenschap en rationaliteit centraal. Het gelooft dat de mensheid zich door evolutie en wetenschap kan verbeteren en ontwikkelen.

Leg kort uit wat evolutionair humanisme is en welke waarden het vertegenwoordigt.

wetenschap en rationaliteit staan centraal. 

Evolutionair: de mens moet zich constant verbeteren

Survival of the fittest

De mens sterft uit als we teveel aandacht geven aan de zwakkeren in onze samenleving

Films over de toekomst draaien hier vaak om

Nazisme komt hier uit voort: het perfecte ras

Humanistische geloofsoorlogen

Humanistische geloofsoorlogen zijn conflicten tussen verschillende humanistische stromingen over de verschillende waarden en ideeën die ze vertegenwoordigen. Deze oorlogen vinden plaats op intellectueel niveau, zonder geweld.

Leg kort uit wat humanistische geloofsoorlogen zijn en waarom ze belangrijk zijn om te begrijpen.

Voorbeelden van humanistische geloofsoorlogen

• Debatten tussen liberaal en sociaal humanisme over de rol van de overheid in de samenleving, 
• Evolutionair en sociaal humanisme over de oorsprong van menselijke waarden.

Geef concrete voorbeelden van humanistische geloofsoorlogen om de leerlingen te helpen begrijpen wat het betekent.

Opdracht: 20 min

1. Verdeel de klas in groepen 
2. Kies en onderzoek een humanistische stroming
3. Presenteer je bevindingen aan de klas en bespreek de verschillen en overeenkomsten tussen de stromingen.

Geef de leerlingen een opdracht om hun begrip van de lesstof te verdiepen en laat ze samenwerken in groepen.

Verdeel de klas in groepen

en laat elke groep een humanistische stroming kiezen en onderzoeken. Laat ze hun bevindingen presenteren aan de klas en bespreek de verschillen en overeenkomsten tussen de stromingen.

Reflectie

Wat heb je geleerd over het Humanisme en welke aspecten van het Humanisme spreken je aan?

Stimuleer studenten om na te denken over wat ze hebben geleerd en om hun eigen mening te geven.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.