CPI en loon-prijsspiraal

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

https://www.google.com/search?q=cpi+cartoon&tbm=isch&ved=2ahUKEwjwtuG6zfH6AhVE4rsIHWspAiMQ2-cCegQIABAA&oq=cpicartoon&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgYIABAHEB4yBggAEAcQHjoECCMQJzoECAAQQzoFCAAQgARQpghY_BVg0iFoAHAAeACAAWWIAe8HkgEEMTAuM5gBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=YLZSY_CGGMTE7_UP69KImAI&bih=722&biw=1536&rlz=1C1CHBF_nlNL922NL922#imgrc=hw436F2n0qw-7M&imgdii=3BCLMvB4mS0_dM

Programma

Hoe hoog is de inflatie?

Het CBS onderzoekt elke maand de prijsstijging van vrijwel alle goederen en diensten.

Hiermee berekent het CBS het consumentenprijsindexcijfer (cpi).

Met het cpi kun je de inflatie bepalen ten opzichte van het basisjaar:

Basisjaar: cpi = 100

Nu: cpi = 103,6

Inflatie: 3,6%

CPI berekenen

Er zijn verschillende groepen uitgaven: de uitgavencategorieën.

In werkelijkheid onderzoekt het CBS 14 groepen met in totaal honderden goederen en diensten.

Per categorie is de prijsverandering met een indexcijfer weergegeven.

Voorbeeld: kleding heeft prijsindexcijfer 102. De prijzen van kleding zijn dus met 2% gestegen.

Elke uitgavencategorie heeft een wegingsfactor.

Hoe groter het aandeel in de gezinsuitgaven, des te groter de wegingsfactor is.

De wegingsfactor van huisvesting is vrij hoog, want huishoudens besteden hieraan een groot deel van hun uitgaven.

Cpi en inflatie berekenen

Berekening

1. Vermenigvuldig van elke productgroep het prijsindexcijfer met de wegingsfactor.

 Bijvoorbeeld: Voeding: 99 x 12 = 1.188

2. Tel alle uitkomsten daarvan bij elkaar op.

3.Deel dit totaal door het totaal van alle wegingsfactoren.

 Het totaal van de wegingsfactoren is meestal 100 of een veelvoud daarvan.

4. De uitkomst is het cpi.

 Als de som van alle antwoorden van stap 1 uitkomt op bijvoorbeeld 10.450 en het totaal van de wegingsfactoren is 100, dan is het cpi: 10.450 ÷ 100 = 104,5.

5.Het inflatiepercentage = het cpi – 100.

 Bij de uitkomst van stap 4 is de inflatie: 104,5 – 100 = 4,5%

Bereken in één decimaal het consumenteprijsindexcijfer voor Lina. Schrijf je berekening op.

Welke uitgavenscategorie telt bij 65-plussers zwaarder mee?

1. Gezondheidszorg
2. Huisvesting
3. Vervoer

Lonen en inflatie

Inflatie > loonstijging -> koopkracht daalt.

 

Vakbonden willen prijscompensatie: lonen stijgen net zo veel als de prijzen.

Voor werkgevers stijgen de loonkosten. Die berekenen zij door in de prijzen.

Door hogere prijzen neemt de inflatie toe.

Vakbonden willen weer prijscompensatie…

  enzovoort…

   enzovoort…

Er is een loon-prijsspiraal ontstaan.

Hoe beïnvloeden lonen en prijzen elkaar? Gebruik de begrippen ‘prijscompensatie’ en ‘loon-prijsspiraal’ in je antwoord.

Bereken in één decimaal het consumenteprijsindexcijfer voor Robine. Schrijf je berekening op.

Opdracht

Wat: maak opdracht 1 tot en met 5 van paragraaf 3.4

Hoe: met je buurman/buurvrouw via Chromebook.

Hulp: boek of docent. 

Tijd: 10 minuten. 

Uitkomst: morgen bespreken we dit klassikaal.

Klaar: ga aan de slag met de rekentrainer van paragraaf 3. 

Bereken het cpi.

Leg uit dat de overheid een loon-prijsspiraal kan doorbreken door het verlagen van de loonbelasting.

Als de loonbelasting omlaag gaat, wordt het netto loon hoger. Werknemers kunnen hiermee de kosten van prijsstijgingen opvangen. Werkgevers hebben geen hogere kosten, want de bruto lonen kunnen gelijk blijven. Ze hoeven de prijzen dus niet te verhogen.

Exit ticket, vooruitblik en afsluiten