H1 mmm ruik je dat...?

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H1 mmm...ruik je dat?  Smaakt 't lekker?

Leerdoelen

• Je kunt de bouw en werking van de neus en tong uitleggen.
  
• Je kunt noemen welke zintuigen bij het ruiken en proeven naast de neus en de tong een rol spelen en uitleggen hoe. 
  
• Je kunt noemen welke smaken je proeft.
  
• Je kunt in de juiste volgorde noemen uit welke onderdelen van het zenuwstelsel een reflexboog bestaat en hoe hij werkt.
  

Leerdoelen vervolg

• Je kunt alle onderdelen van het zenuwstelsel noemen, die worden gepasseerd bij een bewuste reactie op een prikkel.
  
• Je kunt een schema maken van een reflexboog en een bewuste waarneming/handeling.
  
• Je kunt uitleggen wat een prikkeldrempel is en hoe hij werkt bij het zien, het proeven en het ruiken.

Welke zintuigen gebruik
je bij het proeven?

Zintuigen bij het proeven

Reukzintuigen

Smaakzintuigen

Ogen = Zichtzintuigen

Oren = Hoorzintuigen

Tastzintuigen

Warmtezintuigen

Koudezintuigen

Bewust of onbewust

het zenuwstelsel

Verschillende prikkels

Zintuigen zetten prikkels 

om in impulsen. 

impulsen gaan door het zenuwstelsel

zenuwstelsel

- zenuwcellen

- zenuwen

- centraal zenuwstelsel=

hersenen en  ruggenmerg

zenuwcellen

1. schakelcel in ruggemerg en hersenen

2. bewegingszenuwcel geeft impuls af aan spier

3. gevoelszenuwcel geeft  impuls door vanaf het zintuig

Bewuste reacties

Normale route:

1. Zintuig

2. gevoelszenuwcel

3. Schakelcellen in ruggenmerg

4. Schakelcellen in hersenen

5. schakelcellen in ruggenmerg

6. bewegingszenuwcel

7. spier

Reflexen

Route bij reflexen (reflexboog):

1. Zintuig

2. gevoelszenuwcel

3. Schakelcellen in ruggenmerg of hersenstam

> Hersenen

4.bewegingszenuwcel

5. spier

reflexen/reflexboog

Bewegingszenuwen geleiden impulsen van ...

1. zintuigen naar het ruggenmerg
2. het ruggenmerg naar zintuigen
3. spieren naar het ruggenmerg
4. het ruggenmerg naar spieren

Gevoelszenuwen geleiden impulsen van ....

1. zintuigen naar het ruggenmerg
2. het ruggenmerg naar zintuigen
3. spieren naar het ruggenmerg
4. het ruggenmerg naar spieren

Waar geleiden gevoelszenuwcellen de impulsen naar toe?

1. Zintuigen
2. Klein hersenen
3. Grote hersenen
4. Spieren

Zet de onderdelen van een speeksel reflex in de juiste volgorde

Reukzintuig

Prikkel

Gevoelszenuw

Bewegingszenuw

Hersenstam

Reactie

De Neus

Bestaat uit de volgende onderdelen:

• Neusholte 
• Neusslijmvlies (in de neus)
• In het bovenste neusslijmvlies zitten de reukzintuigen 
• Zintuig bestaat uit (Reuk)haren met een receptor  

Zet de namen op de juiste plek

Bot

Zenuwcellen van de reukzenuw

Reukkolf

Neusslijmvlies

Zintuigcellen

Prikkeldrempel

• De minimale sterkte van een prikkel die nodig is bij een zintuig om een impuls naar de zenuwcellen te sturen.
• Impuls ontstaat als de prikkel sterker is dan de prikkeldrempel 
• Gewenning (niet bij gevaarlijke geuren)

Waardoor proef je eten?

In voedsel zitten smaakstoffen
Deze smaakstoffen zijn de prikkels voor je smaakzintuigen op je tong.

We proeven zoet, zout, zuur, bitter en umami (versterker).

Proeven van voedsel > reuk (neus) en smaak (tong) werken samen.

link

Smaakzintuig

Smaakknopjes zitten in je smaakpapillen

In welk deel van de neus liggen de reukzintuigen?

1. In de reukkolf
2. In de speekselklieren
3. In de reukzenuw
4. In het neusslijmvlies

Evaluatie Leerdoelen

• Je kunt de bouw en werking van de neus en tong uitleggen.
  
• Je kunt noemen welke zintuigen bij het ruiken en proeven naast de neus en de tong een rol spelen en uitleggen hoe. 
  
• Je kunt noemen welke smaken je proeft en welke je ruikt.
  
• Je kunt in de juiste volgorde noemen uit welke onderdelen van het zenuwstelsel een reflexboog bestaat en hoe hij werkt.
  

Evaluatie Leerdoelen vervolg

• Je kunt alle onderdelen van het zenuwstelsel noemen, die worden gepasseerd bij een bewuste reactie op een prikkel.
  
• Je kunt een schema maken van een reflexboog en een bewuste handeling.
• Je kunt uitleggen wat een prikkeldrempel is en hoe hij werkt bij het zien, het proeven en het ruiken.