Les 5 + 6 tekstdoelen, tekstsoorten, beeld bij tekst, kernzin, hoofdzaak, bijzaak

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

Welkom!

Pak alvast je leesboek erbij.

Tekstdoel?

Tekstdoel?

Tekstdoel?

Tekstdoel?

Er zijn meerdere tekstdoelen.
Welk tekstdoel heeft een geboortekaartje?

Tekstsoort en tekstvorm

Tekstdoelen	Tekstsoorten	Tekstvormen
Informeren	Informatieve teksten	Nieuwsbericht/schoolboek/geboortekaartje
Instrueren/uitleg geven	Instruerende tekst/uitleggende tekst	Recept/handleiding
Activeren/tot handelen aansporen	Activerende teksten	Advertentie, folder, oproep
Amuseren	Amuserende teksten	Verhaal, liedtekst, strip, leesboek

TIP!

Tekstvorm en tekstsoort worden vaak door elkaar gehaald.

Ezelsbruggetje = tekstVorm heeft een V van Voorbeeld. Tekstvorm is dus een VOORBEELD van een tekst, zoals een boekbespreking of een verhaal.

Waaraan zie je dat dit een
aansporende tekst is?
Noem minimaal twee dingen.

Waarom gebruikt de schrijver deze afbeeldingen bij een tekst over huisdieren?

De schrijver geeft extra informatie.

De schrijver wil de tekst leuker maken. 

Waarom gebruikt de schrijver deze afbeeldingen bij een tekst over vakanties?

De schrijver geeft extra informatie.

De schrijver wil de tekst leuker maken. 

De bouwstenen van een tekst 

titel

inleiding

middenstuk

bron

afbeelding

slot

tussenkopje

Kernzinnen

Onderwerp en hoofdgedachte

Een tekst heeft natuurlijk altijd een ONDERWERP.

Daarnaast heeft elke tekst een HOOFDGEDACHTE.

De hoofdgedachte van een tekst 

vertelt in één zin de belangrijkste

boodschap van de tekst.

Hoofdgedachte

Wat de schrijver van de tekst over een onderwerp schrijft,

noem je de HOOFDGEDACHTE.

Met andere woorden: de hoofdgedachte is het onderwerp + dat wat daarover verteld wordt.

Alinea's en

Kernzinnen

• Een alinea bestaat uit 2 delen: de kernzin en de uitwerking van de kernzin
• 
  
• In een kernzin zet een schrijver vaak het belangrijkste van de alinea: de hoofdzaak.

• Andere zinnen bevatten bijzaken, minder belangrijke dingen.
  Uitleg, toelichting of voorbeeld.
  
  
• Een kernzin is vaak de eerste, tweede of de laatste zin van de alinea. Soms is het ook een andere zin.

Kernzinnen vinden

1. Bedenk wat is het (deel)onderwerp van de alinea / het tekstgedeelte.
   
   
2. Bedenk wat de schrijver eigenlijk wil vertellen over het (deel)onderwerp.
   
   
3. Lees de eerste, tweede en laatste zin van de alinea.
   
   
4. Bedenk welke zin het beste past bij je antwoorden op vraag 1 en 2.