Begeleiden zorgvrager lesonderwerp 7 les 1 Studenten

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Programma

• Terugblik naar vorige lessen
• Theorie vroeg signalering palliatieve zorg
• Advance Care Planning binnen de palliatieve zorg
• Shared Decision Making binnen de Palliatieve zorg
  
• Meest voorkomende symptomen en complicaties die zich kunnen voordoen in de palliatieve en terminale fase 
• Instrumenten die gebruikt worden voor vroeg signalering in de palliatieve zorg
  
• Het begrip pijn, de functie en oorzaken van pijn, pijnbestrijding, Loeser model
• Zorgpad Stervensfase
  
• Vragen die van belang zijn bij een intake gesprek met de zorgvrager en diens naasten, wanneer sprake is van een palliatieve zorgvraag en de aandachtspunten betreffende voorbereiding, uitvoering en afronding van dit gesprek
  
• Samenwerkingsverbanden in de Palliatieve en Terminale zorg en ontwikkelingen in de palliatieve en terminale zorg.
  

Wat is palliatieve zorg

1. Kwantitatief goede laatste zorg
2. Zorg door veel verschillende mensen
3. Zorg die niet tot doel heeft te genezen, maar zorg die zo lang mogelijk een leven met goede kwaliteit mogelijk maakt
4. Zorg die tot doel heeft genezen van de ziekte, met een goede kwaliteit van leven.

Noem de 5 sterfstijlen

Wat is van waarde voor een proactieve sterfstijl?

Advance care planning

Advance care planning is een proces waarbij de patiënt met zijn behandelend arts zijn wensen, doelen en voorkeuren voor zorg rond het levenseinde bespreekt en vastlegt. Dit proces loopt vooruit op het moment dat een patiënt zelf niet meer in staat is om beslissingen te nemen. Het doel van ACP is dat de zorg van mensen in hun laatste levensfase beter is afgestemd op hun wensen

 Shared decision

Shared decision making of gezamenlijke besluitvorming is het gezamenlijk komen tot een beslissing door een hulpverlener (of andere professional) en een patiënt.

Kenmerken shared decision

1. de uitwisseling van informatie tussen de hulpverlener en de patiënt is wederkerig (dus tweerichtingsverkeer)
   
2. de uitwisseling tussen hulpverlener en patiënt betreft zowel medische (of andere professionele informatie) als persoonlijke informatie
   
3. de hulpverlener en patiënt overleggen samen over alle (medische, professionele en persoonlijke) aspecten die relevant zijn voor de besluitvorming
   
4. de hulpverlener en de patiënt nemen uiteindelijk gezamenlijk het besluit over het te volgen (diagnostische / therapeutische / preventieve) beleid.

02:27

waarom is het volgens deze zorgvrager van belang om kenbaar te maken wat voor jou kwaliteit van leven/sterven is.

Meetinstrumenten in de palliatieve zorg

Het  doel van het overzicht is dat zorgverleners de juiste meetinstrumenten in weten te zetten op de juiste manier, op het juiste moment en bij de juiste patiënt

iknl.nl

Symptoom

‘Een symptoom is te definiëren als ‘een door de patiënt aangegeven klacht op lichamelijk, psychisch, sociaal en/of existentieel gebied als uiting of gevolg van een onderliggende ziekte' (Vissers 2010)26. In deze definitie ligt het subjectieve karakter van een symptoom besloten: de patiënt bepaalt waar hij last van heeft en hoe erg dat is.

Meest voorkomende symptomen en complicaties die zich kunnen voordoen in de palliatieve en terminale fase 

• Vermoeidheid, pijn, gebrek aan energie,  zwakte en gebrek aan eetlust komen bij meer van de helft van de patiënten met kanker in de palliatieve fase voor. (Teunissen 2007)
• Kortademigheid en vermoeidheid komen bij meer dan de helft van de patiënten met een vergevorderd stadium van hartfalen voor. (Janssen 2008)
• Kortademigheid, vermoeidheid, pijn, hoesten, slaapproblemen, klachten van de mond, somberheid, angst en gebrek aan eetlust komen bij meer dan de helft van de patiënten met een vergevorderd stadium van COPD voor. (Janssen 2008)
• Vermoeidheid, jeuk, oedeem, kortademigheid, pijn en klachten van de mond komen bij meer dan de helft van de patiënten met een vergevorderd stadium van nierfalen voor. (Janssen 2008)
  

De vier dimensies die te onderscheiden zijn aan een symptoom

De subjectieve beleving: ofwel de ernst en de betekenis die de patiënt aan het symptoom toekent, en de context van het symptoom bepalen de mate van symptoomlijden. Aan een symptoom is een aantal dimensies te onderscheiden: (Chang 20091, Vissers 201026)

• lichamelijk
• psychologisch
• sociaal
• existentieel c.q. spiritueel

Lichamelijk

pathofysiologisch: het mechanisme dat tot het symptoom leidt

sensorisch: de gewaarwording van het symptoom

functioneel: de gevolgen van het symptoom voor het fysiek functioneren

Psychologisch

affectief: de emotionele problemen die ontstaan door, samengaan met of van invloed zijn op het symptoom

cognitief: begrip van het symptoom en gedachten hierover

Sociaal

gedrag en interactie met de eigen omgeving

functionele gevolgen van het niet meer kunnen vervullen van rollen in het eigen sociale systeem

existentieel c.q. spiritueel:

gedachten, gevoelens en vragen die het symptoom oproept ten aanzien van de persoonlijke zin- en betekenisgeving die verbonden zijn met het ziekteverloop en het levenseinde’.

Voorbeeld van de dimensies verbonden aan een symptoom

• Zo kan uitgebreide longmetastasering (pathofysiologische dimensie) leiden tot een ernstige mate van ervaren kortademigheid (sensorische dimensie).
  
• De patiënt past zijn lichamelijke activiteiten aan. Dit leidt tot veranderingen van de sociale rol van de patiënt en de naasten (sociale dimensie).
  
• De gedachte te kunnen gaan stikken (cognitieve dimensie), kan aanleiding zijn voor gevoelens van angst (affectieve dimensie).
  
• Het levensbedreigende karakter van het symptoom confronteert de patiënt met het naderende levenseinde (existentiële of spirituele dimensie)’.
  

Signaleren en besluitvorming in palliatieve zorg/ doelstellingen

Pijn

Wat is pijn?

International Association for The Study of Pain (IASP):

‘Een onaangename sensorische en emotionele ervaring die in verband wordt gebracht met bestaande of dreigende weefselbeschadiging of wordt beschreven in term van weefselbeschadiging.

Pijn is een onplezierig waarschuwingssignaal van het lichaam bij een te sterke prikkeling. Er zijn verschillende typen pijn en pijn kan een symptoom zijn van verschillende aandoeningen’.