Thema 1: Bs 3 Plantaardige en dierlijke cellen & Bs 4 Celorganellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 1: Inleiding in de biologie

Basisstof 3: Plantaardige en dierlijke cellen

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Lesdoelen doornemen
• Uitleg basisstof 3: Plantaardige en dierlijke cellen
• Aan het werk met basisstof 3
• Uitleg basisstof 4 
• Aan het werk met basisstof 4 
• Afsluiten met quiz 

Lesdoelen

• Je kunt delen van dierlijke cellen en van plantaardige cellen herkennen en de functies ervan benoemen.
  
• Je kunt delen van dierlijke cellen en van plantaardige cellen herkennen en de functies ervan benoemen.
  
• Je kunt een cel beschrijven als zelfstandig functionerende biologische eenheid. 
• Je kent de verschillende celorganellen en hun functies 

Basisstof 3 

Plantaardige en dierlijke cellen 

Plantaardige en dierlijke cellen

• Teken eens uit je hoofd een plantaardige cel en een dierlijke cel.
  
• Benoem de verschillende organellen van deze cellen.
  
• Vergelijk je tekening met je buur.
  

Plantaardige en dierlijke cellen

• Cellen hebben organellen: Een deel van een cel met een eigen functie
• Voorbeelden van organellen: Celmembraan, celwand, cytoplasma

Ken je nog andere organellen?

Benoem een organel en de bijbehorende functie (zoek eventueel op)

Verschil tussen plantaardige en dierlijke cellen

• Plantaardige cellen hebben een celwand en een vacuole
• Plantaardige cellen hebben plastiden (korrels) 
• Chloroplasten (bladgroenkorrels)
• Chromoplasten (kleurstofkorrels)
  
• Leukoplasten (dienen om stoffen als vet, zetmeel, en eiwit in op te slaan)
  
• Plastiden kunnen overgaan in andere plasticide 

Verschil tussen plantaardige en dierlijke cellen

• Plantaardige cellen hebben een celwand en een                                        vacuole
• Plantaardige cellen hebben plastiden (korrels) 
• Chloroplasten (bladgroenkorrels)
• Chromoplasten (kleurstofkorrels)
  
• Leukoplasten (dienen om stoffen als vet, zetmeel,                                              en eiwit in op te slaan)
• Plastiden kunnen overgaan in andere plastiden
  

Plastiden

Bladgroenkorrels (fotosynthese)

Kleurstofkorrels (aantrekkelijk/rijp)

Zetmeelkorrels (opslag)

Aan het werk!

• Wat: Basisstof 3 van thema 1
• Opdrachten 19 t/m 24

• Hoe: Alleen of in tweetallen (fluisteren)
• Klaar: Bekijk je opdrachten en evalueer deze. Maak de test jezelf, lees daarna basisstof 4 door.
• Uitkomst: Basisstof 3 is af

Benoem de onderdelen

Basisstof 1.4 Celorganellen  

Celkern

In het kernplasma ligt het DNA.

DNA ligt opgerold in de vorm van chromosomen

Kernlichaampje: 

Vormt ribosomen

Kernporiën:

Maakt transport naar cytoplasma mogelijk

Celkern

• Kernmembraan
• Kernplasma
• Kernporiën
• Chromosomen
• Kernlichaam
  

Endoplasmatisch reticulum

Functie: Plek voor het maken van (membraan)eiwitten en transport naar het golgi systeem

De membranen vormen blaasjes. Kleine stukjes kunnen zich afsnoeren, exocytose,  en zich verplaatsen door het cytoplasma

Endoplasmatisch reticulum

Ligt om de celkern heen

Bestaat uit lagen membranen

Ruw ER: 

Bevat ribosomen (maken eiwitten)

Glad ER: 

Bevat geen ribosomen

Golgisysteem en lysosoom

• Golgi-systeem ontvangt eiwitten van E.R., bewerkt ze en stuurt ze door (in of uit de cel)
• verpakt stoffen in blaasjes (lysosomen=insnoeringen van eigen membraan)
• bevat allerlei soorten enzymen (voor elke reactie een ander enzym)

Golgi systeem

Energie opgeslagen in ATP

Celmembraan

Celmembraan

Het celmembraan is semipermeabel: 

sommige stoffen kunnen er wel doorheen en andere niet.

 

Celorganellen

Dit zijn delen met een eigen functie in de cel

Celkern: informatie geven en aansturen

Plastiden: verschillende functies

Mitochondrien: verbranding van glucose -> energie

Ribosomen: maken eiwitten

Maken: 

Opdrachten 27 t/m 32

Kies tussen 25 en 26 of 33 en 34 

Afsluiten met quiz 

Een wortel is oranje. De delen die boven de grond uitkomen zijn groen. Hierbij gaat de ene soort korrel (A) over in een andere soort korrel (B). Welke korrel is A en welke is B?

1. A: Chromoplast B: Leukoplast
2. A: Leukoplast B: Chloroplast
3. A: Chloroplast B: Chromoplast
4. A: Chromoplast B: Chloroplast

Met welk instrument bekijk je cellen (op school)?

1. Elektronenmicroscoop
2. Lichtmicroscoop
3. Telescoop
4. Stethoscoop

In welke celorganellen vind verbranding plaats?

1. celkern
2. mitochondriën
3. celwand
4. bladgroenkorrels

Deze celorganellen slaan energie uit zonlicht op in glucose:

1. mitochondrien
2. celbatterijen
3. bladgroenkorrels
4. celkernen

Welke celorganellen helpen bij het maken van eiwitten?

1. Celkern
2. Bladgroenkorrels
3. Vacuole
4. Ribosomen

Welke celorganellen kunnen wel in een plantaardige cel voorkomen maar niet in een dierlijke cel

1. grote vacuole, celkern, plastiden
2. celwand, plastiden en een grote vacuole
3. celwand, celkern en celmembraan
4. celkern, plastiden en cytoplasma

Welke celorganellen zitten in een dierlijke cel? Meerdere antwoorden mogelijk!

1. Celkern
2. Celwand
3. Celmembraan
4. Cytoplasma

Leerdoel 2: je weet dat een cel (dier/plant) celorganellen heeft, je weet welke en wat hun functies zijn

1. doel behaald
2. doel niet behaald, meer oefening nodig
3. doel nog niet behaald, nog uitleg nodig