P2 Les 4 en 5 - Amusement en engagement - DANS

• Culturele en kunstzinnige vorming
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Mobieltjes uit, fantasie aan!

Amusement en engagement

Amusement en engagement

Amusement = vermaak, entertainment, ontspanning.

Engagement = verbinden tot, betrokken bij,
maatschappelijke betrokkenheid.

Amusement vs. engagement

In kunst en cultuur is het niet altijd mogelijk (en/of de bedoeling) om duidelijke scheidslijnen aan te brengen tussen het ene en het andere. Kan een kunstwerk zowel amusement als engagement zijn? Kun je kunst en amusement altijd onderscheiden? Vinden we kunst meer (of minder) waard dan amusement? Waarom?

Dismaland - Banksy (2015)

Banksy

Dismaland

Hoe wordt in dit kunstwerk ('bemusement park' *) amusement en engagement samengebracht?

* bemusement = ontredderd/verstrooid 

Dismaland

Hoe wordt in dit kunstwerk ('bemusement park' *) amusement en engagement samengebracht?

* bemusement = ontredderd/verstrooid 

Kunst en sport

Overeenkomsten?

- Soms moeilijk van elkaar te scheiden

- Populaire vrijetijdsbestedingen

- Vaak afhankelijk van vrijwilligers

- Beweging en zingeving

Hedendaagse dans

Voetbal

Cia. Vero Cendoya 'La Partida'

Hedendaagse dans en voetbal: dat gaat prima samen! Of toch niet? Vijf dansers, vijf voetballers en één scheidsrechter betreden het speelveld. Passie en humor, kracht en gevoeligheid, verfijning en dierlijkheid botsen in een spel dat de overeenkomsten en verschillen tussen de twee disciplines bloot legt. De hoofdpersonen en toeschouwers riskeren hun leven op het speelveld. Een reflectie op de behoeften en prioriteiten van de mens, geïnspireerd op het universum van Paolo Zucca’s documentaire film 'The Referee'.

Vero Cendoya is een een eclectische kunstenaar die choreografie, theater, beeldende kunst en live muziek samenbrengt. De choreografe kent geen grenzen tussen de verschillende kunstvormen. 

Hoe kan beweging emotie uitdrukken?

Wat voor emoties zie je in de volgende videoclip?

Welke voor emoties heb je gezien?

Dans

Ruimte - tijd - kracht

Dansstijlen

Ballet

Academisch ballet

- Gaat uit van een vaststaand systeem

- Techniek is vastgelegd op schrift

- De voeten en benen moeten vanuit de heupen worden uitgedraaid, zodat de tenen en knieen opzij wijzen in plaats van naar voren 

- Veel op de grond, aan de barre, in het midden en over diagonaal 

RUIMTE - TIJD - KRACHT

Hiphop

wijde kleding; baggy style (wijd, oversized) of strak en sexy

bewegen met een bounce, lichaamszwaartepunt bij de grond, isolaties

er wordt gebruikgemaakt van rap, hiphop, r&b, funk, top 40, enzovoort

te zien in videoclips - dans om de dans: elkaar uitdagen (‘battle’) en jezelf tonen

accenten van de dans vallen vaak samen met de (syncopische) accenten en/of beat van de muziek 

Moderne dans

- Veel vrijer dan academisch ballet 

- Haalt inspiratie uit vroegere stijlen 

- Combineert bewegingen die ze ontleent aan tapdans, rock-'n-roll, beat- en discodansen

- Staat bekend als post- moderne dans

aspecten als gewicht, zwaartekracht, adem, spanning en ontspanning spelen een belangrijke rol  

Hoe kan beweging emotie uitdrukken?

De choreograaf

- hij of zij ontwerpt een dansvoorstelling

- hij of zij kiest de muziek

Hij werkt samen met:

- decor-, licht- en kostuumontwerpers

Postmoderne dans

"Postmoderne dans is een stroming binnen de moderne dans, die wordt gekenmerkt door een grote nadruk op de puur formele eigenschappen van de (dans-)beweging en waarin eventueel betekenisvolle inhouden niet op een doelgerichte manier tot uitdrukking gebracht behoeven te zijn, waardoor een grote mate van interpretatievrijheid ontstaat."

Anna Teresa de Keersmaeker - Rosas danst Rosas (1983)

Rosas danst Rosas wordt beschouwd als een van de mijlpalen van de hedendaagse dans.  Abstracte bewegingen vormen de basis van een gelaagde choreografische structuur waarin herhaling de hoofdrol speelt. De heftigheid van die bewegingen wordt gecounterd door kleine dagelijkse gebaren. Rosas danst Rosas is uitgesproken vrouwelijk: vier danseressen dansen zichzelf, opnieuw en opnieuw. De uitputting en volharding die hiermee gepaard gaan zorgen voor een emotionele geladenheid die in scherp contrast staat met de rigoureuze structuur van de choreografie.

De minimal-dance van De Keersmaeker is op simpele basisbewegingen gebaseerd. Deze achteloze, soms kokette gebaren uit het dagelijkse leven bepalen het ritme van de choreografie, die door de monotone, hallucinerende (bedwelmende) muziek van De Mey wordt begeleid. De danseressen herhalen ze telkens opnieuw, alsof het tics zijn die ze niet kunnen onderdrukken. 

Inspiratie of plagiaat?

Waar ligt de grens?

Citeren

De Keersmaeker is niet de enige is die wordt geciteerd. De clip is een aaneenschakeling van verwijzingen naar dansgeschiedenis, film, beeldende kunst en muziek. Danspasjes en bewegingen van Audrey Hepburn, Fred Astaire, Josephine Baker komen voorbij. Citaten uit dansfilms als Flashdance en Fame passeren de revue. Er zit een verwijzing in naar het ballet Glass Pieces (op muziek van Phillip Glass). De beeldtaal van Beyoncés clip refereert ook aan films als Blow Up en de beeldende kunst van Andy Warhol en Piet Mondriaan. De clip kan ook worden gezien als een hommage aan de geciteerde bronnen.

Bronnen waaraan ook de hedendaagse popcultuur schatplichtig is. Dat sommige critici twijfelen aan eerbare bedoelingen van Beyoncé, komt misschien door het feit dat in de clip geen verklaring is opgenomen dat het hier om een eerbetoon gaat. Geen tekst in intro of aftiteling, waar dank wordt uitgesproken aan Beyoncés grote voorbeelden.