Klas 2d - zinsdelen en woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Klas 2d - zinsdelen en woordsoorten

Vandaag

1. Lezen in Het Pungelhuis

2. Terugblik: zinsdelen en woordsoorten

3. Nakijken huiswerk

4. Quiz! 

5. Aan de slag.

Lesdoel

• Na deze les weet je het verschil tussen zinsdelen en woordsoorten. 
• Je kunt een zin in zinsdelen verdelen en benoemen.
• Je kunt de woorden in een zin benoemen.

Woordsoorten en zinsdelen 

Zinsdelen

Een zin bestaat uit zinsdelen.

Een zinsdeel is één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen:

Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

Zet de zin in zinsdelen

Jan heeft een boek aan Marie gegeven. 

Zinsdelen

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.

Zinsdelen

• Alles voor de persoonsvorm is één zinsdeel.
• Alle werkwoorden zijn aparte zinsdelen.
• Alles wat je voor de persoonsvorm kan zetten is een zinsdeel.

Stappenplan zinsdelen

1	Noteer de persoonsvorm	Vraagproef
2	Zoek het onderwerp	Wie/wat + persoonsvorm
3	Zoek het gezegde	ALLE werkwoorden in de zin (ook de pv!)
4	Zoek het lijdend voorwerp	Wat/wie + gezegde + onderwerp
5	Zoek het meewerkend voorwerp	Aan wie + gezegde + ow + lv
6	Zoek de bijwoordelijke bepaling	Alle zinsdelen die nog over zijn. Onthoud de prullenbak en de W+H-vragen

Woordsoorten

Een zin is opgebouwd uit losse woorden. 

Al die woorden horen bij een woordsoort.

Een werkwoord is bijvoorbeeld een woordsoort.

Benoem de woordsoorten

Jan heeft een boek aan Marie gegeven. 

Overzicht van de woordsoorten

vragend voornaamwoord (aanw.vnw)  deze, die, dat, dit, zulke, zo'n, dergelijke, zelf, hetzelfde, dezelfde

aanwijzend voornaamwoord (vr.vnw) wie, wat, welke, wat voor

Bijwoord (bw)  kan van alles aangeven: tijd, plaats, zekerheid, ontkenning. Vertelt iets over een werkwoord, bijvoeglijk naamwoord of een ander bijwoord

Doet Jan iets of is hij iets?

> Werkwoordelijk gezegde?

> Naamwoordelijk gezegde?

Koppelwerkwoord of hulpwerkwoord

• Het koppelwerkwoord hoort bij een naamwoordelijk gezegde
• Het KWW is een vorm van: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen
• Staan er meer werkwoorden in de zin, dan zij die de hulpwerkwoorden. Het KWW staat dan vaak achter in de zin.

Nakijken

- opdracht 3 en 4 (blz. 59)

- opdracht 1 en 2 (blz. 60)

Wat is juist?
1. Woordsoorten zijn: vz, zn, bn, ww
2. Zinsdelen zijn: pv, wg, lv, mv

1. 1 en 2 zijn beide juist
2. 1 en 2 zijn beide NIET juist
3. Alleen 1 is juist
4. Alleen 2 is juist

Wat is geen woordsoort?

1. werkwoord
2. bijvoeglijk naamwoord
3. werkwoordelijk gezegde
4. persoonlijk voornaamwoord

bijvoeglijk naamwoord

1. zinsdelen
2. woordsoorten

lidwoord

1. zinsdelen
2. woordsoorten

Zinsdeelstrepen zetten doe je bij:

1. zinsdelen
2. woordsoorten

werkwoordelijk gezegde

1. zinsdelen
2. woordsoorten

Meewerkend voorwerp

1. Woordsoort
2. Zinsdeel

Woordsoorten zijn lastig.

Welke woordsoort is 'lastig'?

1. Zelfstandig naamwoord
2. Werkwoord
3. Bijvoeglijk naamwoord
4. Voorzetsel

Welk woordsoort is 'Welk'?
Welk woordsoort is x?

1. wed. vnw
2. vr. vnw
3. aanw. vnw
4. betr. vnw.

Welke woordsoort is onderstreept?
Deze les doen we een herhaling van de woordsoorten.

_____________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. lidwoord

Wat zijn zinsdelen?

1. Stukjes van een zin
2. stukjes van een woord
3. één woord

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Wanneer heb ik vakantie ?

1. 4 zinsdelen
2. 5 zinsdelen
3. 3 zinsdelen
4. 6 zinsdelen

Wat voor zinsdeel is het zinsdeel in hoofdletters?

Ik reken OP JOUW MEDEWERKING.

1. bijwoordelijke bepaling
2. voorzetselvoorwep
3. bijvoeglijke bepaling
4. lijdend voorwerp

Een zinsdeel is dus een stukje van een zin.

Maar hoe weet je dan of iets één zinsdeel is?

1. Het heeft als geheel dezelfde functie.
2. Het blijft in elke volgorde bij elkaar (als de betekenis niet verandert).
3. Het kan voor de persoonsvorm.
4. Alle antwoorden (A, B en C).

Welk zinsdeel is het onderstreepte zinsdeel?

Banksy / is / altijd / een bijzondere kunstenaar / geweest.

1. onderwerp (ond)
2. bijwoordelijke bepaling (bwb)
3. lijdend voorwerp (lv)
4. naamwoordelijk deel van het naamwoordelijk gezegde (nd nwg)

Aan de slag!

Maken: 

• opdracht 4 en 5 (blz. 61)
• opdracht 1 en 2 (blz 89)

Klaar? Dan aan de slag met de opdrachten online! 

De online opdrachten heb je aankomende woensdag afgerond.

Je vindt ze bij in de online methode bij planning.