3.3 Substitutie- en additiereacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.3 (On)verzadigde koolwaterstoffen 

Aan het eind van deze les...

• Weet je hoe halogeenverbindingen gevormd worden, namelijk via:

1. additie
2. substitutie

• Kun je een reactievergelijking in structuurformules geven  een additie- en substitutie reactie
• Kun je van alle reacties de vergelijking geven in molecuulformules

Additie reactie

          C2H4        +       Br2      ->       C2H4Br2

Kenmerken van een additiereactie

• Je start met een onverzadigde koolwaterstof  (C=C)
  
• Je voegt één van de volgende stoffen toe: 

             Br2,    Cl2,    H2,    HF,    HCl,    HBr  of   HI.

• De dubbele binding klapt open en er ontstaat één nieuwe stof
• De reactie verloopt snel

Additie met water

Bij een additiereactie met water splitst het H2O molecuul in een H-atoom en een -OH groep. Het H-atoom komt aan het ene C-atoom en de -OH groep aan het andere C-atoom

Teken in je schrift de additie van water aan propeen. Welk(e) stof(fen) ontstaan?

1. propaan-1-ol
2. propaan-2-ol
3. beide
4. geen van beide

 Substitutiereactie

                                                                                  

                                                             1-broompropaan         waterstofbromide

    

Eén H-atoom wordt VERVANGEN door één atoom van Br2

Het andere Br-atoom neemt het H-atoom mee!

Substitutiereactie

Bij een overmaat broom wordt er nog een H-atoom vervangen

                 of   ....   1,1-dibroompropaan

                                 1,3-dibroompropaan

                                         2,2-dibroompropaan        

    

Bij een substitutie reactie worden er atomen in een molecuul ...

1. toegevoegd
2. vervangen.
3. verwijderd

Kan een substitutiereactie altijd plaatsvinden? Waarom?

1. Ja, niets heeft hier invloed op.
2. Nee, maar weet niet waarom.
3. Nee, alleen onder invloed van licht.

De afbeelding hiernaast geeft een ... weer. 

1. additiereactie
2. substitutiereactie
3. neerslagreactie
4. oplosreactie

Eigen werk

Bestuderen blz 54 en 55

Maak opgave 18 t/m 23

Kijk je werk na