6.3 Additie en Substitutie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

 

Additie en substitutie

Mission goals

• Je weet wat een additiereactie is.
• Je weet wat een substitutiereactie is.

Training - Instruction

Additiereactie:

                      C2H4        +       Br2      ->       C2H4Br2

Training - Instruction

Kenmerken van een additiereactie

• Je start met een onverzadigde koolwaterstof
• Je voegt één van de volgende stoffen toe: 

             Br2,    Cl2,    H2,    HF,    HCl,    HBr,     HI  of    H2O.

• De dubbele binding klapt open en er ontstaat één nieuwe stof
• De reactie verloopt snel

Training - Instruction

Additiereactie, nog een voorbeeld:

Training - Instruction

Bij een additiereactie met water splitst het H2O molecuul in een H-atoom en een -OH groep. Het H-atoom komt aan het ene C-atoom en de -OH groep aan het andere C-atoom

Bij een additie reactie wordt een stof toegevoegd aan een...

1. onverzadigde koolwaterstof
2. verzadigde koolwaterstof

Welke stof ontstaat er bij de reactie van propeen met broom (dus Br2)?

1. 1-broompropaan
2. 1,2-dibroompropaan
3. 1,3-dibroompropaan
4. 2,3-dibroompropaan

Training-Application 1

In het filmpje op de volgende dia wordt de bruin-gele  vloeistof broom (formule Br2) toegevoegd aan hexaan en aan hex-1-een. 

Waar verwacht je dat er meteen een reactie optreedt, bij de alkaan of bij de alkeen?

Training - Application 2

• Maak opdracht 18 en 19
• Kijk de antwoorden na met het antwoordenboek op de ELO.

Training - Application 3

But-1-een reageert met chloor. 

1.  Wat voor soort reactie vindt hier plaats?
2. Geef de reactievergelijking.
   

Propaan met broom, zal er een reactie optreden?

Substitutiereactie

     

                                             1-broompropaan         waterstofbromide

    

Substitutiereactie

     

                                                   

    

Substitutiereactie

Bij een overmaat broom wordt er nog een H-atoom vervangen

                 of   ....   1,1-dibroompropaan

                                 1,3-dibroompropaan

                                         2,2-dibroompropaan        

    

Training - Instruction

Substitutiereactie

• Je vervangt een H-atoom van een koolwaterstof door een ander atoom.
• De reactie heeft licht nodig en verloopt langzaam.
• De reactie kan uitgevoerd worden met Br2 of Cl2 (halogeen)
• Er ontstaan altijd twee reactieproducten.

chloormethaan

methaan

waterstofchloride

chloor

Bij een substitutie reactie worden er atomen in een molecuul ...

1. toegevoegd
2. vervangen.
3. verwijderd

Training - Application 2

Butaan reageert met chloor. Hierbij vindt een substitutiereactie plaats. (Beantwoord de volgende vragen in je schrift, en laat controleren door de docent).

1.  Geef de reactievergelijking van deze substitutie reactie.
2. Er zijn meerdere isomeren mogelijk bij de reactie. Teken alle mogelijke isomeren als 1 waterstof atoom wordt vervangen door een chloor atoom en geef de naam van elke verbinding.
3. Herhaal opdracht 2, maar nu voor isomeren waarbij 2 waterstof atomen zijn verbangen door chlooratomen.