4.1 Prikkels en gedrag [les 1]

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Telefoon in telefoontas
Tas en jas van tafel
Laptop pakken

Ga in deze Lesson Up 

 

Zintuigen en prikkels

Een prikkel is informatie uit je omgeving die wordt opgevangen door je zintuigen.

Na een prikkel volgt bijna altijd een reactie.

Dit hoofdstuk gaan we kijken naar de reactie oftewel gedrag

Doelstelling

Je kunt op 2 van de 4 manieren uitleggen waarom dieren zich gedragen zoals ze zich gedragen.

Volgende les volgt nummer 3, nummer 4 volgt in de bovenbouw.

Wat zijn de flamingo's hier volgens jou aan het doen?? En waarom?

Waarom?

1. Welke functie heeft gedrag in de natuur?
   
2. Wat is de directe aanleiding voor gedrag?
   
3. Hoe ontstaat gedrag tijdens de ontwikkeling van een dier?
   
4. Hoe verandert gedrag in de loop van de evolutie?

Daarom!

1. Succesvol gedrag leidt tot overleving, groei en voortplanting
   
2. Gedrag ontstaat als reactie op inwendige en uitwendige prikkels
   
3. Succesvol gedrag wordt geleerd door: inprenting, gewenning, imitatie, oefening, operant- en klassiek conditioneren en inzicht.
   
4. volgt in de bovenbouw

Flamingo's

functie?

aanleiding?

aangeleerd?

Rustgedrag: slapen

• Slaap verbetert:
  
• Geheugen
  
• Concentratievermogen
  
• Gezond eetgedrag
  
• Reactietijd
  
• Humeur
  
• Uithoudingsvermogen
  
• Spierherstel
  

In welke situatie ga jij het snelst naar bed?

1. situatie A
2. situatie B
3. situatie C
4. situatie D

Aanleiding?

Waarom slapen we niet genoeg?

• inwendige prikkels: komen van binnen (hormonen / hersenen)
• uitwendige prikkels:  waargenomen met uitwendige zintuigen (hfst 3)

Fourageergedrag (voedselzoekgedrag) is net als rust- en voortplantingsgedrag belangrijk. Leg uit wat volgens jou de functie van fourageergedrag is

Benoem wat volgens jou de inwendige- en uitwendige prikkels zijn die er voor zorgen dat je gaat eten

Afwegingen

• wat kost het vangen (tijd, energie, risico)
• wat levert het op (hoe groot is de prooi)
• hoe hard heb ik het nodig?
• Motivatie is de bereidheid om te reageren op een prikkel

motivatie

Sleutelprikkel

uitwendige prikkel die vrijwel altijd lijdt tot dezelfde reactie van een dier.

Een prikkel van buiten het organisme heet een ...

1. Inwendige prikkel
2. Binnenprikkel
3. Uitwendige prikkel
4. Sleutelprikkel

Klik op de afbeelding hiernaast en lees de tekst.

Wat is de sleutelprikkel voor de gastouders om het koekoeksjong te voeren?

1. De rode binnenkant van de bek
2. Het zien van de jongen
3. De honger van het jong
4. De aanwezigheid van een insect

Spreeuwenjongen die pas uit het ei gekomen zijn, hebben hun ogen nog dicht. Wanneer een ouder op het nest landt, sperren ze onmiddellijk hun bek open.

Wat is de uitwendige prikkel voor dit gedrag van de spreeuwenjongen?

1. Honger
2. Het bewegen van het nest
3. Het zien van de ouders

De functie van succesvol gedrag is vrijwel altijd:

Huiswerk

Lees 4.1 t/m hoe bestudeer je gedrag

maak opdr 1 t/m 10 in je  werkboek