6.2 Politiek en cultuur van de republiek

1. klein stukje theorie
2. maken oefenvragen 6.2
Wat heb je in de vakantie gedaan?
1 / 33
suivant
Slide 1: Carte mentale
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

Cette leçon contient 33 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 4 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 30 min

Éléments de cette leçon

1. klein stukje theorie
2. maken oefenvragen 6.2
Wat heb je in de vakantie gedaan?

Slide 1 - Carte mentale

Slide 2 - Diapositive

6.2 
Politiek en Cultuur van de Republiek 

Slide 3 - Diapositive

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Slide 4 - Diapositive

Bestand 1609-1621
Voordelen (Oldenbarneveld) 
  • Gunstig voor de handel. 

Nadelen (Maurits) 
  • Spanje versterkt troepen.
  • Minder roem te vergaren.
  • Terugkeer van het Katholicisme. 

Slide 5 - Diapositive

Oldenbarnevelt
Raadspensionaris
Gewest Holland

Aanhanger Arminius: Vrijzinnige/gematigde dominee. De mens kon een beetje invloed hebben op zijn lot na de dood. 



Maurits
Stadhouder/legerleider

Aanhanger van Gomarus: Orthodoxe dominee (= streng in de leer), vond dat je moest vasthouden aan het oorspronkelijke idee van Calvijn. 


Slide 6 - Diapositive

Slide 7 - Vidéo

Vrede van Munster 1648







  • Vrede met Spanje. Spanje erkende de Republiek als zelfstandig land.
De Vrede van Münster maakte niet alleen een einde aan de Tachtigjarige Oorlog tussen Spanje en de Nederlanden, maar ook aan de Dertigjarige Oorlog. Dit was een grote Europese oorlog tussen katholieken en protestanten.

Slide 8 - Diapositive

Slide 9 - Vidéo

Slide 10 - Diapositive

Slide 11 - Diapositive


Zonder stadhouder verder
1650-1672


  • Stadhouder Willem II overlijd onverwachts in 1650 
  • Zijn zoon (erfopvolger) is nog niet eens geboren (pas acht dagen later)

  • Sommige regenten vinden dat er geen nieuwe stadhouder hoeft te komen.






Johan de Witt werd in 1653 de nieuwe raadspensionaris. Tijdens een oorlog met Engeland liet hij een sterke vloot bouwen waarmee Michiel de Ruijter in 1667 de Engelsen versloeg.

De Witt was fel anti-stadhouder: "Vertrouw nooit een Oranje", had zijn vader ooit tegen hem gezegd.

Slide 12 - Diapositive

Slide 13 - Diapositive

Johan de Witt
Een meester in het onderhandelen

Na een periode van rust ontstaan er conflicten met Engeland en Frankrijk

Slide 14 - Diapositive

Slide 15 - Vidéo


Zonder stadhouder verder
1650-1672




  • Als stadhouder Willem II in 1650 plotseling overlijdt is zijn zoon nog niet eens geboren (pas acht dagen later)
  • Sommige regenten zijn van mening dat er geen nieuwe stadhouder hoeft te komen: ze kunnen het wel alleen!






Slide 16 - Diapositive

Michiel de Ruyter van scheepsjongen tot admiraal. eind 16de, begin 17de eeuw was er volop sociale mobiliteit.

Slide 17 - Diapositive

Wereldeconomie  en concurrentie
- Acte van Navigatie 1651
Hierdoor zeeoorlogen tussen de Republiek en Engeland

- Na de Tweede Engelse Zeeoorlog: Engeland kreeg Nieuw- Nederland en Nederland kreeg in ruil daarvoor Suriname

Slide 18 - Diapositive

Chatham
In 1667, midden in de Tweede Engelse Zeeoorlog, beleefde Michiel de Ruyter zijn grote moment.

 De Engelse vloot werd voor een groot deel vernietigd en de Royal Charles werd meegenomen naar Holland

Slide 19 - Diapositive

Slide 20 - Vidéo

Frankrijk
Koning Lodewijk XIV wilde zijn land uitbreiden ten koste van de Spaanse Nederlanden.
- Absolutisme
- Droit Devin
- Mercantilisme

Slide 21 - Diapositive

Noordse oorlogen

Vrije toegang tot de Oostzee was voor de Nederlanden van levensbelang

Slide 22 - Diapositive


Het Rampjaar
1672



  • In 1672 vielen de Engelsen, Fransen en Duitsers tegelijkertijd Nederland aan.
  • Op zee wist De Ruijter de Engelsen tegen te houden, maar het landleger is te zwak
  • Sommigen gaven De Witt de schuld: hij had ook het leger moeten versterken
  • Samen met zijn broer Cornelis werd hij afgeslacht en opgehangen






Aan het einde van de middag drongen opgehitste, dronken en woedende schutters de gevangenis binnen en sleurden de broers naar buiten. Cornelis bezweek onder de slagen van geweerkolven. Johan werd door notaris Van Soenen met een piek in zijn gezicht gestoken. Daarna schoot luitenant-ter-zee Maerten van Valen hem van achteren met een pistool in zijn hoofd.

De lijken werden geheel ontkleed, op het Groene Zoodje aan de wipgalg ondersteboven opgehangen, opengereten en gecastreerd. Tenen, vingers, oren, neuzen, lippen en tongen werden afgesneden. De ingewanden werden uit de lichamen gehaald en volgens de ooggetuige en dichter-industrieel Joachim Oudaan deels door de omstanders opgegeten of aan honden te eten gegeven. Hendrick Verhoeff ging er prat op dat hij de harten uit de lichamen had gesneden, iets dat hij de magistraat – de ochtend van de moord – beloofd had te doen. Ze zijn nog jaren tentoongesteld geweest.

Slide 23 - Diapositive


Toch weer een stadhouder
1672



  • Pas toen de gebieden rond Holland onder water werden gezet (inundatie), gaven de Franse legers het op. De Duitsers hadden zich al teruggetrokken.
  • De Republiek was gered, maar voor veel mensen was duidelijk geworden dat ze niet zonder stadhouder konden: Willem III volgde na 25 jaar zijn vader op







Behalve stadhouder en Prins van Oranje, werd Willem III in 1688 ook Koning van Engeland! Daar heeft hij nog steeds de bijnaam King Billy.

Slide 24 - Diapositive

Jaartallen
  • 1568-1648: Tachtigjarige Oorlog
  • 1609-1621: Twaalfjarig bestand
  • 1619: Maurits pleegt een staatsgreep 1619: Van Oldenbarnevelt wordt onthoofd
  • 1625: Maurits overlijdt
  • 1648: Vrede van Münster
  • 1650-1672: eerste Stadhouderloze periode
  • 1672: Rampjaar

Slide 25 - Diapositive

Waarom was Maurits van Oranje ontevreden over het Twaalfjarig bestand?
A
het bestand beperkte de macht van de raadspensionaris
B
het bestand beperkte de macht van de stadhouder
C
het bestand was niet in het belang van de gewesten
D
het bestand was in het voordeel van de Spanjaardenn

Slide 26 - Quiz

Vrede van Munster?
A
1622
B
1642
C
1648
D
1652

Slide 27 - Quiz

Wat was Johan de Witt?
A
Koning
B
Raadspensionaris
C
Stadhouder
D
Hertog

Slide 28 - Quiz

Tegen welk land vocht Michiel de Ruyter zijn tweede zeeslag
A
Frankrijk
B
Spanje
C
Engeland
D
Italië

Slide 29 - Quiz

Wie kreeg met name de schuld van de aanval op de Republiek?
A
Johan van Oldenbarnevelt
B
Johan de Bruin
C
Johan de Witt
D
Willem III

Slide 30 - Quiz

Welke van deze twee beweringen over het rampjaar (1672) is waar?
1. In 1672 werd de Republiek aangevallen door Engeland, Frankrijk, Keulen en Münster (Duitse staten)
2. Raadspensionaris Johan de Witt werd door een woedende menigte vermoord.
A
alleen stelling 1 is juist
B
alleen stelling 2 is juist
C
beide stellingen zijn onjuist
D
beide stellingen zijn juist.

Slide 31 - Quiz

Slide 32 - Diapositive

Slide 33 - Diapositive