bs 1 + 2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Voortplanting

Cellen planten voort door celdeling.

Moedercel -> 2 dochtercellen

Dochtercellen dezelfde genetische info als moeder.

geslachtelijk/ongeslachtelijk

Geslachtelijk: voortplanting door eicel en zaadcel, DNA van nakomelingen verschilt van ouders.

Ongeslachtelijk: zonder eicel en zaadcel, DNA blijft hetzelfde.

We zoomen in op ongeslachtelijke voortplanting.

ongeslachtelijk

Op natuurlijke wijze:

Door celdeling. Genetisch identiek aan ouder.

Bacteriën, schimmels, planten en sommige dieren kunnen ongeslachtelijk voortplanten.

Kunstmatige wijze

Stekken

Weefselkweek

Nakomelingen uit ongeslachtelijke voortplanting noem je klonen

Voordelen ongeslachtelijke voortplanting

Er is maar 1 organisme voor nodig.

Geschikte partner zoeken kost tijd + energie, dit hoeft niet.

Bij geslachtelijke voortplanting kan de helft van de populatie  maar kinderen krijgen. Dus als een vrouw 2 kinderen krijgt dan blijft de populatiegrootte gelijk.

Als een bacterie zich deelt (ongeslachtelijk) dan verdubbelt dit de populatie.

Maken:

1-4

+- 10 minuten

Mitose

Celcyclus: zie Binas.

Niet elke cel deelt even vaak.

DNA replicatie

Ontstaan 2 chromatiden.

Mitose fasen

Zie blz 76 in binas.

Klonen

Kan dus door alle chromosomen uit een lichaamscel in een lege eicel te brengen.

Kan ook door embryosplitsing.

Pak je BINAS

Neem tabel 76 voor je.

In 2-tallen: leg aan elkaar uit wat je ziet.

Maken

1-9

Bs 2: geslachtelijke voortplating

voordelen?

voordelen van geslachtelijke voortplanting

Meer variatie bij nakomelingen, zorgt voor hogere overlevingskans.

Er worden minder mutaties doorgegeven aan nageslacht.

Hoe ontstaan haploïde cellen?

Meiose. Zie BINAS tabel 76

Begrippen

n=hoeveel verschillende chromosomen zitten in de cel (bij een mens dus 23)

2n= De verschillende chromosomen komen dubbel voor.

Is het chromosoom gekopieerd (dus een X ipv I) dan noem je dit 2 chromatiden (origineel en kopie zitten aan elkaar)

Maken

Opdracht 11

Voortplanting plant

Een plant kan zich ook geslachtelijk voortplanten.

Zaadcellen?

Eicellen?

''kind''?

Voortplanting plant

Eicel en stuifmeelkorrel zijn beide haploïd (n)

Samen krijg je weer een diploïde cel (2n)

Zaden die hieruit ontstaan zijn genetisch dus niet gelijk aan de ''ouders''.

Maken

12 en 13

Zaadcellen

Buiten lichaam binnen 5 minuten dood.

In lichaam van een vrouw +- 24-48 in leven (max 5 dagen).

Samen kijken naar vraag

14 en 15

Eicellen

Bij geboorte zijn alle eicellen al aanwezig, maar bevinden zich in de beginfase van meiose. Ze zijn dus nog diploïd.

Elke eicel is omgeven door een blaasje: follikel.

Vanaf de pubertijd neemt elke maand 1 follikel vocht op waardoor deze groeit en de meiose in de eicel verder gaat.

eicel

follikel=blaasje met jonge eicel

Door opnemen van het vocht knapt het follikel open:ovulatie

follikelweefsel wat overblijft noemen we het gele lichaam.

Bevruchting

maken

16-18