2.3 Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

2.3 Botten bewegen

Leerdoelen 2.3

• Je kunt de bouw en de werking van je spieren beschrijven.
• Je kunt uitleggen hoe spieren samenwerken. 
• Je kunt aangeven wat willekeurige en onwillekeurige spieren zijn
• Je kunt de bouw van verschillende soorten spierweefsel herkennen
• Je kunt uitleggen hoe een kringspier werkt

Spieren?!

• In je lichaam zitten +/- 600 spieren
• Alle spieren samen vormen het spierstelsel
• Spieren zitten onder je huid en in organen
• Het hart is een spier!

Bouw van spieren

• Spiercellen vormen spiervezels
• Groepjes spiervezels vormen spierbundel
  
• Om spierbundel zit een vlies
  
• Vliezen zijn bij de uiteinden aan elkaar gegroeid (pees)
  
• Pezen zitten vast aan botten
  

Bouw van spieren

• Spiervezels - bestaat uit spiercellen; hieruit is een spier opgebouwd, als spiervezels samentrekken dan trekt de spier samen.
• Spierbundel - groepje spiervezels 
• Pezen - taaie banden waarmee de spieren aan de botten vastzitten

Pezen

Pezen verbinden de spieren met de botten.

De plek waar de spier aan het bot vastzit, noem je de aanhechtingsplaats. 

De pezen van de bicep zitten vast aan de spaakbeen en schouderblad

spaakbeen-------->

<---------opperarmbeen

<------schouderblad

0

spier

spierbundel

pees

spiervezel

Waar bestaan spieren uit?

1. Pezen
2. Spiervezels
3. Vlies

Waar kan je lichaam door bewegen?

1. Alleen door botten
2. Door botten en spieren samen
3. Alleen door spieren

Wat zit er tussen een bot en een spier?

1. Spierbundel
2. Spiervezel
3. Pees
4. Vlies

Door spieren te trainen worden ze langer.
Is deze bewering juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

Spieren kunnen samentrekken, pezen niet.
Is deze bewering juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

Bewegen

Bij elke beweging die je maakt, 

zijn tenminste twee spieren nodig 

die samenwerken. 

Buigspieren en strekspieren

Antagonisten = tegenovergestelde 

functie 

Armbuigspier 

Zit  met pezen vast aan het spaakbeen en schouderblad 

Arm buigen: Kort en dikker

Arm strekken: Lang en smaller

armbuigspier

(biceps)

Armstrekspier

Zit  met pezen vast aan het ellepijp en schouderblad 

Arm buigen: Lang en dun

Arm strekken: Korter en dikker

armstrekspier

(triceps)

Buigen en strekken

• Een spier die samentrekt, wordt korter en dikker.
• Een spier die ontspannen is, kan langer en dunner worden.

Buigspier

Trekspier

Als de armbuigspier samentrekt wordt hij:

1. langer en dunner
2. langer en dikker
3. korter en dikker
4. korter en dunner

Wat is een antagonist?

1. een spier met een tegengestelde werking
2. een spier met dezelfde werking
3. allemaal pezen bij elkaar

Als je de armbuigspier samentrekt, wordt de onderarm ..1.. getrokken. De arm wordt dan ..2..

Welke woorden passen op de lege plekken?

1. 1=omlaag 2=gestrekt
2. 1=omlaag 2=gebogen
3. 1=omhoog 2=gebogen
4. 1=omhoog 2=gestrekt

Bekijk de afbeelding. Wat gebeurt er als spier D zich samentrekt?

1. het heupgewricht buigt zich
2. het heupgewricht strekt zich
3. het kniegewricht buigt zich
4. het kniegewricht strekt zich

Soorten spierweefsel:

• Dwarsgestreept spierweefsel (streepjes) = skeletspieren: willekeurig
  
  
• Hartspierweefsel = netwerk van spiervezels: onwillekeurig
   Werkt continu, raakt niet vermoeid.
   Kan in de hartpauze afvalstoffen lozen. 
  
  
• Glad spierweefsel (zonder streepjes) =  verteringsorganen: onwillekeurig
  

Welke bewering is niet juist?

1. Hartspierweefsel is willekeurig
2. Hartspierweefsel wordt niet moe
3. Hartspierweefsel heeft streepjes
4. Hartspierweefsel werkt continu

Kringspier en lengtespieren

Welke beweringen zijn allemaal juist?

1. Een kringspier is onwillekeurig
2. Door de lengtespier wordt voedsel in de slokdarm naar beneden geduwd
3. De armbuigspier is een kringspier
4. In je blaas zitten kringspieren

Folder maken over een blessure

Drietallen - verdeel de taken

Bestudeer 2.4 en kies een blessure die je interessant vindt

Maak een folder waarin je de volgende vragen beantwoord:

Wat is er precies beschadigd? Plaatjes

Hoe kun je deze blessure sneller laten helen?

Hoe kun je deze blessure voorkomen?

Huiswerk: zoek informatie voor jouw deelvraag en neem mee

Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃