Theorieles ZPTA - Cysten en geretineerd/geïmpacteerd element

• tandartsassistent
• MBO
• Studiejaar 1

Theorieles ZPTA

Cysten

Geretineerd en geïmpacteerd element

Deze les

• Leerdoelen
• Theorie
• Vragen

Voorkennis testen

Wat vertel je na een extractie? Waar moet patiënt rekening mee houden (ca. 11 punten)?

Instructie na extractie

• 30 minuten dichtbijten op steriel gaasje
• Koelen voorkomt zwelling
• 24 uur niet spoelen of zuigen aan mond
• 24 uur niet roken (nicotine werkt bloedvatvernauwend en daarmee negatieve invloed op wondgenezing)
• 24 uur geen alcohol (bloedverdunnend)
• 24 uur geen zware arbeid of sport (hart pompt sneller: snellere bloedstroom: druk op wond)

• Voorzichtig poetsen bij wond, andere elementen juist goed i.v.m. bacteriën
• Paracetamol (geen aspirine = bloedverdunnend!)
• Napijn kan twee tot drie dagen duren 
• Een beetje bloed op de dag van de ingreep is normaal
  
• Hechting lost vaak vanzelf op
• Advies over anesthesie

Leerdoelen 

Aan het eind van deze les kun je:

• beschrijven wat een odontogene cyste is, welke odontogene cysten er zijn en wat de therapie hiervan is
  
• beschrijven wat een geretineerd of geïmpacteerd element is

Odontogene cyste

• Holte
• Bekleed met epitheel
• Gevuld met vocht of taaie vloeistof
• In de embryonale periode is epitheel betrokken bij vorming van div. organen.
• Onbekend waarom dit tot een cyste ontwikkelt

Drie soorten cysten: ontwikkelingscysten, ontstekingscysten en keratocysten.

Twee soorten:

• Eruptiecyste
  
• Folliculaire cyste
  

Ontstaan vanuit glazuurepitheel: ligt rondom kroon van element

Eruptiecyste

Bij doorbrekend element

Geen behandeling nodig

Folliculaire cyste

• Rondom kroon van element
• Wil wel doorbreken, maar kan niet
• Behandeling: complete verwijdering incl. element

Radiculaire cyste

• Cyste aan de radix
  
• Behandeling: soms helpt endo, maar meestal operatief verwijderen
  
• Extractie kan ook, maar kans op residuale cyste is groot (volgende dia)

Residuale cyste

• Achtergebleven radiculaire cyste na extractie van element
  
• Kan groeien en problemen geven
  
• Behandeling: operatief verwijderen
  

Keratocyste

Cyste met verhoornde epitheellaag (buitenlaag)

Verhoorning = keratose

Vertoont ‘lobben’

Behandeling: verwijdering gehele cyste, incl. verhoornde epitheel

50% kans dat keratocyste terugkomt

Verwijdering cyste noem je enucleatie

Geretineerd element

Element wil niet doorbreken

Oorzaken:

• Verkeerde ligging tandkiem
  
• Ontbreken eruptiekracht
  

Geretineerd element

Meest voorkomend:

• M3’s OK: operatief verwijderen
  
• Cuspidaten BK: vrijlegging door KC daarna orthodontische behandeling 

Geïmpacteerd element

• Lijkt op geretineerd element
  
• Is vaak deels doorgebroken
  
• Kan niet verder doorbreken
  
• M3’s OK
  

Geïmpacteerd element

• Er ontstaat opening tussen mondholte en de ruimte rondom kroon van geïmpacteerde element (stukje tandvlees ligt over element)
• Kans op pericoronitis: ontsteking rondom kroon.
• Pijnklachten: pijn, zwelling en kaakkramp (trismus)

Evaluatie leerdoelen les 2

Je kunt nu:

• beschrijven wat een odontogene cyste is, welke odontogene cysten er zijn en wat de therapie hiervan is
  
• beschrijven wat een geretineerd of geïmpacteerd element is