Grammatica - basis/kader- blok 1.7

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Grammatica - Blok 1.7

Zinsdelen

Klas 3 kader

redekundig ontleden

Lesdoelen

o Ik kan uitleggen hoe ik de persoonsvorm in een zin kan vinden 

o Ik kan uitleggen hoe ik het onderwerp in een zin kan vinden. 

o Ik kan uitleggen hoe ik het lijdend voorwerp in een zin kan vinden. 

o Ik kan uitleggen hoe ik het meewerkend voorwerp in een zin kan vinden. 

o Ik kan de persoonsvorm, het werkwoordelijk gezegde, het onderwerp het lijdend voorwerp, het meewerkend voorwerp en de bijwoordelijke bepaling benoemen in een zin.

Redekundig ontleden; elk zinsdeel heeft een reden. We oefenen verder met het maken van zinsdelen en het benoemen van elk zinsdeel. 

Persoonsvorm

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord. 
• Een werkwoord geeft aan wat er wordt gedaan. 
• Bijvoorbeeld: lopen, fietsen of lezen.

Persoonsvorm

Er zijn drie manieren waarop je de persoonsvorm kunt vinden in een zin.

• De zin in een andere tijd zetten.
• Het veranderen van het getal van de zin. (enkelvoud en meervoud moeten hetzelfde zijn)
• zin vragend maken (lukt niet altijd)

Voorbeelden

• Pietje gaat naar de gymles.
• Pietje ging naar de gymles.

• Pietje loopt naar de Jumbo.
• Pietje liep naar de Jumbo.

• Wie heeft er honger? 
• Wie had er honger. 

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoordsvormen van een zin. 

Bijvoorbeeld:

Pietje heeft de trein gemist

Pietje heeft een broodje gekocht. 

Onderwerp

• Je kunt het onderwerp in de zin vinden door eerst de persoonsvorm te vinden in de zin en daarna het werkwoordelijk gezegde.
• Als je de persoonsvorm gevonden hebt in de zin kun je de volgende vraag stellen:
• Wie/wat + gezegde?

Onderwerp

Pietje geeft een presentatie

Geeft Pietje een presentatie? 

Stel de vraag: wie of wat + persoonsvorm. 

Wie geeft een presentatie?

Onderwerp: Pietje

Lijdend voorwerp

Het antwoord op de vraag:

wie of wat + gezegde + onderwerp?

Voorbeeld lijdend voorwerp

Piet is zijn sleutels verloren. 

Wat is Piet verloren? Zijn sleutels

Piet heeft een sleutel gevonden.

Wat heeft Piet gevonden? Een sleutel

Voorbeeld lijdend voorwerp

Piet is zijn sleutels verloren. 

Wat is Piet verloren? Zijn sleutels

Piet heeft een sleutel gevonden.

Wat heeft Piet gevonden? Een sleutel

Meewerkend voorwerp

Het antwoord op de vraag:

aan/voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Wat moet je doen?

Ontleed de volgende zinnen redekundig volgens de stappen die je geleerd hebt. Schrijf de zinnen over in je schrift.

1. Piet heeft een sleutel gevonden in het gymlokaal.

2. Jan geeft een presentatie voor zijn docent in het lokaal.

3. Klaas heeft een broodje gekocht voor zijn kleine broertje bij de bakker. 

Maak vervolgens opdracht 1,2,5,6,7,8,9 door de zinnen volledig te ontleden.

LET OP! In je boek staat iets anders boven de opdrachten, maar je moet ze volledig ontleden.  

Veel succes!

checken wat je nog weet

Schrijf op wat je nog weet, denk eerst goed na over het antwoord. Schrijf je antwoord op je wisbordje