0609 T2 grammatica opstart

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Grammatica - Blok 1

Zinsdelen

Klas 3 T

Leerdoelen

o Ik kan uitleggen hoe ik de persoonsvorm in een zin kan vinden 

o Ik kan uitleggen hoe ik het onderwerp in een zin kan vinden. 

o Ik kan uitleggen hoe ik het lijdend voorwerp in een zin kan vinden. 

o Ik kan uitleggen hoe ik het meewerkend voorwerp in een zin kan vinden. 

o Ik kan de persoonsvorm, het werkwoordelijk gezegde, het onderwerp het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerpbenoemen in een zin.

Redekundig ontleden

Wat weet je nog
van zinsdelen?

Persoonsvorm

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord. 
• Een werkwoord geeft aan wat er wordt gedaan. 
• Bijvoorbeeld: lopen, fietsen of lezen.

Persoonsvorm

Er zijn drie manieren waarop je de persoonsvorm kunt vinden in een zin.

• De zin vragend maken.
• De zin in een andere tijd zetten.
• Het veranderen van het getal van de zin.

Voorbeelden

• Pietje gaat naar de gymles.
• Pietje ging naar de gymles.

• Pietje loopt naar de Jumbo.
• Pietje liep naar de Jumbo.

• Wie heeft er honger? 
• Wie had er honger. 

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoordsvormen van een zin. 

Bijvoorbeeld:

Pietje heeft de trein gemist

Pietje heeft een broodje gekocht. 

Onderwerp

• Je kunt het onderwerp in de zin vinden door eerst de persoonsvorm te vinden in de zin en daarna het werkwoordelijk gezegde.
• Als je de persoonsvorm gevonden hebt in de zin kun je de volgende vraag stellen:
• Wie/wat + gezegde?

Onderwerp

Pietje geeft een presentatie

Geeft Pietje een presentatie? 

Stel de vraag: wie of wat + persoonsvorm. 

Wie geeft een presentatie?

Onderwerp: Pietje

Lijdend voorwerp

Het antwoord op de vraag:

wie of wat + gezegde + onderwerp?

Voorbeeld lijdend voorwerp

Pietje is zijn sleutels verloren. 

Wat is Pietje verloren? Zijn sleutels

Pietje heeft een sleutel gevonden.

Wat heeft Pietje gevonden? Een sleutel

Voorbeeld lijdend voorwerp

Pietje is zijn sleutels verloren. 

Wat is Pietje verloren? Zijn sleutels

Pietje heeft een sleutel gevonden.

Wat heeft Pietje gevonden? Een sleutel

Meewerkend voorwerp

Het antwoord op de vraag:

aan/voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Voorbeeld meewerkend voorwerp

De docent geeft een blaadje aan de leerling.

Aan wie geeft de docent een blaadje? Aan de leerling

Maar niet:

Ik hang mijn jas aan de kapstok.

Aan wie hang ik mijn jas? Geen meewerkend voorwerp!

Huiswerk

T2B: vrijdag 8 september 1e uur

Blok 1: grammatica opdracht 1 tm 3 (vanaf bladzijde 18)