Les 5: verschillende soorten infusen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

online lessen

• theorie sowieso tot 18/01 online
• praktijk na de vakantie????
• wanneer peerassesment? 

Bepaling infuussoort

• Door arts
  
• Afhankelijk van verschillende dingen zoals soort vloeistof, aantal lumen, gebruiksfunctie.

Voordelen van ander soort infuus dan perifeer

• Beschermt de perifere aderen (hard worden van aderen bij vaak aanprikken). De vloeistoffen die worden toegediend, zoals chemotherapie, zijn vaak agressief voor de kleine aders die brozer en uiteindelijk onbruikbaar worden.
  
• Kan langer blijven zitten.
• Meer bewegingsvrijheid.
• Eenmalig aanprikken (pijn wordt minder frequent).

Nadelen ander soort infuus dan perifeer

• Het plaatsen vergt meer moeite en tijd.
  
• Complicaties worden serieuzer (trombus bijv.).

Porth-a-cath

Indicatie

• Frequent/lange  periode waarin medicatie moet worden toegediend en bloed moet worden afgenomen.


• De ‘grote aders’ waarin de porth-a-cat geplaatst wordt zijn  niet makkelijk rechtstreeks aan te prikken. Dus wordt gekozen voor port-a-cath die directe toegang geeft tot deze dieper liggende aders.

Waar?

Borstkas, rechts of links, en de katheter wordt ingebracht in een groot bloedvat onder subclavia.

Werking

De implanteerbare poort werkt als volgt:

er wordt onderhuids een klein doosje van ongeveer 1à 2 centimeter doorsnede geplaatst (poort);

het doosje is verbonden met een fijn lang slangetje (katheter);

het slangetje wordt ingebracht tot in een grote ader.

Elke keer wanneer een injectie, infuus of bloedafname nodig is, wordt de geïmplanteerde poort aangeprikt in plaats van uw bloedvaten.

Plaatsing 

1. Inbrengen van de katheter in de ader. 

Langste fase. 

 Via echografie wordt een goede, open ader gezocht. Door middel van een kleine snede wordt de ader aangeprikt. Na het aanprikken van de ader kan de katheter worden ingebracht. De positie van de lijn wordt door middel van een röntgenfoto gecontroleerd.

2. Plaatsen van het doosje: Het doosje wordt ingebracht in een kleine ruimte van 1 à 2 cm doorsnede, meestal op het bovenlichaam. Het wordt op een zo weinig mogelijk zichtbare manier geplaatst en moet wel voelbaar zijn.

 

3. Hechting: De laatste fase is het sluiten van de wond, dit neemt slechts enkele minuten in beslag. Hiervoor worden onderhuids oplosbare hechtingen gebruikt.

Na plaatsen 

• Aanprikken door vpk (bij zwelling pijnlijk, daarna normale aanraking met naald).
• Bij continue en langdurige toediening van medicijnen of infusie wordt de naald eenmaal per week voor een nieuwe vervangen. 
• Wanneer de poort niet wordt gebruikt, dan dient deze iedere zes weken met een heparine-oplossing te worden gespoeld.
• Kan zelfs jaren blijven zitten, zolang die gebruikt wordt.

Waar wordt de port-a-cat geplaatst?

1. Vene, bovenarm
2. Arterie,borstkas
3. Arterie, bovenarm
4. Vene, borstkas

Centraal veneuze catheter (CVC lijn)

Indicatie

• Langdurig toedienen van zeer geconcentreerde vloeistoffen (medicatie of TPV) via bloed
• Bloedafname 

Waar?

Subclavia/jugularis

Voordelen

• Lange(-re) levensduur (dan perifeer infuus)
•  Bewegingsvrijheid

Plaatsing 

• Half uur
• Trendelenburg bij subclavia/jugularis

Na plaatsen 

• Direct klaar voor gebruik
• Bloedafname 
• Heparineoplossing
• Verzorging insteekopening

CVC lijn wordt specifiek gebruikt bij

1. Zeer geconcentreerde vloeistoffen toedienen
2. TPV toedienen
3. Medicatie toedienen
4. Bloed afnemen

Hickman katheter

Indicatie

• Frequent/lange periode waarin medicatie moet worden toegediend en bloed moet worden afgenomen.
  
• Beschermt de perifere aderen (hard worden van aderen bij vaak aanprikken). De vloeistoffen die worden toegediend, zoals chemotherapie, zijn vaak agressief voor de kleine aders die brozer en uiteindelijk onbruikbaar worden.

Waar?

De Hickman katheter wordt vaak tussen het sleutelbeen en de tepellijn via de huid ingebracht. De katheter loopt een aantal centimeters onder de huid voordat het in het bloedvat terecht komt. 

Werking

• Het is ongeveer 70 centimeter lang. Na het inbrengen zit de katheter voor een deel buiten en voor een deel in het lichaam.
• Van het deel van de katheter in het lichaam loopt een stukje eerst onder de huid door. Dat deel is een verdikking van wit sponsachtig materiaal. Dit heet de cuff. Deze cuff groeit vast in de huid. Daardoor blijft de katheter op zijn plaats en kunnen er geen bacteriën in het lichaam komen. Een stukje voorbij de cuff gaat de katheter een groot bloedvat in. Dit is net onder het sleutelbeen en net boven de long.

Plaatsing 

• De Hickman katheter kan worden geplaatst tijdens opname of poliklinisch. Tot 6 uur voor de ingreep mag de patiënt nog eten. Vanaf 2 uur voor de ingreep mag de patiënt alleen nog heldere vloeistoffen drinken.
•  Het inbrengen van de Hickman katheter gebeurt onder een roesje op de operatiekamer. De chirurg maakt 2 kleine sneetjes. Via het ene sneetje wordt de katheter in het bloedvat gebracht. Via het andere sneetje wordt de katheter naar buiten geleid. De ingreep duurt meestal een half uur tot een uur.

Na plaatsen 

Na het inbrengen van de Hickman katheter wordt een longfoto gemaakt om te kijken of de katheter goed ligt. En of er geen klaplong is ontstaan door het aanprikken van het longvlies.

Na het plaatsen van de katheter zijn er 2 wondjes. Enkele hechtingen houden de wondjes dicht en de katheter op zijn plaats.

Zit er een doorzichtige pleister op de insteekplaats? Dan is douchen direct toegestaan. Zo niet, dan mag dat na 48 uur. Het advies is om 2 weken rustig aan te doen. Hierdoor krijgt de wond rust en kan zo genezen. Als alles goed verloopt, volgt ontslag binnen een paar uur. De patiënt krijgt een vervolgafspraak voor het verwijderen van de hechtingen.

verzorging 

Controleer de insteekplaats regelmatig om complicaties voor te zijn. Controleer de doorzichtige pleister op de insteekplaats elke dag op tekenen van infectie of irritatie. Zoals roodheid, warmte, jeuk, vocht of pus, bijzondere pijn of wanneer deze drukgevoelig is. Ziet u tekenen van infectie: roodheid, pus, vocht en verdikking van de huid rondom de insteekopening? Controleer dan of u koorts heeft.

Verwissel de pleister 1 keer per 72 uur en desinfecteer de insteekplaats met chloorhexidine 0,5% in alcohol 70% en een steriel gaasje. Bij jeuk, irritatie, pijn of lekkage van bloed moet de pleister eerder worden verwisseld. De hechtingen van de insteekplaats mogen na ongeveer 3 weken worden verwijderd, mits de cuff goed is ingegroeid. Zo kan de katheter niet gaan schuiven.

PICC lijn

Indicatie

• Medicijnen worden op een veilige en niet pijnlijke manier toegediend
  
• De PICC-lijn kan wel tot 12 maanden in het lichaam blijven
  
• Contrastvloeistof voor een CT-scan kan ook via de PICC-lijn worden toegediend.

Waar?

Een PICC-lijn is een centraal infuus dat in de ader van de bovenarm geplaatst wordt. Het uiteinde van de lijn komt in de grote holle ader in de borstkas, net boven het hart.

Plaatsing

De radioloog plaatst de PICC-lijn. Patiënt krijgt een lichte verdoving zodat hij hier niets van voelt.

De ader ter hoogte van de binnenkant van de elleboog wordt verdoofd.

De katheter wordt geplaatst met behulp van een echo.

Het bloedvat wordt aangeprikt.

De voerdraad wordt ingebracht, waardoor de katheter op de plek geschoven kan worden. 

Midline/PICC line

Hoe vond je deze les?

Tips/tops voor mij als docent?

Leerdoelen 

Kan toelichten waarom een zorgvrager een bijzonder infuus nodig heeft (CVC,TPV PICC, port-a-cath), hoe deze worden ingebracht en op welk plek in het lichaam.