1.b tekstsoorten, tekstdoel en onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

1.b tekstsoorten, tekstdoel en onderwerp

Programma

-Huiswerk controleren + nakijken	10 min
-Tekstsoorten	10 min
-Tekstdoelen	10 min
-Onderwerp -Oefenen	10 min 35 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Je weet wat de tekstsoort, het tekstdoel en het onderwerp van een tekst inhouden;
• Je kan de tekstsoort, het tekstdoel en het onderwerp van een tekst herkennen en hierdoor een tekst beter begrijpen;
• Je kan uitleggen waarover een tekst gaat met behulp van het doel en het onderwerp;
• Je kan zelf een tekst schrijven die past bij een gegeven onderwerp en tekstdoel. 

Huiswerk nakijken + controleren

• Open je schrift. 
• Ga naar Google Classroom. 
• In de map "Nederlands h2u" vind je een kopje met "Antwoorden". 
• Daarin staan de antwoorden van 1.a jeugdliteratuur toen en nu. 
• Kijk je gemaakte opdrachten na.  

Welke plekken in een tekst geven informatie over het onderwerp?

Welke drie hoofdtekstsoorten zijn er?

Wat is het verschil tussen het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst?

Wat is het verschil tussen het onderwerp en de deelonderwerpen?

Tekstsoorten

Verhalende teksten	De schrijver wil je vermaken of tot nadenken aanzetten. Hij wil je als lezer meeslepen in het verhaal en je laten inleven in personages. Gevoelens en emoties spelen een belangrijke rol. Fantasie en fictie mogelijk.	Roman, sprookje, sciencefiction, strip, gedicht, liedje, verhaal bij kampvuur.
Informerende teksten	Gaat om feiten. Schrijver wil je betrouwbare informatie geven.	Krantenberichten, schoolboek, werkstuk, gebruiksaanwijzing, uitnodiging, recept.
Waarderende teksten	De schrijver geeft antwoord op wat hij ergens van vindt of wat hij erover kan denken. Het doel is om zijn oordeel te geven. Hij kan proberen de lezer te overtuigen van zijn mening, maar hij kan ook verkennen welke meningen er allemaal zijn of beschrijven hoe hij iets heeft ervaren.	Boekrecensie, protest, discussie, debat.

Tekstdoelen

Vertelling	Delen van persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen.	gesprek, dagboek, persoonlijk verslag, blog.
Verhaal	Vermaken of tot nadenken aanzetten door een verhaal te vertellen.	kort verhaal, fabel, mop, roman, sprookje, strip.
Verslag/rapport	Een zaak of verschijnsel beschrijven en ordenen.	werkstuk, verslag, logboek.
Procedure	Instructie geven en beschrijven hoe je iets moet doen.	gebruiksaanwijzing, recept, routebeschrijving, reglement.
Verklaring/uiteenzetting	Een verschijnsel of gebeurtenis verklaren en uitleggen.	lesboek, nieuwsbericht, historisch boek, werkstuk.
Oproep/verzoek	Activeren; anderen motiveren of verzoeken om iets te doen.	aankondiging, advertentie, reclametekst, sollicitatie, uitnodiging
Betoog	Overtuigen door een standpunt met argumenten te onderbouwen.	ingezonden brief, klachtenbrief, leus, protestbrief.
Recensie	Evalueren van een boek, film, toneelstuk......	blog, review, krantenartikel.
Beschouwing	Een onderwerp vanuit een of meer gezichtspunten bekijken.	column, discussie, essay.

Tekstdoel en tekstsoort?

1. Instrueren, handleiding
2. Informeren, column
3. amuseren, gedicht
4. Overhalen, opiniestuk

Tekstdoel en tekstsoort?

1. Overtuigen, reclame
2. Informeren, reclame
3. Activeren, reclame
4. Instrueren, routeplanner

Tekstdoel en tekstsoort?

1. Overtuigen, reclame
2. Activeren, uitnodiging
3. Informeren, uitnodiging
4. Activeren, reclame

Onderwerp

Onderwerp --> waar de tekst over gaat in één woord. 

Vaak in de titel, afbeeldingen, inleiding en slot te vinden. 

Deelonderwerpen --> meerdere kanten van het onderwerp. 

Tussenkopjes geven deze aan. 

Hoofdgedachte --> het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp wil zeggen. 

Vaak in de titel, inleiding en slot. 

Staat vaak niet letterlijk in de tekst, moet zelf geformuleerd worden. 

Geeft antwoord op de vraag: wat is het belangrijkste wat er over het onderwerp wordt gezegd?

Toepassing

Tot welke hoofdtekstsoorten behoren onderstaande teksten?

Wat is het belangrijkste doel van elk van deze teksten?

-Een LEGO-handleiding;

-Een billboard van LEGO langs de kant van de weg;

-Een reportage over de arbeidsomstandigheden bij LEGO;

-Een museumtekst over de geschiedenis van LEGO;

-Een discussie waarin gesteld wordt dat het bouwen met LEGO goed is voor de ontwikkeling van kinderen. 

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Hoofdstuk 1 paragraaf b, tekstsoorten, tekstdoelen en onderwerp, opdracht 4-8, 11 en 12.
Hoe?	Oefenboek blz 10-13. Handboek blz 44-49.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 11.10.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	Huiswerk volgende week zie Magister/Studiewijzer.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Je weet wat de tekstsoort, het tekstdoel en het onderwerp van een tekst inhouden.

Je kan de tekstsoort, het tekstdoel en het onderwerp van een tekst herkennen en hierdoor een tekst beter begrijpen

Je kan zelf een tekst schrijven die past bij een gegeven onderwerp en tekstdoel. 

Je kan uitleggen waarover een tekst gaat met behulp van het doel en het onderwerp.