4.3 Jodenvervolging

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

De Tweede Wereldoorlog

De Jodenvervolging

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• ken je de begrippen antisemitisme, Holocaust, vernietigingskamp, deportatie, doorgangskamp, razzia  (R)

• kun je herkennen en uitleggen op welke manier de vervolging van de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog plaatsvond (T1)

• kun je bij het gebruik van bronnen rekening houden met standplaatsgebondenheid.  (T2)

• kun je over Holocaust je mening geven onderbouwd met argumenten. (I)

Antisemitisme

• Hoewel het, officieel, haat richting alle Semitisch sprekende volken betekent,
  

wordt het eigenlijk alleen gebruikt als ander woord voor Jodenhaat

• Antisemitisme bestaat al duizenden jaren... (Interessant om zelf onderzoek naar te doen)

Wereldcrisis

vanaf 1929

De grote armoede onder grote groepen van de bevolking 

wordt ook gebruikt om Joden tot zondebok maken:

"Wij zijn werkloos, zij hebben de mooie baantjes!"

Hitler wordt kanselier

januari 1933

• Hitler speelt in op gevoelens van onvrede bij delen van de bevolking.
• Hij zegt dat de economische crisis én het verlies van de oorlog de schuld is van Joden en Communisten

Neurenberger Rassenwetten

1935

• Deze wetten moeten de rechten voor Joden sterk beperken, met als doel dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.
  
• Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger.
  
• Deze wetten zijn ook bedoeld om het Arische ras, 'zuiver te houden'
  

Waarom haat richting Joden?

Dat is niet zo heel eenvoudig:

er is namelijk niet één verklaring voor 

antisemitisme door heel de geschiedenis heen.

Fase 1

Pesten en vernederen

Fase 1

Pesten en vernederen

Kristallnacht

9 november 1938

• In Parijs vermoordt een jonge Jood, Herschel Grynszpan, een Nazi. 
• Na een radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.
• De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

Fase 2

Uitsluiten

• De Nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten van het openbare leven in Duitsland
• Spullen kopen in Joodse winkels? Dat doet een échte Duitser niet!

Fase 3

Getto’s

(naam komt uit de Middeleeuwen: 

Joodse wijk in Venetië)

In de ghetto's was het leven zwaar: 

er was te weinig woonruimte voor de 

duizenden joden die er moesten leven.

Een ander probleem in de ghetto's

was de beperkte hoeveelheid voedsel.

Veel mensen stierven aan ondervoeding

• Voor de Duitsers zijn concentratiekampen veel 'overzichtelijker' en 'effectiever' om het 'Joodse probleem' op te lossen.
• Waar in ghetto's nog manieren worden gevonden om te verstoppen voor de Duitsers, is dat in de kampen vrijwel onmogelijk.

Waarschuwing!

De beelden in dit deel van deze les,

kunnen als schokkend worden ervaren.

Fase 4a

Uitroeiing van de Joden

Het vermoorden van Joden begint al vroeg in de oorlog,

al gaat dit in eerste instantie nog niet systematisch.

Veel executies gebeuren door de SS-Einsatzgruppen.

Fase 4b

Systematische uitroeiing van de Joden:

Endlösung (=eindoplossing)

Een in het geheim door het verzet gemaakte foto van 

vrouwen die naar een gaskamer lopen

Zyklon B

Het was oorspronkelijk een bestrijdingsmiddel tegen ongedierte 

en bestond al vóór de oorlog.

Zyklon B bestaat uit korrels die verdampen (blauwzuur) 

als ze in contact komen met lucht.

Zyklon B

Het was oorspronkelijk een bestrijdingsmiddel tegen ongedierte 

en bestond al vóór de oorlog.

Zyklon B bestaat uit korrels die verdampen (blauwzuur) 

als ze in contact komen met lucht.

De plafonds in de gaskamers kleurden blauw door het regelmatige gebruik van Zyklon B.

De kamer vulde zich snel met het gas zodat de joden die in de gaskamer waren opgesloten snel stikten.

Op de muur zie je krassen die de joden met hun nagels maakten vlak voor zij stikten. In paniek en nood probeerden zij zo te ontsnappen. Vaak gilde en schreeuwde iedereen zo hard dat men het buiten kon horen. 

Al het bewijsmateriaal moeten worden vernietigd:

kleding, foto's...lichamen.

Om de lichamen weg te werken werden deze verbrand. Joden die nog in leven waren moesten de gaskamers legen en de lichamen verbranden.

Video

Histoclips: De Holocaust

0

          Aan de slag

Hoofdstuk 4.3

• opdracht 1, 4, 7 en 8