Vitale functies 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Vitale functies

Temperatuur meten

Temperatuur meten

• Rectaal (rectum)
  
• Axillair (oksel)
  
• Oraal (mond)
  
• Tympanisch (oor)
  
• Voorhoofd met infrarood
  

Koorts

• Koorts is een reactie van je lichaam op een infectie met virussen of bacteriën. Bij een hogere temperatuur groeien virussen en bacteriën minder goed. Het is dus een natuurlijk afweerreactie.
• Wanneer spreek je nu van koorts?

Verschijnselen bij koorts

• Warmtegevoel
  
• Transpireren
  
• Koude rillingen
  
• Bleke huid
  
• Rood gezicht
  
• Snelle pols en ademhaling
  
• Vermoeidheid
  
• Ziek voelen
  
• Verlaagd bewustzijn bij hoge koorts
  

Koude rillingen

Bij een snelle, acute temperatuurstijging kan de zogenoemde koude rilling optreden.

Het verloop van de koude rilling

• De eerste fase is het koude stadium: degene rilt van de kou, ligt te klappertanden en te schudden in bed.

• De tweede fase is het warmtestadium: er is sprake van een acute temperatuurstijging.

• De derde fase is het transpiratiestadium. Degene gaat sterk transpireren, waarbij de lichaamstemperatuur daalt. Hij heeft een bleke gelaatskleur, een snelle pols en het klamme zweet staat op zijn voorhoofd.

Hypothalamus is de thermostaat van ons lichaam.

Hypofyse

De hypofyse reguleert de afgifte van TSH (thyroidstimulerend hormoon). Dit is een hormoon dat de werking van de schildklier reguleert. Indien het TSH de schildklier bereikt, stimuleert dit de schildklier om de productie van thyroxine te verhogen. De thyroxine bereikt via de bloedstroom de organen en spieren. Thyroxine activeert het metabolisme, waardoor er meer

warmte gemaakt wordt. Als er te veel warmte wort geproduceerd, stijgt de bloedtemperatuur, waardoor de hypothalamus zijn signalen zal gaan remmen.

Via de hersenstam

Hersenstam

De hersenstam zal via efferente zenuwbanen de spiertonus reguleren. Bij koude zal de spiertonus toenemen, waardoor er onwillekeurige bewegingen ontstaan zoals rillen, bibberen en klappertanden.

Welke organen spelen een rol bij het regelen van de temperatuur?

De huid heeft in de afgifte van warmte een cruciale functie. De huid is het grootste orgaan van het lichaam. Dit oppervlak wordt gebruikt om warmte af te voeren.

Als de warmte te hoog dreigt te worden, ontstaat er een vasodilatatie in de huid. Dit heeft een warmtewisselend effect met de omgeving van de huid.

De lever is een orgaan dat veel warmte levert.

Wat kunnen oorzaken zijn voor afwijkingen in lichaamstemperatuur. Noem zowel oorzaken voor een te lage als een te hoge temperatuur.

Oorzaken hoge temp.

Oorzaken lage temp.

1. ouderen in een koude omgeving.
2. afkoeling in koud water
3. Baby's
4. Alle antwoorden zijn goed.

Wat verwacht je te zien bij iemand waarbij de ‘thermostaat’ opeens laag staat bijvoorbeeld 37 graden en het lichaam nog veel warmer is?

Het lichaam is te warm en wil deze warmte kwijt!

- De huid ziet rood en is warm.

- Toenemende zweetproductie

- Gevoel dat je vocht vasthoud?

- Onrustig

- Soms flauwvallen door grote vaatverwijding

- Dekens van zich af gooien.

Wat zul je kunnen observeren als de thermostaat opeens omhoog gaat bijvoorbeeld naar 39 graden maar het lichaam zelf is nog 37 graden?

Nu is het lichaam te koud. En zal alles in het werk zetten om de 39 graden te gaan halen.

- Droge- bleke huid.

- Kippenvel

- Men voelt zich ziek

- Rillen en klappertanden

- Koude rilling: verschillende spiergroepen zijn tegelijk aan het rillen

Bij snelle temperatuurstijging

- Koortsstuip (vaak bij kinderen)

- IJlkoorts

- Verwardheid

- Hallucineren

- Onrust

Temp 39 en thermo
ook 39 graden?

Casus

Man, 82  jaar oud

Koud, niet lekker, klabertand

Temp 38 graden.

Hartslag meten

Beginnen met een stukje herhaling: Hoe werken het hart en de circulatie? 

Waar kun je de hartslag meten?

Waar controleer je op bij het meten
van de hartslag?

Hoe meet je de hartslag:

• Als je de hartslag 2x per dag observeert doe je dat ’s morgens en later in de middag of in de avond. Het observeren doe je als iemand in rust is

• Wijsvinger en middelvinger leg je met een lichte druk in de binnenkant van de pols richting de duim, op het einde van het spaakbeen.

• 15 seconden meten en dat getal x 4. Dan heb je 60 seconden (1 minuut). Gebruik hierbij iets wat te tijd bijhoud.

• Als de hartslag zeer onregelmatig of zeer traag is, obersveer de hartslag dan een halve minuut of hele minuut.

Ademhaling

Wat is ademhaling

Ademhaling vindt plaats in de luchtwegen (neus- en keelholte, strottenhoofd en luchtpijp) en longen. De ademhaling wordt geregeld door het ademcentrum in de hersenen. Bij inademing wordt zuurstof uit de buitenlucht opgenomen, het komt vervolgens in het bloed terecht en wordt naar de lichaamsweefsels gebracht. Bij uitademing wordt koolzuur uit het lichaam uitgestoten.

Hoe beoordeel je de ademhaling

• Ademhalingsfrequentie,
• Diepte en symmetrie,
• regelmaat of ritme
• Gebruik van hulpademhalingsspieren en buikademhalingsspieren,  geluiden 
• Saturatie 
• Kleur huid patiënt

ABCDE

A: Airway: luchtweg vrijmaken

B: Breathing:  ademhaling

C; Circulation: circulatie

D: Disability: bewustzijn

E: Exposure:  omgevingsfactoren, temp. breuken, kneuzingen.

ABCDE methode (zakkaartje)

Casus

Meneer ziet bleek Ademhaling 24/min Pols 115/minuut onregelmatig RR 95/55 mmHg Temperatuur 36,8 

Gelig sputum hoesten. Saturatie 89 %.

Vingers zijn koud.

1. Wat is je eerste gevoel