Les 6: Nadat je veroordeeld bent...

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Criminaliteit

Maatschappijleer BK 3 - les 6

Startklaar

Doe je telefoon in je zakkie

Pak je laptop

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...kun je vertellen wat ontoerekeningsvatbaarheid, tbs en resocialisatie betekenen.

...kun je uitleggen wat de gevolgen zijn van criminaliteit. 

...kun je vertellen hoe een gevangenis er van binnen uitziet.

...kun je uitleggen wat een strafblad betekent voor je toekomst.

Wat is wat?

Dikgedrukt = een begrip

schuin = moeilijk woord

uitleg van begrip

Hierin staat de uitleg van het begrip. Schrijf het begrip en de betekenis op in je schrift.

uitleg van moeilijk woord

Hierin staat de uitleg van het moeilijke woord. Schrijf het op in je schrift.

uitleg

Hierin staat de uitleg over een bepaald onderwerp.

Soorten straffen

Welke soorten straffen kan een rechter opleggen? 

De straffen zijn ingedeeld in hoofdstraffen en bijkomende straffen. Naast een straf kan ook nog een zogenaamde maatregel worden toegepast. Wat deze straffen en maatregelen zijn, leggen we nu uit.

Hoofdstraffen

De hoofdstraffen zijn de belangrijkste straffen in Nederland. Het zijn ook de bekendste vormen van straf. Er zijn vier hoofdstraffen: 

1. de gevangenisstraf (kan bij de eerste overtreding ook voorwaardelijk zijn)

2. de hechtenis 

3. de taakstraf 

4. de geldboete. 

Elk delict heeft een eigen maximumstraf en een eigen maximumboete. Daar mag de rechter niet overheen gaan, maar daarbinnen heeft hij veel vrijheid om de straf te bepalen. 

Bijkomende straffen

Naast de vier hoofdstraffen die hierboven zijn besproken zijn er ook bijkomende straffen mogelijk. 

Er zijn drie bijkomende vormen van straf: 

1. verlies van bepaalde rechten:

 zoals het verlies van kiesrecht of ontslag als advocaat of het niet meer mogen dienen in het leger. Deze ontzetting is voor een bepaalde tijd en soms dus ook levenslang. 

Bijkomende straffen

2. Verbeurdverklaring betekent dat:

de dader, als straf, het eigendom van de voorwerpen verliest.

3. Ten slotte is er nog het openbaar maken van de uitspraak als straf: 

Dat betekent dat de uitspraak, die normaal gesproken anoniem blijft, in het geval van deze bijkomende straf wel bekend wordt gemaakt. Iemand wordt dus daadwerkelijk aan de schandpaal genageld.

Een bijkomende straf kan in combinatie met een hoofdstraf of in combinatie met een andere bijkomende straf worden opgelegd.

Maatregelen

Ten slotte is er nog een soort ‘straf’, naast de hoofdstraffen en de bijkomende straffen: de maatregel. 

Er zijn een aantal maatregelen in het Nederlandse recht, zoals: 

plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis, ter beschikking stelling (Tbs), onttrekking aan het verkeer, schadevergoeding en plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders (ISD).

Plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis en Tbs worden gebruikt bij mensen met een psychische stoornis. 

Tbs

Ter beschikking stelling

Militair Jaap B. heeft een bank overvallen. Hij krijgt de volgende straf:
een gevangenisstraf van 2 jaar en hij mag niet meer dienen in het leger. Dit is een...

1. hoofdstraf
2. bijkomende straf
3. hoofdstraf en een bijkomende straf
4. hoofdstraf en een maatregel

Mounir C. heeft dronken een conducteur uitgescholden . Hij krijgt de volgende straf:
10 uur treinstellen schoonmaken en hij moet zijn excuses aanbieden aan de conducteur. Dit is een...

1. maatregel
2. bijkomende straf
3. taakstraf
4. taakstraf en een bijkomende straf

Anita heeft make-up gestolen bij de Kruidvat. Zij krijgt de volgende straf:
een gesprek en een verslag schrijven bij Bureau Halt. Dit is een...

1. maatregel
2. bijkomende straf
3. taakstraf
4. taakstraf en een bijkomende straf

Naar de gevangenis, en dan?

Hoe ziet een gevangenis er uit? Bekijk het volgende filmje!

Levenslang

In Nederland is de doodstraf officieel afgeschaft in 1983, maar de laatste persoon is in 1860 ter dood is veroordeeld.

Wel kennen we in Nederland de levenslange gevangenisstraf. Dit betekent ook echt levenslang, kijk maar in het filmpje!

Levenslang

Hoe lang duurt in Nederland een levenslange gevangenisstraf?

1. Ongeveer 25 jaar
2. Je hele leven lang

Wat vind jij? Moet je bij een levenslange gevangenisstraf de kans krijgen (om na 25 jaar) weer vrij te komen?

Naar een tbs-kliniek, en dan?

Tbs betekent 'Ter beschikkingstelling' en is een maatregel die de rechter kan opleggen naast een gevangenisstraf.

Tbs is een maatregel die alleen wordt opgelegd aan mensen die zware misdrijven hebben gepleegd en een psychische stoornis hebben. Zij worden ook wel ontoerekeningsvatbaar genoemd. Zij moeten dan eerst psychische hulp krijgen voor ze terug in de maatschappij mogen. Dit noemen we resocialisatie.

Tbs

Ter beschikking stelling

Ontoerekeningsvatbaar

Resocialisatie

Je straf uitgezeten, en dan?

Wat betekent het om een strafblad te hebben? Je komt minder makkelijk aan werk en sommige mensen willen privé ook liever niets met je maken hebben.

Kortom een strafblad is niet fijn. Hoe sla je dan een nieuwe weg in? Je kunt natuurlijk doen als Boef...

Een nieuwe start met een strafblad

Maar we hebben nu eenmaal niet allemaal het talent van Boef ;-)

Gelukkig zijn er ook nog andere manieren voor ex-gedetineerden om aan werk te komen. Bekijk het filmpje maar!

Het strafblad

Een strafblad is een overzicht van alle strafbare feiten die je hebt gepleegd.

www.hartvannederland.nl

Wat betekent Tbs?

1. Te betere stande
2. Ter beschikking stelling

Wat betekent een levenslange gevangenisstraf in Nederland?

1. Gevangen voor je hele leven met een kans op vervroegde vrijlating
2. Gevangen voor drie keer 25 jaar
3. Gevangen voor 25 jaar
4. Gevangen voor je hele leven zonder een kans op vervroegde vrijlating

Wat betekent ontoerekeningsvatbaar?

1. Dat je niet snel een psychische ziekte zult krijgen
2. Dat het niet jouw schuld is als je een psychische ziekte krijgt
3. Dat een verdachte door ziekte niet wist wat hij/zij deed tijdens de misdaad
4. Dat jij nooit de rekening hoeft te betalen

Wat betekent resocialiseren?

1. Dat een veroordeelde heel asociaal gedrag laat zien
2. Dat een veroordeelde hulp krijgt om terug te kunnen keren in de maatschappij
3. Dat een veroordeelde hulp krijgt om meer vrienden te krijgen
4. Dat een veroordeelde hulp krijgt om minder vrienden te krijgen

Wat is een strafblad?

1. Een overzicht van alle strafbare feiten die je hebt gepleegd
2. Een overzicht van alle strafbare zaken waar je van verdacht wordt
3. Een blad met alle straffen die in de wet staan
4. Een blad wat vroeger gebruikt werd voor lijfstraffen

Begrippen uit deze les

• Tbs
• Levenslang
• Ontoerekeningsvatbaar
• Resocialiseren
• Strafblad

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over de lesstof die je niet goed hebt begrepen.