les 4 19.5 en 19.6 en 19.11

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Doel

Je kunt interactieschema's maken én met betrekking tot glucose homeostase én bijnierhormonen. Je kunt inschatten  wat de symptomen zijn bij verstoring van de regeling (door ziekte/medicijnen)

Je kunt beoordelen of hormonen en delen van het zenuwstelsel synergistisch of antagonistisch werken.

toepassen positieve- / negatieve terugkoppeling, werking steroid vs peptide en tyrosine hormonen

Diabetes

wie kent er iemand met diabetes?

wat kun je er over vertellen?

Diabetes / suikerziekte

Type 1:

• De alvleesklier maakt geen insuline.

• Type 1 komt meestal voor bij kinderen en jonge pubers.

Type 2:

• Insuline wordt wel gemaakt, maar het lichaam is er ongevoelig voor.

• Mensen met overgewicht hebben een grotere kans op diabetes type 2.

- wat is volgens jou homeostase?
- homeostase is het gevolg van positieve- / negatieve terugkopeling
- waarvoor wordt glucose gebruikt?

homeostase glucose

Alvleesklier

Exocriene klier: verterings enzymen

Endocriene klier: insuline en glucagon in de

Eilandjes van Langerhans

vul in bij de nummers

- Stimuleert opname glucose

- Alvleesklier

- Lever

- Glucose

- Glycogeen

- Insuline

-bloedsuiker daalt

extra oefening

Hendrik heeft diabetes type 1, welke klachten verwacht je?

leg zo nauwkeurig mogelijk uit hoe glucagon de expressie van het glucogenase-gen in de lever beïnvloedt.

24 kan nog niet, werking nieren later dit jaar

antagonisten/synergisten

antagonisten: tegengestelde werking

synergisten: elkaar versterkende werking

antagonist of synergist mbt glucose homeostase?

adrenaline en glucagon 

glucagon en insuline

cortisol en insuline

Cortisol

aanzetten gluconeogenese

remming glucosegebruik

ontstekingsremmer

maak ,bv binas 89 een interactieschema voor de regulatie van cortisol-concentraties. Is hier sprake van positieve of negatieve terugkoppeling?

huiswerk

toetsvragen 19.5 en 6

moeilijk? ook oefenvragen 19.5 en 19.11 maken