Bio H4 Th5 Bs1 Regeling en homeostase

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Bs1: Regeling en homeostase

Thema 5: Regeling

1. Regeling en homeostase
2. Hormonale regeling
3. Zenuwstelsel
4. Reflexen en het autonome zenuwstelsel
5. Neurale regulatie
6. Spieren en beweging

Regeling van een evenwicht

Bijv. suikergehalte in het bloed

Suikergehalte schommelt rond een evenwicht: de bloedsuikerspiegel

Wat zijn omstandigheden in het lichaam die gelijk worden gehouden?

Na deze les kun je...

• Het begrip homeostase omschrijven
• Uitleggen wat wordt bedoeld met een regelkring
• De begrippen negatieve- en positieve terugkoppeling beschrijven en herkennen 
• Onderscheid maken tussen het interne- en externe milieu van een organisme

Regelkring

-Sensor

-Controlecentrum

-Uitvoerder (effector)

Normwaarde en dynamisch evenwicht

Regelkringen in het menselijk lichaam

• Bloedsuikerspiegel
• Temperatuur
• Zuurstofconcentratie
• Osmotische waarde
• Hormoonspiegels 

Homeostase = Het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het inwendig milieu van organismen

Aantekening

Teelballen

Hypothalamus

Hypofyse

+

+

-

-

Terugkoppeling

Negatieve terugkoppeling: als het proces geremd wordt door een toename van het resultaat (hogere temperatuur remt verwarming)

Positieve terugkoppeling: als het proces versterkt wordt door een toename van het resultaat (hogere temperatuur zet verwarming nog harder aan)

Aantekening

Inwendig vs. uitwendig milieu

Donutmodel

Inwendig milieu: bloed en weefselvloeistof

Uitwendig milieu: de omgeving

Ik kom chagrijnig de klas in en begin zo de les. Jullie vinden het maar niks en beginnen vervelend te doen. Ik wordt nog chagrijniger en stuur er iemand uit. Dit is een voorbeeld van...

1. Positieve terugkoppeling
2. Negatieve terugkoppeling

Tijd voor opdrachten 1  & 2

Blz. 11 in je b-boek

Sleep de juiste namen achter de nummers 

1 =

2 =

3 =

4 =

5 =

Schildkier

Hypofyse

Teelbal(len)

Eilandjes van Langerhans

Bijnieren

1. Groeihormoon (GH)
2. ADH (antidiuretisch hormoon)
3. Oxytocine
4. Schildklierhormoon (thyroxine)
5. Adrenaline
6. EPO (erytropoëtine)
7. Insuline
8. Glucagon

1. Testosteron
2. Oestrogeen
3. Progesteron
4. FSH (follikelstimulerend hormoon) 
5. LH (luteïniserend hormoon)

Hormonen die je moet kennen:

Hormonen die je al kent:

Bloedsuikerspiegel = hoeveel suiker er in je bloed zit

Wordt geregeld door 2 hormonen: insuline en glucagon

Suiker (glucose)

Glycogeen (geen glucose)

Insuline

Glucagon

Eilandjes van Langerhans

• Hormoonklier die insuline en glucagon maakt

• Insuline zet glucose om in glycogeen
• Glucagon zet glycogeen om in glucose

Aantekening

Bloedsuikerspiegel = hoeveel suiker er in je bloed zit

Wordt geregeld door 2 hormonen: insuline en glucagon

Suiker (glucose)

Glycogeen (geen glucose)

Insuline

Glucagon

Diabetes

Ziekte waarbij 

• je lichaam te weinig insuline maakt (diabetes type 1) 
• of je lichaam niet goed reageert op insuline (diabetes type 2)

Hw. opdr. 16

Blz. 19 in je b-boek