De 2e en 3e afweerlinie

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Het afweersysteem

Vooraf

Huiswerk conceptmap.

Deze week weer een poging om te oefenen :)

Zie nog veel vermomde woordwebs.

Moeilijk? Kom naar de Teams meeting voor extra hulp. 

Of werk tegelijk met een klasgenootje.

Terugblik vorige les

Vraag 1:
Waar bestaat onze eerste afweerlinie ook al weer uit?

Antwoord vraag 1

Huid en de slijmvliezen

Vraag 2:

Noem de zes functies van de huid

Antwoorden vraag 2

1. Ziekteverwekkers tegenhouden 

2. Bescherming tegen beschadigingen

3. Bescherming tegen uitdroging

4. Bescherming tegen UV-straling

5. Aanmaak van vitamine D (door melanine)

6. Behouden van de lichaamswarmte 

Leerdoelen

• De student kan de bouw, werking en functie van de cellen betrokken bij de afweer van de mens beschrijven. En licht hun onderlinge relaties toe. 
• De student beschrijft de specifieke en aspecifieke afweer als reactie op lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen en cellen.
  

Lastige termen

• Antigeen= Een molecuul dat in staat is een reactie van het afweersysteem op te wekken = lichaamsvreemde stof
•  Pathogeen = ziekteverwekker

• Je wilt er geen van in je lichaam.
• Antigen in het Engels 

Lastige termen

• Antistof/ antilichaam
• Is een eiwit wat geproduceert wordt als reactie op een antigeen 
• --> Het stofje wat er op reageert.

• --> anti stof voor het lichaam.

Tweede afweerlinie

Stel:  Je loopt op blote voeten door het huis en je krijgt een splinter in je teen. 

De eerste afweerlinie (huid) is nu doorbroken.

Wat gebeurt er nu?

Fagocytose

Fagocyten (type witte bloedcel) doen aan fagocytose.

Vertaling Grieks: Opeten/verslinden van de cel.

• Vernietigen ziekteverwekkers door ze in te sluiten.
• De fagocyten bevat lysosomen: Blaasjes met verteringsenzymen.
• Aangeboren afweer en niet specifiek.

Ontsteking

Het geïnfecteerde gebied wordt rood, warm en gezwollen. 

Toename bloedtoevoer voor meer fagocyten.

Wat is pus?

• Alle dode witte bloedcellen met afgebroken ziekteverwekkers en vuil.

Natural-killer cellen

• Apoptose= Geprogrammeerde celdood
• Controleren lichaamscellen op bepaalde eiwitten op het celmembraan. Klopt iets niet? Vernietigen.

• Op deze manier b.v. virussen en kankercellen afbreken voordat we er ziek van worden.

Perforine: Porievorming

Granzyme: Zet apoptose in gang

Koorts

Verhoging van lichaamstemperatuur (normaal tussen 35,5-37,5 graden Celsius).

Heeft als voordeel dat sommige chemische reacties sneller verlopen bij een hogere temperatuur. 

Ook kan het een minder optimale temperatuur zijn voor bacteriën om zich te vermenigvuldigen.

3e afweerlinie

1. Specifiek--> voor elk ziekteverwekker een andere receptor die het herkent.
2. Geheugen -->Aanmaak geheugencellen voor infectie in de toekomst. Het verworven afweersysteem reageert veel sterker en sneller dan de eerste keer.

Receptoren zijn verschillend per ziekteverwekker

B-lymfocyten en T-lymfocyten 

• Typen witte bloedcellen
• Herkennen ziekteverwekkers aan de antigenen op de celmembraan met behulp van herkenningseiwitten genaamd receptoren.
• Wanneer ze contact maken met een ziekteverwekker gaan ze zich delen.

1. Plasmacellen 

• Plasmacellen maken zo veel mogelijk antistoffen/ antilichamen.
• Zij binden aan de antigenen van de ziekteverwekkers en daardoor zijn ze makkelijk te herkennen voor fagocyten.
• (werking na activatie t-helpercel)

1. Antistof/-lichamen en ziekteverwekkers los in bloed

2. Binding in verschillende formaties

3. Macrofaag komt er aan en bindt aan antistof/-lichaam

4. Afgebroken d.m.v. fagocytose

1. zvw met antilichamen

2. binden in verschillende formaties

3. kan niet meer binden aan lichaamscellen

4. verteerd door macrofaag

2. Geheugencellen

• Zorgen voor snellere en betere reactie bij een volgende infectie.

Volgende week

• Laatste stukje van de derde afweerlinie
• Vorming van immunisatie
• en bescherming tegen lichaamsvreemde stoffen.

Laatste les met nieuwe leerstof

Huiswerk

• Verwerk alle dikgedrukte woorden van de tweede en derde afweerlinie uit de reader in je conceptmap.
• Maak zo veel mogelijk verbindingen tussen de woorden!
• Probeer overeenkomende termen met één kleur te markeren.
• Maak het voor jou zo overzichtelijk mogelijk!
• Inleveren op de ELO voor 31 mei 23:59