7.6 spieren en beweging

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Regeling

Thema 1

Welk woord hoort het meest bij impulsgeleiding?

1. actiepotentiaal
2. acetylcholine
3. neurotransmitter
4. postsynaptisch membraan

Welk woord hoort het meest bij impulsoverdracht?

1. actiepotentiaal
2. Na-K-pomp
3. axon
4. synaps

welk onderdeel van ons zenuwstelsel activeert onze spieren?

1. animaal
2. orthosympatisch
3. parasympatisch
4. autonoom

waar start de impuls om je skeletspieren te bewegen?

1. motorische cortex
2. sensorische cortex

welk type zenuwcel wordt gebruikt?

1. sensorisch
2. schakel
3. motorisch

welke neurotransmitter wordt gebruikt om het signaal naar de spier door te geven?

1. glutamaat
2. acetylcholine
3. nicotine
4. GABA

LEERDOELEN

1.6 spieren en beweging

* je kunt de bouw en werking van spieren beschrijven 

                       * drie typen weefsel

                       * bouw spier

                       * samentrekking spier

* je kunt de effecten van doping en training beschrijven

* je kunt de uitvoering van een onderzoek en conclusies evalueren

beschrijf hoe een motorische zenuwcel eruit ziet. Of teken hem voor jezelf en maak een foto

spieren en beweging

even armpje drukken :)

wie durft tegen wie? 

spieren en beweging

wat gebeurt er op het niveau van..

organen

weefsel

cel

spierweefsel

dwarsgestreept spierweefsel

* bewust te besturen

- skeletspieren, huidspieren

glad spierweefsel

* langwerpige cellen, actine en myosine niet gerangschikt

hartspierweefsel

fibrillen liggen niet naast elkaar in vezel

Aansturing 

Axon v/e motorische neuron prikkelt de motorische eindplaat van een spier (contactpunt)

Hierdoor worden de spiervezels geprikkeld om samen te trekken (actine en myosine schuiven in elkaar)

Alles of niets (te weinig impulsen = geen contractie)

Aansturing 

Des te minder spiervezels aan één motorische eenheid, des te preciezer de beweging die je kunt maken

Spierspanning - een aantal motorische eenheden zijn altijd gespannen, hierdoor blijf je in evenwicht/ gaat bijvoorbeeld je gezicht niet hangen of val je niet meer om wanneer je rechtop staat.

(dat heb je moeten leren als baby/peuter).

Wat zijn myosine en actine voor biomoleculen?

1. koolhydraten
2. vetten
3. vitaminen
4. eiwitten

groen: actine

paars: myosine

BINAS 80 E  en 90 C 

De beweging die myosine maakt is te vergelijken met de beweging van roeiers in een roeiboot (zie ook 90C in Binas). Het in elkaar schuiven van de actine en myosine heeft als gevolg dat de hele myofibril verkort. Een spiervezel verkort wanneer alle myofibrillen tegelijk verkorten. Een spierbundel trekt samen als meerdere spiervezels samentrekken. Op deze manier kan jij je spieren gebruiken.

actine 

myosine 

tropomyosine 

troponine 

Deze verbinding komt tot stand wanneer er calcium vrijkomt in de myofibril. Rond de myofibrillen bevindt zich een specifiek soort endoplasmatisch reticulum, dat voorziet in het benodigde calcium. Calcium komt het lichaam binnen via voedsel. Het opnemen van calcium is een actief proces. Het afgeven van calcium is nodig om de samentrekking van spieren mogelijk te maken. 

Invloed ca2+ ionen

Wanneer de spier ontspannen is blokkeert tropomyosin de bindingsplaats van actine met myosine.

Wanneer Ca2+ ionen vrijkomen binden deze zich door fosforylering aan troponine  waardoor tropomyosin wordt verplaatst en de myosinekop zich kan binden aan actine. Dan trekt de myosine kop de aan de actine  filamenten en schuiven actine en myosine in elkaar waardoor het sarcomeer korter wordt. 

Antagonisten

tegengestelde werking maar wel tegelijkertijd

een spier heeft een andere spier nodig om te kunnen ontspannen

als duo werken ze samen

Spier

Spiervezel

Pees

Spierbundel

Bekijk afbeelding 1. Wat gebeurt er met de voet als spier P zich samentrekt?

Sleep het cijfer A of B naar de afbeelding

https:

Beschrijf hoe een spier wordt geactiveerd door het animale zenuwstelsel