Paragraaf 1.2 deel 1_(bewerkt Prinsjesdag)

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

3 vwo ECONOMIE  ||  2024-2025

Welke dag was het gisteren en waarom is die zo belangrijk?

Waarom is het belangrijk dat je een overzicht hebt van je uitgaven en inkomsten?

Leerdoelen 1.2 (I)

Jij kunt:

1. Uitleggen waarom je inzicht moet hebben in uitgaven en inkomsten;
2. Verschillende soorten uitgaven onderscheiden;
   
3. Verschillende soorten inkomsten onderscheiden;
   
4. Een begroting opstellen;
   
5. Een begroting “sluitend” maken, dus in evenwicht laten zijn
   

Soorten uitgaven:

• Huishoudelijke uitgaven

• vaste lasten

• incidentele uitgaven

Soorten uitgaven

Vaste lasten	Regelmatig
Huishoudelijke uitgaven	- Dagelijks - Je kunt ze overslaan
Incidentele uitgaven	- Niet zo vaak - Grotere bedragen - Hiervoor eerst geld reserveren/sparen

Incidentele uitgaven

Vaste lasten

Huishoudelijke uitgaven

Soorten inkomen

Inkomsten uit:	Je ontvangt:
Arbeid	Loon
Bezit	Geld uit je bezittingen
Overdrachtsinkomen	Inkomen zonder een tegenprestatie

Soorten inkomen - voorbeelden

Er zijn verschillende inkomensvormen:

• inkomen uit arbeid: 

           - loon (salaris), vakantiegeld

           - loon in natura

           - winst uit eigen zaak

• inkomen uit bezit:

           - rente van een spaarrekening

           - huur (als je een woning verhuurt)

           - pacht (als je grond verhuurt)

• overdrachtsinkomen (inkomen uit overdracht):

           - zakgeld en kleedgeld

           - zorgtoeslag en huurtoeslag

           - uitkering

Primaire en secundaire inkomens

Primaire inkomens (verdiend met productiefactoren "KANO"):

• Inkomen uit arbeid (salaris, winst)
• Inkomen uit bezit (rente, huuropbrengst, pacht)

Secundaire inkomens (= besteedbaar inkomen):

• Primaire inkomen + Overdrachtsinkomen - Belastingen

Van primair naar secundair inkomen

• Primair inkomen = inkomen door inzet van productiefactoren.

• Secundair inkomen = inkomen dat je overhoudt nadat de overheid loon- en inkomstenbelasting heeft ingehouden en  subsidies/uitkeringen heeft verstrekt.
  Dus nadat de overheid het primaire inkomen heeft herverdeeld*.
•       * Herverdeling van inkomen is vaak bedoeld om het inkomen wat gelijker te verdelen over de bevolking.

Stukje herhaling van vorige week

Er zijn primaire en secundaire behoeften. Geef een voorbeeld van een secundaire behoefte.

Met welke twee belangrijke middelen kun je je behoeften vervullen?

Als je veel behoeften hebt, maar beperkte middelen om in die behoeften te voorzien, dan noemen we dat:

1. Prioriteit
2. Schaarste
3. Consumeren

Het verschil tussen goederen en diensten is dat diensten tastbaar zijn en goederen niet.
Deze stelling is:

1. Waar
2. Niet waar

Is onderstaande voor gebruik of verbruik?

Gebruik

Verbruik

Benzine in een auto

Computer

Vrachtwagen

Sla voor in een salade

Mobiele telefoon

Wat betekent alternatief aanwendbaar?

1. dat het op kan gaan
2. dat je er niets voor hoeft te doen
3. dat je het op verschillende manieren kunt gebruiken
4. dat je ervoor moet werken om het te krijgen

Wat is zelfvoorziening?
Zelfvoorziening is goederen en diensten

1. laten maken door bedrijven.
2. laten maken door de overheid.
3. die je voor je zelf maakt.
4. laten maken door iemand anders.

Aan het werk

• Lees H 1.2 t/m pag. 20
• Maak opg. 13 t/m 18

Terugblik

Jij kunt:

1. Uitleggen waarom je inzicht moet hebben in uitgaven en inkomsten;
   
2. Verschillende soorten uitgaven onderscheiden;
   
3. Verschillende soorten inkomsten onderscheiden.