Ontledingsreacties les 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Ontledingsreacties

Wat is een ontledingsreactie?

Drie soorten ontledingsreacties:

Thermolyse (ontleden door warmte)

Fotolyse (ontleden door licht)

Elektrolyse (ontleden door elektriciteit)

Elektrolyse v/e zout oplossing

0

Endotherm

• Er moet energie worden toegevoegd om de reactie te laten verlopen;
• De reactie stopt als er geen energie meer wordt toegevoegd. 

Exotherm

• Er komt energie vrij bij de reactie;
• Let op: dit betekent niet per definitie dat er geen energie nodig is om de reactie op te starten (activeringsenerging=E_act)!

Is de faseovergang van gas naar vloeistof een exotherm of endotherm proces?

1. exotherm
2. endotherm

Wat voor soort reactie is er nodig voor een explosie?

1. endotherm
2. exotherm

Wat voor reactie is dit?

water(l) → waterstof(g) + zuurstof(g)

• Ontledingsreactie
• Hoe herken je dat?

Wat voor reactie is dit?

…C₃H₈(g) +    …O₂(g)      ->       …CO₂(g)  +     …H₂O(g)

• een verbrandingsreactie.
• Waaraan herken je dat?
• Er wordt zuurstof toegevoegd.
• Maak de reactie vergelijking kloppend.

Destileren van aardolie

olieraffinaderij

• destillatie van de koolwaterstofverbindingen
• de afgetapte vloeistoffen noem je fracties
• fracties met het laagste kookpunt vind je bovenin 
• voor sommige eindproducten moet je eerst "kraken"(= ontleding, dit kan thermisch of katalytisch)

• Door hoge temperaturen en druk worden lange kleiner gemaakt. 
  
• Er ontstaat een alkaan en een alkeen.
  

praktijk hoogovens:

Kraken 1

Kraken 2

Wat voor type reactie is kraken?

1. Een verbrandingsreactie
2. Een vormingsreactie
3. Een ontledingsreactie
4. Een fase-overgang

thermoplast

• lange losse moleculen
• moleculen komen los van elkaar bij verwarmen
• thermoplast vervormt bij verwarmen--> je kunt ze in een mal spuiten
  
• verbonden door vanderWaalsbindingen en H-bruggen.

thermoharder

• tussen de lange moleculen zitten dwarsverbindingen
  
• smelt niet bij verhitten maar ontleedt--> wordt zwart door de C atomen
• zijn hard en breken daardoor sneller, weinig toegepast (b.v.  steel van koekepan, hard campingservies)

Verbonden door atoombindingen. Geen vanderWaalsbindingen en H-bruggen

nadelen kunststoffen

• ze zijn niet of nauwelijks afbreekbaar en veroorzaken daardoor veel problemen zoals de plastic soep en sterfte van dieren
• bij verbranden komen  vaak giftige stoffen vrij
• alleen de  bio-afbreekbare polymeren en de synthetisch(door licht,water of micro-organisme) doen dit niet. 
  

Noem vijf toepassingen van aluminium:

Had je misschien één van deze toepassingen? 

Er zijn er nog veel meer ...

Nergens op de wereld zit het metaal aluminium in de bodem.

Hoe komen we dan aan zoveel aluminium?

8,5 % van de aardkorst bestaat uit aluminiumerts (bauxiet). Hiernaast zie je een bauxietmijn in Suriname.

Bauxiet wordt vooral gewonnen in Australie, China en Brazilië.

productie van aluminium

Na een aantal bewerkingen krijg je aluminiumoxide Al₂O₃

Dit wordt door middel van elextrolyse ontleed tot: 

2Al₂O_3(l) --> 4Al_(l) + 3O_2(g)

_{Daarna wordt het soms gemengt met één of meerdere andere elementen.}

_{De stof die na stolling van een dergelijk mengsel ontstaat: legering.}

Nadeel van waterstof als brandstof

• Opslag en transport van waterstof is niet ongevaarlijk en daarom kostbaar.
• Uitlaat wordt erg heet net als bij  benzine auto's. Uitlaat reageert met lucht (stikstof en zuurstof) en er ontstaat stikstofoxiden. En dat is slecht voor het milieu, want er ontstat zure regen. 

Toestel van Hoffmann

Wat doet dit apparaat?

• 2H₂O --> 2H₂ + O₂
  
• Kost veel energie daarom is met bezig om door middel van fotolyse water te scheiden.

Huiswerk

Leren § 2t/m §5