Les 3 - Ontleden en ontledingsreacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Ontleding en ontledingsreacties

Wat gaan we doen?

- Herhaling

- 3 typen ontledingsreacties

- Voorbeelden reacties

- Ontleedbaar of niet ontleedbaar?

De afkorting van koolstofdioxide is?

1. CO
2. CCO
3. CO2
4. CO3

We kennen het symbool Cl, hoe schrijven we de naam uit?

Een verbinding is een stof dat uit meerdere atoomsoorten bestaat

1. waar
2. niet waar

Ontleden

Voor een ontleding is energie nodig. Warmte kan een energiebron zijn, zo ook het zonlicht. Als er genoeg energie bij komt vallen de moleculen uit elkaar. We kennen 3 soorten ontledingen:

Thermolyse - warmte

Fotolyse - Licht

Elektrolyse - elektrische stroom

Ontleden door warmte

Bij thermolyse komen vaak gassen vrij. Dit ruikt als een brandlucht. Zo ook bij het verhitten van suiker, de suiker wordt bruin en je ruikt karamel. Er ontstaat water en een brandbare walm. Het reactieschema;

suiker (s) -> koolstof (s) + water (g) + brandbare walm (g)

Fotolyse 

De ontleding is doormiddel van licht. Als er zilverchloride ontleedt door licht ontstaan er zilver en chloorgas.

De reactievergelijking:

 AgCl (s) ->  Ag (s) + Cl2 (g)

maak de reactie kloppend!

Elektrolyse

Elektrolyse wordt gebruikt om water te laten ontleden. Er ontstaat waterstofgas en zuurstof. Het reactieschema is als volgt;

Water (l) -> waterstof (g) + zuurstof (g)

Ontleedbare en niet ontleedbare stoffen

Waterstof en zuurstof zijn elementen en dus niet verder te ontleden. Alle elementen zijn niet ontleedbare stoffen.

Zinkoxide is wel een ontleedbare stof, het ontleed zich in zink en zuurstof. Alle verbindingen behoren tot de ontleedbare stoffen.

De energie voor thermolyse is;

1. licht
2. elektrische stroom
3. Warmte
4. UV straling

Zilverchloride ontleed in welke twee stoffen?

Toepassingen van ontledingsreacties

De leerdoelen

- Je kent de werkzame stof in dynamiet en in wat ontleed het

- Waarom heeft nitroglycerine een grote explosieve kracht?

- Hoe kan je op een duurzame manier waterstof produceren

- Hoe wordt bauxiet omgezet in aluminium

Dynamiet

De werkzame stof is nitroglycerine. Het is een vloeistof wat snel ontleed. Om die ontleding tegen te gaan heeft Nobel een stof wat werkt als een spons toegevoegd. Hierdoor ontleed de vloeistof minder snel.

Waterstof

Bij de verbranding van waterstof ontstaat er waterdamp. Dit is niet schadelijk voor de opwarming van de aarde. Om die waterstof te winnen moet je water eerst ontleden. Dit kost veel elektrische energie. Om dit groen te doen, gebruik je energie van wind turbines.

Om waterstof te winnen ontleed je water. Met welke ontleding wordt dit gedaan?

1. Thermolyse
2. Fotolyse
3. Elektrolyse

Productie van Aluminium

Er zijn veel toepassingen voor aluminium. Het reageert makkelijk met zuurstof. Daarom vind je geen zuivere aluminium maar aluminiumoxide (Al2O3) Bauxiet bestaat voor een deel uit Al2O3.

Gesmolten Al2O3 wordt ontleed met elektrolyse om aluminium en zuurstof te krijgen.

Aluminiumoxide (l) -> aluminium (l) + zuurstof (g)

Vragen?

- Hebben we tijd? 

Verder aan de reactievergelijkingen!