SLAVERNIJ

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

SLAVERNIJ

Wat is volgens jou de definitie van het woord ''slaaf''?

Slavernij

Van Dale omschrijft een slaaf als:

1. lijfeigene die geen persoonlijke rechten heeft

2. iemand wiens vrijheden sterk beknot zijn

Welke vrijheden kunnen
worden afgepakt?

Opbouw

1. definiëring ''slavernij''

2. slavernij in het oude Rome

3. twee bijzondere slaven:

Spartacus en Androclus 

4. actualiteit

2. SLAVERNIJ IN HET OUDE ROME

2. SLAVERNIJ IN HET OUDE ROME

2.1 Slavernij in de Oudheid

> Slavernij als ''fact of life''

> Gerechtvaardigd in Griekse filosofie (cf. Aristoteles)

> Opstanden en repressie (cf. Spartacus)

2.1 Slavernij bij Grieken

Aristoteles, Politica (4e eeuw v.Chr.)

De een is nu eenmaal van nature een heerser, de ander van nature een overheerste. [...] Een slaaf is een stuk gereedschap dat nodig zal zijn totdat weefspoelen zelf weven en citers vanzelf spelen.

De natuur brengt geen slaven voort. De toestand ontstaat door een verkeerde balans tussen

lichaam en ziel. De slaaf is te zeer onderhevig aan de lusten van het lichaam en kan daardoor geen gebalanceerd leven leiden.

2.2 Slavernij in Rome

Dominus (meester) vs. servus (slaaf)

> Slaven vallen onder de categorie ''res'' (middelen)

> Slaven worden verhandeld op de slavenmarkt

> Slaven behoorden tot de Romeinse familia

> Dominus was eigenaar van en rechter over slaaf

> Peculium kon leiden tot vrijkoping

Storax

servorum

mango

schilderij van G.Boulanger (1882)

2.2 Slavernij in Rome

Summa itaque divisio de iure personarum haec est quod omnes

homines aut liberi sunt aut servi. Libertas est naturalis facultas eius quod cuique facere libet, nisi si quid vi aut iure prohibetur.

Servitus autem est constitutio iuris gentium, qua quis dominio alieno contra naturam subicitur.

In het personenrecht is dit het eerste onderscheid: alle mensen zijn óf vrij óf slaaf.  Vrijheid is de natuurlijke mogelijkheid voor eenieder om te doen wat hij wil, als hij niet wordt belemmerd door macht of de wet. Slavernij is een instelling van het recht van landen, waarin iemand tegennatuurlijk wordt onderworpen aan een ander mens. 

Codex Iustinianus, opgetekend door keizer Justinianus (482 - 565)

Hoe werd je slaaf in Rome?

2.2 Slavernij in Rome

Hoe word je slaaf? (Just. , Inst. 1)

Servi aut nascuntur aut fiunt. Nascuntur ex ancillis nostris.

Fiunt aut iure gentium, id est ex captivitate, aut iure civili.

In servorum condicione nulla differentia est. 

nascuntur: (ze) worden geboren           ius gentium: volkerenrecht 

fiunt: (ze) worden                                          ius civile: bedenk zelf de betekenis

ancilla = serva 

Wanneer was je vrij in Rome?

2.2 Slavernij in Rome

Wanneer ben je vrij? (Just. , Inst. 1)

In liberis multae differentiae sunt: aut enim ingenui sunt aut libertini. Ingenuus is est, qui statim ut natus est, liber est, sive ex duobus ingenuis matrimonio editus, sive ex libertinis, sive ex altero libertino altero ingenuo. Libertini sunt, qui ex iusta servitute manumissi sunt.

Manumissio autem est datio libertatis. 

Welke werkzaamheden
had een slaaf?

3 Twee bijzondere slaven 

Androclus en de leeuw (soort 'sprookje', o.a. verteld door de Romeinse schrijver Aulus Gellius, 2e eeuw n.Chr.) 

Spartacus: slavenopstand (73 v.Chr.)

- slavenleger versloeg 2 Romeinse legers

- uiteindelijk klemgezet in 71 v.Chr. 

- 6000 slaven gekruisigd langs de Via Appia 

3 Twee bijzondere slaven 

Androclus en de leeuw (soort 'sprookje', o.a. verteld door de Romeinse schrijver Aulus Gellius, 2e eeuw n.Chr.) 

Spartacus: slavenopstand (73 v.Chr.)

- slavenleger versloeg 2 Romeinse legers

- uiteindelijk klemgezet in 71 v.Chr. 

- 6000 slaven gekruisigd langs de Via Appia 

4. Actualiteit

Jullie hebben heel veel artikelen gevonden over moderne slavernij. Zoek in één van die artikelen een voorbeeld en beantwoord daarover de volgende vragen:

1. Waarom voldoet deze situatie aan de definitie slavernij?

2. Wat zijn overeenkomsten/verschillen met Rome?

Evaluatie: wat heb je geleerd tijdens deze les?