3 vmbo-pm 4.1 ordening: organismen ordenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Thema 4: Ordening en evolutie

4.1 organismen ordenen

wat gaan we vandaag doen?

- leerdoelen vandaag

- nieuwe theorie: 4.1 organismen ordenen

- zelf aan de slag

- herhalen leerdoelen/korte quiz

- afsluiten les

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- weet je wat ordenen betekent

- weet je op basis waarvan organismen geordend worden

- weet je in welke 4 rijken organismen worden ingedeeld en welke kenmerken hierbij belangrijk zijn

- ken je de indeling van organismen in steeds kleinere groepen

- weet je wat een soort is en wat een ras is

nieuwe theorie - ordenen 

Ordenen is het indelen van organismen in groepen. 

Daarbij wordt gelet op gemeenschappelijke kenmerken.

Je kan organismen onderverdelen in steeds kleinere groepen.

nieuwe theorie - domeinen 

op het hoogste niveau worden organismen in 3 domeinen ingedeeld:

1. Bacteriën

2. Archaea, lijken op bacteriën; sommigen hebben speciale eigenschappen

3. Eukaryoten: planten, dieren schimmels en protisten

nieuwe theorie - rijken 

Onder het niveau van de domeinen, zijn de organismen ingedeeld in vier rijken:

1. Bacteriën

2. Schimmels

3. Planten 

4. Dieren

planten

dieren

schimmels

bacteriën

organismen worden ingedeeld in domeinen en rijken door te kijken naar 4 kenmerken

1. aantal cellen

2. een celkern

3. celwand

4. bladgroenkorrels

Heeft een plantencel een celkern, celwand en/of bladgroenkorrels

1. celkern
2. celwand
3. bladgroenkorrels
4. een plant heeft alledrie

plantencel

Heeft een dierlijke cel een celkern, celwand en/of bladgroenkorrels?

1. celkern
2. celwand
3. bladgroenkorrels
4. celkern en celwand

schimmel

bacterie

nieuwe theorie - relatieve grootte

relatieve grootte = grootte in vergelijking met andere organismen

nieuwe theorie - soort en ras

Organismen behoren tot dezelfde soort als ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen.

Individuen van 1 soort kunnen tot verschillende rassen behoren: de Labrador en de Poedel zijn beide hondenrassen en behoren tot dezelfde soort, namelijk de hond.

vragen

VRAGEN? 

zelf aan de slag

H4.1 opdracht 1 t/m 8 (blz. 148 werkboek)

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- weet je wat ordenen betekent

- weet je op basis waarvan organismen geordend worden

- weet je in welke 4 rijken organismen worden ingedeeld en welke kenmerken hierbij belangrijk zijn

- ken je de indeling van organismen in steeds kleinere groepen

- weet je wat een soort is en wat een ras is

In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld?

Wat zijn kenmerken van een bacterie?

1. eencellig, een celkern en een celwand.
2. eencellig, geen celkern, wel een celwand
3. meercellig, een celkern en een celwand
4. meercellig, geen celkern, wel een celwand

Hebben schimmels een celkern en/of een celwand?

1. celkern
2. celwand
3. zowel een celkern als een celwand
4. geen van beide

Wanneer behoren organismen tot 1 soort?

huiswerk

H4.1 opdracht 1 t/m 8