Griekse bouwkunst

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Historische vraag 5: Hoe evolueerde de Griekse beeldhouwkunst?

Tijdens de hellenistische periode bereikte de beeldhouwkunst van de oudheid een hoogtepunt. Die evolutie heeft in de eerste plaats te maken met de groeiende kennis van materialen en technieken en de vaardigheden van de kunstenaars. Maar ook de manier van denken en naar de wereld kijken heeft invloed gehad op de manier waarop de beeldende kunst in Hellas evolueerde door de eeuwen heen.

De archaïsche periode

A Het standbeeld uit de archaïsche periode (vanaf 680 v.C.) van de Griekse kunst lijkt sterk op de standbeelden uit de Egyptische bouwkunst. Archaïsch betekent ‘zeer oud’, denk maar aan het woord archeologie. De godin staat recht en stil, dat noemen we statisch. Het beeld is volledig naar voren gericht, dat noemen we frontaal. De eenvoudige glimlachende uitdrukking zie je vaak bij beelden uit die stijl.

De klassieke periode 

De klassieke periode (vanaf 490 v.C.) streeft lichamelijke perfectie na: vrouwelijke beelden hebben perfecte rondingen, mannelijke beelden perfect gespierde lichamen. Beelden zijn niet langer altijd frontaal en zeker niet meer statisch. Om de figuur een natuurlijkere houding te geven laten ze het gewicht op één been rusten. Dat geeft een indruk van beweging.

Welke letter herken je in het beeld?

1. Y
2. V
3. S
4. W

De hellenistische periode

In de hellenistische periode (vanaf 323 v.C.) krijgen de gezichten van de standbeelden vaak meer expressie: ze drukken iets uit. De bewegingen worden dramatischer en vaak wordt er duidelijk een verhaal afgebeeld. De figuren zijn vaak in het midden van een handeling.

Voor welke periode is elk van deze Griekse beeldhouwwerken representatief?

vraag 

De volgende mannenbeelden staan door elkaar. Plaats ze in de juiste tijdsvolgorde. Wat is het oudste? Dit zet je eerst. 

1

2

3

4

5

vraag: dateren op basis van hoofden

Plaats de hoofden in de juiste volgorde van datering (tijd).

Wat is het oudste? Dit zet je eerst. 

1

2

3

4

5

Archaïsche periode (800 v.Chr – 480 v.Chr)

Klassieke periode (480 v.Chr. – 323 v.Chr.)

Hellenistische periode (323 v.Chr. – 150 v.Chr.)

Uitbreiding 2: Welke kenmerken van de Griekse bouwkunst werden later gebruikt in de Europese bouwkunst?

De invloed van de Helleense bouwkunst op de latere Europese bouwkunst komt voornamelijk doordat ze eerst invloed had op de Romeinse bouwkunst. De Romeinen kwamen eerst in contact met de Grieken via Griekse kolonies in Italië. Later veroverden ze nagenoeg alle hellenistische rijken. Het machtige Romeinse rijk dat heel Europa ten zuiden van de Rijn en de Donau bevatte, zou later hét symbool worden van een sterk en rechtvaardig bestuur. Over de Romeinen leer je meer in de volgende hoofdstukken. Vandaag staan er op heel wat plaatsen, zelfs daar waar nooit Romeinen geweest zijn, gebouwen die beïnvloed zijn door de Griekse architectuur.

De vorm van de Griekse tempel is misschien wel de meest geïmiteerde vorm uit de hele geschiedenis.

De Griekse zuilen

Een kapiteel is het bovenste stuk van een zuil. Er zijn verschillende soorten herkenbare kapitelen. De Grieken hielden er Dorische, Ionische en Korintische kapitelen op na.

Zuilen

De Grieken ondersteunden de daken van tempels met zuilen

Er waren drie soorten (DIK):

Dorische zuilen

Eenvoudig met rechte lijnen

D

Ionische zuilen

Twee krullen bovenaan

I

Korintische zuilen

Versierd met gekrulde bladeren

K

D

I

K

Deze zuil is:

Dorisch

Ionisch

Korintisch

Deze zuil is:

Dorisch

Ionisch

Korintisch

Deze zuil is:

Dorisch

Ionisch

Korintisch

Deze zuil is:

Dorisch

Ionisch

Korintisch

Dorische orde

Ionische Orde

Korintische Orde

Dorische

 zuil

Ionische zuil

Korintische zuil