HAVO Financiële Zelfredzaamheid Hoofdstuk 6 les 1 tm 6.10

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Hoofdstuk 6 Beleggen

Wat gaan we vandaag doen?

Uitleg hoofdstuk 6 t/m opdracht 6.9

Opdrachten maken 

Afsluiten les

Leerdoelen

-  De vermogenstitels waarin belegd kan worden kunnen noemen.

- Verschil in risico en rendement tussen sparen en beleggen kunnen uitleggen. En het verband noemen tussen het risico en het te verwachte rendement.

- Welke twee vormen van rendement je op aandelen kan behalen benoemen

- Uitleggen wat nominale waarde, beurskoers, aandelenkoers en emissiekoers betekent en herkennen/analyseren in een tekst/casus

Spaarvormen 

Sparen op een bankrekening: geen risico, wordt vaak niet eens gezien als beleggen.

Sparen voor pensioen:

AOW: sociale verzekering via omslagstelsel

Bedrijfspensioen: verplicht deelnemen aan een regeling via de werkgever (bijv. ABP)

Vrij opneembare spaarvormen: 

Altijd direct beschikking over spaargeld (kan ook je betaalrekening zijn), tegen een variabele rente, inleg en opname is vrij (geen boete).

Niet-vrij opneembare spaarvormen:

Deposito: voor een bepaalde periode, tegen een bepaalde vaste rente zet je je spaargeld vast. Je ontvangt dan meer rente dan op een 'vrije' spaarrekening;

Inkomen na pensionering 

Inkomen uit arbeid of winst uit onderneming 

AOW

Pensioen

Lijfrente of banksparen

Gewoon sparen (of beleggen)

https://www.svb.nl/nl/aow/wat-is-aow/hoe-gaat-de-opbouw-van-de-aow

https://www.aegon.nl/particulier/pensioen/alles-over-lijfrente-en-banksparen

verplicht 

vrijwillig sparen

Waarin kun je beleggen?

Aandelen

Een aandeel is een bewijs van deelname in het eigen vermogen van een BV of NV.

Nominale waarde is het bedrag dat op het aandeel staat.

Emissiekoers is de prijs bij uitgifte van aandelen.

Beurskoers is de prijs die op de effectenbeurs tot stand komt door vraag en aanbod.

Nominale waarde

Beurskoers

Emissiekoers

Aandelenkoers

De prijs waarvoor de nieuwe gecreëerde aandelen worden verkocht

De prijs die tot stand komt door vraag en aanbod op de beurs

Beurskoers

De afgedrukte prijs op een aandeel en die vermeld staat in de statuten

Wat heeft effect op de beurskoers?

1. De marktrente --> bij een stijgende marktrente zoeken beleggers alternatieven om rendement op het vermogen te behalen. Hierom kan vraag naar aandelen dalen (andere belegginsopties zoals obligaties worden aantrekkelijker)

2. Macro economische ontwikkelingen --> inflatie, rente en werkloosheid hebben invloed op de koers van aandelen. 

Stijgende werkloosheid of inflatie leidt tot daling besteedbaar inkomen --> zorgt er voor dat bedrijven minder verkopen --> waarde van het aandeel van dit bedrijf kan hierom dalen

3. Het sentiment --> komt het bedrijf slecht in het nieuws? Dan daalt de waarde van het aandeel. Andersom kan ook het geval zijn --> Beleggers maken beslissingen op basis van wat zij verwachten dat de toekomst brengt (PVV aan de macht, wat betekent dit voor bedrijven?)

Rendement op aandelen

Koerswinst = winst op de koers van een aandeel

Dividend = winstuitkering dat uitgekeerd wordt aan de aandeelhouders

Obligatie 

Dit is een stukje van een 'grote' lening: de obligatielening

(kan een staatsobligatie zijn of bedrijfsobligatie) 

Couponrente = vast rentepercentage over de nominale waarde van de obligatie

Rente en Obligatiekoers

De obligatie geeft een vaste rentevergoeding. Is deze vergoeding hoger dan de huidige marktrente dan is de obligatie aantrekkelijk          Vraag naar obligatie stijgt           Koers stijgt.   Omgekeerd werkt dit ook!

Aan de slag

Opgave 6.1 t/m 6.10 maken

Aandeel versus obligatie

hoog

hoog

laag

risico

rendement

aandeel Unilever

obligatie bedrijf

obligatie overheid

sparen

aandeel
Startup

Effectenbeurs 

(waar worden al die effecten verhandeld?)

Effecten: waardepapieren die kunnen worden gekocht en verkocht. Bijv.aandelen, obligaties, opties

Bank (vergunninghouders van de AFM) voert de aan- en verkooptransacties uit en de belegger betaalt hiervoor provisie.

Hoe kan je aan aandelen verdienen?

* Dividend (winstuitkering voor aandeelhouders)

* Koerswinst (kan ook verlies zijn!)

Dividendrendement:   Dividend      x 100%

                                     Beurskoers

Koersrendement:       Verkoopprijs - inkoopprijs    x 100%

                                            inkoopprijs

Aandelenrendement: beide optellen

De dividenduitkering door Groko is €2,80 per aandeel. De beurskoers is €37, de nominale waarde is €20,- Bereken het dividend-rendement.

1. 7,6%
2. 85%
3. 45,9%
4. 14%

Het aandelen rendement is:

1. De koerswinst die je maakt bij verkoop
2. Het koersrendement en dividendrendement
3. Het dividend dat wordt uitgekeerd
4. (Dividend/koers) x 100%

Organen van een organisatie (NV)

Algemene vergadering van aandeelhouders

Hoogste macht binnen een NV.

Beslist over het wijzigen van statuten.

Benoemt en ontslaat de bestuurders (RvB)

Keurt de jaarrekening en winstverdeling goed.

Raad van bestuur (RvB)

Dagelijkse  leiding ook wel directie genoemd.

Raad van commissarissen (RvC)

Houdt toezicht op het voorbestaan van de onderneming op lange termijn (financiën, genomen risico's, strategie, belangen aandeelhouders). Geeft verder gevraagd en ongevraagd advies aan het bestuur.