G1A workshop zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welke vragen over zinsdelen heb je op dit moment?

Hoe vind je de pv?

Wat is de pv in de zin: Hoeveel cadeautjes heb jij gekregen?

Persoonsvorm 

Wat is het wg?

Werkwoordelijk gezegde

Noteer pv en wg: Vorige week vergaten mijn ouders een bos bloemen voor oma te kopen.

zinsdelen

Maak zelf een zo lang mogelijk zinsdeel. Voorbeeld: dat kleine blauwe roestige autootje

Hak | de volgende zin | in stukjes: In warme zomervakanties lig ik graag met een boek bij het zwembad

welke rollen kan een werkwoord uitdelen?

De rollen - het onderwerp

• Het werkwoord is de baas in de zin en deelt 1, 2 of 3 rollen uit
• Rol 1 is het onderwerp (o), degene die iets doet. 
• Het onderwerp hoort altijd bij de pv!
• Vraag je af: wie/wat + pv?
• Je kunt ook het getal van de zin veranderen om het onderwerp te vinden: de jongen fietst --> de jongens fietsen

Het lijdend voorwerp

• Rol 2 is het lijdend voorwerp (lv), dat/diegene die de handeling ondergaat. 
  
• Vraag je af: wat/wie + pv + o?
  
• Kijk goed: is de persoonsvorm een werkwoord dat 2 rollen uit kan delen? 
• Een lv begint nooit met een voorzetsel!
  

Het meewerkend voorwerp

• Rol 3 is het meewerkend voorwerp (mv): de ontvanger
  
• geven (overhandigen, sturen, bezorgen, ...)
• communiceren (schrijven, vertellen, appen, ...)
• Het mv herken je soms aan: aan, voor, bij, tegen
  
• Je kunt de vraag stellen: aan wie/voor wie?

Hoeveel rollen zitten er in deze zin? Mijn moeder schrijft al jaren de allerbeste jeugdboeken.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel rollen zitten er in deze zin? Je moet me echt geen advies over deze kwestie geven!

1. 1
2. 2
3. 3

Bijwoordelijke bepaling

• 'De prullenbak' van zinsontleding: de zinsdelen die overblijven als je de andere zinsdelen hebt bepaald.
  
• Het gaat vaak om tijd en om plaats
  
• Stel jezelf dus de volgende vragen: waar, wanneer, waarom, waardoor, waarmee, waarheen?
  

Noteer de bwb's (gebruik komma's): Vroeger wilde ik altijd koekjes stelen uit de grote koektrommel in de keuken.

Hij gaat volgende week vast wel [met zijn moeder] naar de dierentuin.

1. mv
2. lv
3. o
4. bwb

[Klagende klanten] sturen we nooit een kortingsboekje.

1. mv
2. lv
3. o
4. bwb

We poetsen [de glazen] tot ze blinkend schoon zijn.

1. mv
2. lv
3. o
4. bwb

[De glazen] worden gepoetst tot ze blinkend schoon zijn

1. mv
2. lv
3. o
4. bwb

Welke uitspraak is op jou van toepassing?

1. Ik snap alles
2. Ik snap bijna alles
3. Ik ben op de goede weg
4. Ik vind het nog best lastig

Wat weet je nog over het naamwoordelijk gezegde?

Het naamwoordelijk gezegde

Iets doen: werkwoordelijk gezegde, wat het onderwerp doet

Iets zijn: naamwoordelijk gezegde, wat het onderwerp is

• Het naamwoordelijk gezegde bestaat uit een naamwoordelijk en een werkwoordelijk deel.
  
• Het werkwoordelijk deel is altijd een koppelwerkwoord: ZWoBBeLS!
  
• In een zin met een ng zit nooit een lijdend voorwerp!

NG

WG

We nemen naar haar verjaardag allemaal iets lekkers mee

Hij is altijd een goede dokter gebleven

Dat lijkt me een goed idee

Ik blijf hier wachten

Zij is ballerina geworden

Volg het stappenplan. Ontleed deze zin (op papier): Volgens mijn broertjes is die grote truck heel hard door dat hek gereden.

Volg het stappenplan. Ontleed deze zin (op papier): Achteraf bleek de zomervakantiequiz voor veel werkers een grote uitdaging

Welke vragen heb je nog?